Nâng cao nhận thức cộng đồng về quản lý tổng hợp đới bờ

(Baonghean) - Việc áp dụng quản lý tổng hợp đới bờ (QLTHĐB) được nhiều quốc gia ven biển trên thế giới áp dụng gần nửa thế kỷ qua nhằm giải quyết những thách thức tại đới bờ, liên quan đến suy thoái môi trường, bảo vệ tài nguyên và phát triển bền vững.

Với riêng Việt Nam, QLTHĐB bắt đầu nghiên cứu và áp dụng từ năm 1996; ban đầu được thực hiện thí điểm tại các tỉnh, Thành phố Đà Nẵng, Nam Định, Thừa Thiên - Huế, Bà Rịa - Vũng Tàu; sau đó là Quảng Nam, Hạ Long (Quảng Ninh). Nghệ An chỉ được đưa vào triển khai khi chương trình quản lý tổng hợp vùng bờ được mở rộng bằng Quyết định số 158/2007/QĐ-TTg ngày 9/10/2007 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Chương trình quản lý tổng hợp dải ven biển vùng Bắc Trung bộ và Duyên hải Trung bộ đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020. Thực hiện Chương trình 158, tỉnh Nghệ An triển khai và áp dụng phương thức QLTHĐB thông qua Dự án Quản lý tổng hợp đới bờ tỉnh Nghệ An giai đoạn 2011-2015.

Theo ông Nguyễn Quốc Vỹ - Phó Trưởng phòng Nước, Khí tượng thủy văn, Biển và Hải đảo, Sở Tài Nguyên - Môi trường: Do QLTHĐB là phương thức mới, nhận thức chung của các cấp, các ngành và địa phương trước khi triển khai dự án chủ yếu mang tính chất quản lý đơn ngành và vùng lãnh thổ. Vì vậy, song song với việc triển khai các chương trình, kế hoạch nhằm đạt mục tiêu QLTHĐB, thời gian qua, Nghệ An đã tập trung đẩy mạnh công tác truyền thông, nâng cao nhận thức trong các cấp chính quyền, các ngành và cộng đồng dân cư về QLTHĐB, bao gồm khái niệm, mục tiêu, lợi ích, phạm vi tác động cũng như những kinh nghiệm trong việc quản lý, bảo vệ tài nguyên và môi trường biển, hải đảo; hiện trạng và những thách thức đang đặt ra đối với vùng đới bờ, để từ đó thay đổi hành vi và hành động từ mỗi tổ chức, cá nhân, góp phần bảo vệ tài nguyên - môi trường biển và hải đảo bền vững.

Đoàn viên, thanh niên xã Nghi Yên, huyện Nghi Lộc ra quân vệ sinh môi trường bãi biển.

Có thể nói, thực tiễn triển khai chiến dịch truyền thông thời gian qua do Viện Công nghệ môi trường phối hợp với Văn phòng Dự án QLTHĐB tỉnh Nghệ An triển khai bằng nhiều hình thức phong phú, trực quan sinh động, dễ hiểu, dễ làm. Cụ thể, tỉnh đã tổ chức nhiều lớp tập huấn QLTHĐB cấp cộng đồng cho các đối tượng là lãnh đạo UBND và các đoàn thể, tổ chức liên quan, các xã và các doanh nghiệp thuộc các huyện, thành, thị ven biển từ Thị xã Hoàng Mai, Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Nghi Lộc, Cửa Lò và Thành phố Vinh.

Song song với đó, tổ chức các cuộc thi tìm hiểu, thi vẽ tranh về tài nguyên - môi trường biển và hải đảo trong các trường học, như tổ chức thi vẽ tranh về chủ đề “Biển đảo” tại Trường Tiểu học Diễn Hải, huyện Diễn Châu; thi tìm hiểu về tài nguyên - môi trường biển - đảo tại Trường THCS Nghi Hương, Thị xã Cửa Lò và Trường THPT Nghi Lộc, huyện Nghi Lộc; tổ chức các chiến dịch truyền thông gắn với ra quân làm sạch bãi biển, huy động hàng vạn cộng đồng dân cư các phường, xã ven biển như Quỳnh Phương (Thị xã Hoàng Mai); Nghi Yên (huyện Nghi Lộc); Diễn Hải (huyện Diễn Châu); bãi biển du lịch Cửa Lò.... Văn phòng Dự án QLTHĐB tỉnh Nghệ An cũng đã thiết kế và phát hành một số tờ rơi, áp phích, sách, tài liệu tuyên truyền về quản lý tổng hợp đới bờ, in ấn phổ biến chiến lược quản lý tổng hợp đới bờ, đánh giá tổn thương ven biển, đánh giá rủi ro môi trường đới bờ và một số ấn phẩm phục vụ tuyên truyền khác. Phối hợp với Viện Công nghệ môi trường tổ chức sản xuất đĩa video giới thiệu về tài nguyên, tiềm năng phát triển và môi trường đới bờ Nghệ An; Dự án QLTHĐB tỉnh Nghệ An - Bối cảnh ra đời và thành quả của dự án..., phục vụ công tác truyền thông.

Ông Lê Đình Sâm - Trưởng phòng Tài nguyên - Môi trường Thị xã Cửa Lò, chia sẻ: “Thông qua các hoạt động truyền thông của Dự án QLTHĐB, cán bộ quản lý các địa phương, người dân, học sinh và các doanh nghiệp đóng trên địa bàn nhận thức rõ hơn trách nhiệm bảo vệ môi trường từ những hành vi, hành động của mỗi tổ chức, cá nhân. Đơn cử như tại Trường THCS Nghi Hương - nơi tổ chức cuộc thi tìm hiểu tài nguyên - môi trường biển, nhận thức của học sinh được nâng lên, từ đó thay đổi hành vi, góp phần giữ gìn môi trường trường học nói riêng và thị xã nói chung xanh - sạch đẹp hơn”.

Có thể khẳng định, các chiến dịch truyền thông QLTHĐB mà Nghệ An triển khai thời gian qua đã từng bước giải quyết được các mục tiêu nhằm nâng cao nhận thức của các nhà quản lý cấp huyện, xã, người dân và học sinh tại các huyện, thành, thị xã ven biển của tỉnh Nghệ An về bảo vệ tài nguyên, môi trường và các giá trị, tiềm năng phát triển khác tại địa phương. Tuy nhiên, hiện nay do một số hạn chế, nhất là khó khăn về mặt kinh phí, nên việc triển khai công tác tuyền thông chưa thực sự đáp ứng yêu cầu. Vì vậy, trong thời gian tới, tỉnh cần quan tâm giải quyết các vấn đề đặt ra để thực hiện tốt hơn công tác truyền thông QLTHĐB, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng và lôi cuốn cộng đồng cùng tham gia quản lý tổng hợp đới bờ, phát triển bền vững.

Bài, ảnh: Minh Chi