Nghệ An: 15 công trình nước sạch 'đắp chiếu' vì thiếu vốn

(Baonghean) - Có 15 nhà máy nước sạch trị giá hàng trăm tỷ đồng trên địa bàn Nghệ An đang 'đắp chiếu' nhiều năm nay.

Người dân xã Quỳnh Lâm (Quỳnh Lưu) thường xuyên thiếu nước sinh hoạt vào mùa hè. Vì vậy, khi được Nhà nước hỗ trợ đầu tư xây dựng nhà máy nước sạch, người dân rất phấn khởi. Tuy nhiên, đã sau 5 năm khởi công xây dựng nhà máy, đến nay công trình vẫn “nằm chờ”.

Ông Nguyễn Bá Tình - Chủ tịch UBND xã Quỳnh Lâm cho biết: “Công trình nước sạch của địa phương được khởi công từ năm 2013, dự kiến sau 24 tháng sẽ hoàn thành, đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, khi công trình đã xây dựng xong phần thô thì nhà thầu ngừng thi công, vì nguồn vốn bế tắc. Theo quy định, công trình được Nhà nước đầu tư 60% nguồn vốn, còn lại 40% vốn đối ứng của địa phương. Đến thời điểm này, số vốn đối ứng 8 tỷ đồng địa phương chưa thu được, vì người dân chưa chịu đóng góp”.

Thiếu nước sạch, nhiều người dân vùng biển Quỳnh Lưu phải mua nước sử dụng với giá từ 50-70.000 đồng/m3. Ảnh: Thu Huyền

Còn công trình cấp nước sinh hoạt tập trung ở xã miền núi Minh Thành (Yên Thành) đã xây xong ao chứa nước, nhà điều hành, khu vực xử lý, nhưng chưa có thiết bị máy móc gì.

Ông Trần Khánh Tùng – Chủ tịch UBND xã Minh Thành băn khoăn: “Công trình nhà máy nước này có tổng mức đầu tư gần 25 tỷ đồng, trong đó phần vốn đối ứng của địa phương là 30%, tỉnh hỗ trợ 2 tỷ đồng, còn lại Trung ương đầu tư. Đến nay, công trình đã hoàn thành khoảng 60% khối lượng, Nhà nước đã giải ngân được 12,7 tỷ đồng cho đơn vị thi công, nhà thầu đã cơ bản xây dựng xong phần thô. Do công trình chậm tiến độ, nên vừa qua xã mời nhân dân đến họp bàn giải pháp đóng góp số vốn đối ứng, nhưng người dân chưa đồng ý mà chờ khi nào công trình hoàn thành, dẫn nguồn nước về đến ngõ mới đóng góp…

Công trình ngừng thi công nhiều năm nay, khiến các hạng mục đã xây dựng có nguy cơ xuống cấp, hư hỏng, thậm chí có gia đình nhốt trâu, bò vào nhà lắp đặt thiết bị, bởi không ai bảo vệ”.

Tình trạng ở 2 xã trên cũng chính là thực trạng của nhiều công trình nước sạch trên địa bàn tỉnh. Riêng huyện Yên Thành có 7 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung đang xây dựng dở dang, ngừng thi công từ mấy năm nay (ở các xã Phú Thành, Minh Thành, Liên Thành, Long Thành, Phúc Thành, Tây Thành, Đô Thành). Bên cạnh đó, có nguyên nhân nguồn kinh phí của Nhà nước cấp cầm chừng, nhà thầu vì thế ngừng thi công. Theo khảo sát, những công trình này đều rất cấp thiết, bởi các địa phương này thuộc diện vùng trũng, thường xuyên ngập lụt; hoặc miền núi cao, thường gặp hạn, thiếu nước.

Công trình cấp nước sinh hoạt tập trung xã Minh Thành, huyện Yên Thành xây dựng xong phần thô, nhưng ngừng thi công suốt 3 năm nay. Ảnh X.H

Trao đổi với chúng tôi, ông Hoàng Nghĩa Hiếu – Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT cho biết: Hiện trên địa bàn tỉnh còn có 15 công trình cấp nước sạch dở dang, ngừng thi công từ nhiều năm nay, tập trung nhiều ở các huyện: Yên Thành, Quỳnh Lưu, Quế Phong…

Những công trình này được đầu tư theo hình thức 60% vốn của Nhà nước, 40% vốn đối ứng của địa phương. Đến thời điểm này, Sở đã khảo sát đánh giá lại cho thấy, có 3 công trình gần hoàn thành, 6 công trình hoàn thành khoảng 50 - 60% khối lượng, còn lại 6 công trình mới thi công, gặp khó khăn về nguồn vốn, đặc biệt là vốn đối ứng của địa phương.

Trước thực trạng đó, Sở Nông nghiệp và PTNT đề xuất với UBND tỉnh 2 phương án: Thứ nhất, lồng ghép các nguồn vốn, tiếp tục đầu tư theo hình thức cuốn chiếu, mỗi năm hoàn thiện 1 – 3 công trình đã hoàn thành 50% khối lượng trở lên; đối với các công trình mới thi công mà gặp khó khăn về nguồn vốn thì các địa phương tiếp tục vận động nhân dân đóng góp vốn theo hình thức 40% vốn đối ứng. Thứ hai là, vận động xã hội hóa. Tuy nhiên giải pháp xã hội hóa sẽ khó khăn, vì vùng nông thôn lượng nước sạch sử dụng không nhiều, nên ít doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư nhà máy nước với hàng chục tỷ đồng…

Xuân Hoàng