NATO suy giảm tầm quan trọng của liên minh quân sự

Theo RT, Hội nghị Thượng đỉnh NATO thường niên là nơi quy tụ lãnh đạo của các quốc gia thành viên, và đại diện của các đối tác. Năm nay, sự kiện sẽ diễn ra tại The Hague vào các ngày 24-25/6.

Tuy nhiên, trước khi thượng đỉnh diễn ra, Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đã từ chối đến Hà Lan. Thay vào đó, Ngoại trưởng Nhật Bản sẽ tham dự hội nghị. Người đứng đầu Bộ Ngoại giao sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh thay thế.

Lý giải về quyết định này, truyền thông Nhật Bản tin rằng, lý do là tình hình ở Trung Đông trở nên trầm trọng hơn, bao gồm cả các cuộc không kích của Mỹ vào Iran, cũng như sự không chắc chắn về sự có mặt của Tổng thống Donald Trump tại sự kiện này.

Ngoài ra, tân Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung cũng đã hủy bỏ việc tham dự thượng đỉnh tại The Hague, dù ông được mời với tư cách là đại diện của một quốc gia đối tác NATO. Trước đó, chính quyền của ông giải thích rằng, do "nhiều vấn đề cần phải giải quyết sau lễ nhậm chức", cũng như "tình hình bất ổn ở Trung Đông".

Cần lưu ý rằng, đây là lần đầu tiên sau 3 năm, Thủ tướng Nhật Bản sẽ vắng mặt tại Hội nghị Thượng đỉnh NATO. Sự kiện của khối này tại Madrid năm 2022 là cuộc họp đầu tiên mà các nước đối tác của liên minh là Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc và New Zealand chính thức tham gia.

Ngoài ra, tại Hội nghị Thượng đỉnh năm 2023 ở Vilnius, Nhật Bản đã ký lộ trình hợp tác với khối này trong giai đoạn 2023-2026. Ngoài ra, trước đó đã có kế hoạch mở Văn phòng NATO tại Tokyo, đây sẽ là văn phòng đầu tiên của liên minh này tại châu Á.

Trong khi đó, các phương tiện truyền thông phương Tây lưu ý rằng, NATO đang tiến gần đến Hội nghị Thượng đỉnh tại The Hague trong tình trạng bất ổn và căng thẳng, lý do là các chính sách của ông Donald Trump.

Tờ Der Spiegel cho rằng, khối này chưa bao giờ "trải qua áp lực như vậy từ cả bên ngoài và bên trong". Tờ báo lưu ý, Tổng Thư ký NATO Mark Rutte, cố gắng biến hội nghị thượng đỉnh năm nay thành biểu hiện của sự thống nhất và gắn kết, đã hoàn toàn điều chỉnh sự kiện này theo lịch trình của nhà lãnh đạo Mỹ. Người ta cho rằng, ông Rutte muốn tổ chức hội nghị thượng đỉnh ở “chế độ tăng tốc”, chỉ tập hợp các nguyên thủ quốc gia cho một cuộc họp kín của Hội đồng NATO, kéo dài không quá 2 giờ. Thông cáo cuối cùng cũng phải ngắn gọn.

Theo nguồn tin của tờ The Times, việc cắt giảm chương trình sẽ giúp sự kiện trở nên sôi động hơn.

"Điều này được thực hiện để đảm bảo các cuộc thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh được tập trung, ngắn gọn và đúng trọng tâm. Tổng thống Trump có thể mất kiên nhẫn và như chính ông ấy đã nói, khả năng tập trung của ông ấy rất ngắn. Vì vậy, chương trình nghị sự càng ngắn càng tốt", nguồn tin The Times trong giới ngoại giao cho biết.

The Times nhấn mạnh, Tổng Thư ký Mark Rutte có ý định tập trung sự chú ý của những người tham dự hội nghị thượng đỉnh chỉ vào việc tăng chi tiêu quốc phòng của NATO lên 5%.

Tờ báo khẳng định rằng: "Quyết định chi tiêu sẽ được coi là chiến thắng cá nhân của ông Trump sau tất cả những chỉ dẫn mà các Tổng thống Mỹ đã đưa ra cho các đồng minh châu Âu trong nhiều thập kỷ".

Politico đưa ra đánh giá tương tự, lưu ý rằng, chương trình nghị sự của sự kiện đã được rút ngắn và xây dựng xung quanh cam kết chi tiêu quốc phòng, "để trao cho Tổng thống Mỹ cơ hội thể hiện thành công".

“Mặc dù các đồng minh NATO không đồng tình về chi tiết các cam kết an ninh đã lên kế hoạch của họ, nhưng nhìn chung họ đều đồng ý về điều này: Điều quan trọng nhất là làm hài lòng ông Trump và thể hiện một mặt trận thống nhất tại The Hague hiện nay khi mà cuộc xung đột ở Ukraine vẫn chưa kết thúc và trọng tâm chính sách đối ngoại của Mỹ ngày càng chuyển hướng sang châu Á và Trung Đông”, Politico nhấn mạnh.

Giới chuyên gia trao đổi với RT cho rằng, NATO từ lâu được coi là người bảo đảm an ninh chính ở thế giới phương Tây, hiện đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng hệ thống. Sức nặng chính trị và tiềm năng quân sự của liên minh đang bị cả các thành viên riêng lẻ và các đối tác thân cận nhất của nó đặt câu hỏi. Các nhà phân tích hoài nghi về vị thế chung của NATO trên trường quốc tế và sự liên quan của nó.

Valery Kistanov - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Nhật Bản tại Viện Trung Quốc và Châu Á hiện đại thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga, đã lưu ý đến thực tế rằng, tầm quan trọng của NATO đã suy yếu đáng kể, đặc biệt là khi xét đến các ưu tiên toàn cầu mới của Mỹ.

"Tầm quan trọng của NATO trên trường quốc tế với tư cách là một khối quân sự - một trong những cực quyền lực, đã giảm mạnh do xuất hiện những chia rẽ trong nội khối, sau khi ông Trump trở lại Nhà Trắng. Người đứng đầu chính quyền Washington dường như đã mất hứng thú với châu Âu", chuyên gia giải thích.