Nghề làm miến phở

(Baonghean) - Từ những năm 1940 của thế kỷ trước, bố con ông Đoàn Ngọc Cát khăn gói lên Thị trấn Con Cuông lập nghiệp. Đồng thời, mang theo nghề miến phở của quê hương lên “định danh” ở đất này...

Một đêm ở Thị trấn Con Cuông, trong lúc dạo phố núi tình cờ tôi trông thấy những hàng miến phở phơi trắng nõn dưới ánh đèn vàng. Người đàn ông mái tóc bạc trắng đang lom khom gỡ bánh phở xếp thành từng chồng. Ông Đoàn Ngọc Cát (80 tuổi), chậm rãi kể cho tôi nghe về chuyện đời, chuyện nghề. Ông Cát không giấu nổi niềm tự hào về nghề miến phở của Thị trấn Con Cuông: "Hiện khối 4 có hơn chục gia đình làm nghề miến phở. Làm ra đến đâu, tiêu thụ hết đến đó. Bình quân mỗi ngày lãi trên dưới trăm nghìn. Tháng Tết, ngày lễ phải thuê thêm người làm. Nghề này không vất vả nhưng mọi công đoạn đều làm bằng tay (trừ mỗi xay bột là đã có máy), nên cũng bận bịu...". Ông Cát cho hay, trước kia, nghề làm miến phở nhọc nhằn lắm. Điện không có, xay bột bằng cối đá, suốt cả đêm một người quay được vài cân gạo là mỏi nhừ cả tay. Mùa hè nóng nực, mồ hôi lúc nào cũng đẫm lưng áo.
Ông Đoàn Ngọc Cát làm bánh phở
Ông Đoàn Ngọc Cát làm bánh phở
Ông Đoàn Ngọc Cát sớm mất mẹ, bố ông buồn phiền đành dứt quê đưa con lên mảnh đất Con Cuông lập nghiệp. Khi ấy ông Cát chưa đầy 4 tuổi. Lên vùng đất mới, hai bố con ông sống bằng nghề miến phở. Ông Cát nhớ lại: "Bố tui thường nói, bố con mình xa quê, đem cái nghề của quê hương theo, vừa có kế sinh nhai, vừa giữ nghề, giữ hồn quê...".
Ngày qua ngày, năm qua năm, hai bố con ông Cát cặm cụi với nghề làm miến. "Dân Tương Dương hồi ấy nghèo, mấy ai mua bánh miến phở ăn", Vì vậy, mỗi mẻ miến phở làm xong, hai bố con lại đội bánh đi bán khắp huyện, xuống Anh Sơn rồi lại ngược lên Tương Dương; Kỳ Sơn. Có một vùng đất mà đến tận bây giờ ông Cát còn nhớ mãi, ấy là tộc người Đan Lai ở Khe Nóng ( Châu Khê) đói khổ. Họ không có tiền mua bánh phở, bố con ông Cát bán bánh chịu, đợi đến mùa lúa chín trả bằng gạo. Thấy bà con dân bản đón nhận sản phẩm của mình làm ra, hai bố con ông Cát mừng đến phát khóc. Nhờ đó, hai con người, một mồ côi vợ, một mồ côi mẹ dần dần vơi đi nỗi buồn tha hương. Ngày ngày vượt lên khó khăn, thiếu thốn, đặt trọn niềm tin vào nghề. Hồi ấy, dầu thắp hiếm, không có tiền dùng đèn dầu thường xuyên, trong gian bếp làm bánh bao giờ cũng nhen hai bếp lửa, một bếp làm bánh, một bếp thay cho ngọn đèn dầu. Thời đó, chưa có vỉ tre để phơi  bánh, phải phơi bánh miến phở trên những chiếc lá cọ. 
Xếp những chiếc bánh phở, ông Cát chia sẻ thêm: Muốn bánh miến phở ngon, khâu ngâm bột đòi hỏi có bí quyết đã đành, quy trình phơi bánh cũng khá quan trọng. Mình phải đon làm sao khi chiếc bánh vừa đủ cắt, không quá khô cũng không quá dẻo, nếu khô quá khi cắt bánh sẽ bị gãy, sợi bánh trông không được đẹp. Vì thế, mùa hè chỉ phơi độ gần 2 tiếng đồng hồ, mùa đông phơi độ trên 3 tiếng. Quy trình làm miến phở như sau: gạo ngâm khoảng 2 giờ đồng hồ, bỏ vào máy xay. Xay gạo xong cho mức nước sôi đã nấu nguội ngâm với bột gạo 1 đêm. Miến phở khi ăn thơm ngon là nhờ vào công đoạn này. Người ngâm bột gạo phải ước lượng được số lượng bột và ngâm cách nào là ngon nhất. Ấy là phải biết chia đều số lượng bột ra mà ngâm. Làm 20 kg gạo, bao giờ cũng phải chia đều ra 5 cái chậu để khỏi chua bột, khi ngâm bột cho thêm một chút muối và đánh đều. 
Không khí gia đình ông Cát lúc nào cũng vui, sum vầy. Anh Nguyễn Khả Thông, con rể của ông Cát tâm sự: " Bố mình tuổi đã già, nhưng ông yêu nghề lắm. Suốt ngày loay hoay bên từng mẻ bánh, vì vậy con cháu tranh thủ lúc nhàn rỗi cũng bắt tay vào làm bánh, vừa vui, vừa tăng thêm thu nhập. Ngày trước bình quân một ngày làm dăm bảy kg gạo, có ngày lên đến cả tạ. Bây giờ sức khỏe ông không được như trước nên ngày vài ba chục ký vừa đủ bán cho bà con trong vùng.
Dọc phố núi Con Cuông, những quán ăn rộn ràng người qua lại, bát  miến phở quán hàng nhà ai tỏa ra thơm phức. Những sợi miến phở ấy được làm ra từ bàn tay tảo tần của ông Cát, bàn tay người dân phố núi khối 4, Con Cuông...
Bài, ảnh: Thu Hương

tin mới

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

(Baonghean.vn) - Lễ hội Đền Cờn năm 2024 có nhiều hoạt động, trò chơi dân gian, nhưng đặc sắc nhất là tục chạy ói với màn rước kiệu, tung kiệu bay trên biển. Tục chạy ói thường được tổ chức vào sáng ngày 21 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, là nghi lễ quan trọng với ngư dân vùng biển.

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

(Baonghean.vn) - Nằm ở ngã ba sông, nơi hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ để hình thành nên dòng sông Cả kỳ vĩ bồi đắp cho vùng hạ du, đền Vạn - Cửa Rào được xem là ngôi đền linh thiêng nhất miền Tây xứ Nghệ. Sáng 1/3 (20 tháng Giêng), người dân muôn phương đã nô nức dự Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào.

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Hang Bua là thắng cảnh tự nhiên nằm trong dãy núi đá vôi “Phà Én” thuộc xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, cách thành phố Vinh 170km về phía Tây Bắc. Lễ hội Hang Bua là một trong những lễ hội lớn nhất của đồng bào các dân tộc của huyện nói riêng và vùng Tây Bắc Nghệ An nói chung.

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

(Baonghean.vn) - Gìn giữ và nuôi dưỡng tình yêu văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ là việc được các cấp ngành cùng đồng bào vùng Tây Bắc Nghệ An chú trọng. Ở làng Mo Mới, xã Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp), bà con dân tộc Thổ tích cực sưu tầm, trao truyền những làn điệu dân ca, dân vũ cho thế hệ trẻ.

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

(Baonghean.vn) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình người Mông gắn bó với nghề rèn truyền thống, ông Và Tông Dê (Tương Dương) ngày ngày thổi lửa làm ra không biết bao nhiêu dụng cụ lao động cho bà con. Lò rèn không chỉ nuôi sống gia đình ông mà còn là nơi lưu giữ nghề truyền thống của đồng bào Mông.

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

(Baonghean.vn) - Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, lên các bản làng vùng cao, đặc biệt là đến các bản có đồng bào Mông sinh sống, nhiều khách du lịch rất ấn tượng bởi sắc màu trên những bộ trang phục của người phụ nữ, dường như thấy được sắc Xuân trong đó...

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu), người dân nơi đây vẫn lưu giữ một bộ trang phục của người Thái cổ. Với những họa tiết, hoa văn được thêu một cách tỉ mỉ, kỳ công, bộ trang phục sau hơn 100 năm vẫn giữ được vẹn nguyên giá trị vốn có.

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

(Baonghean.vn) - Qua một thời gian dài khai thác tận diệt, nguồn cá mát dần cạn kiệt. Trước thực trạng đó, năm 2023, chính quyền xã Diên Lãm (Quỳ Châu) đã ban hành đề án “Bảo tồn và phát triển nguồn lợi cá mát Nặm Cướm”…

Ngõ phố thắm tình dân

Ngõ phố thắm tình dân

(Baonghean.vn) - Các ngõ phố được trang hoàng sạch, đẹp để đón Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024. Rất nhiều công trình, phần việc in dấu tình đoàn kết của các hộ dân. Điều đó càng tô thắm thêm tình dân trên mỗi ngõ phố ở thành Vinh. 

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

(Baonghean.vn) - Mắc chứng teo cơ tủy sống từ nhỏ, chị Nguyễn Thị Vân (SN 1986), quê Nghi Lộc, được biết đến là một nhân vật có tầm ảnh hưởng tới xã hội, nhất là trong cộng đồng người khuyết tật. Trò chuyện với phóng viên Báo Nghệ An, chị tự hào nhận mình có những “cá tính” đặc trưng rất Nghệ.

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

(Baonghean.vn) - "Tớ dày" là cách gọi của đồng bào Mông về loài hoa anh đào. Những ngày này các bản làng ở xã Mường Típ, huyện rẻo cao Kỳ Sơn rực sắc "tớ dày". Bất cứ ai cũng trở nên bồi hồi xao xuyến trước loài hoa tuyệt đẹp này.

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

(Baonghean.vn) - Gắn bó với nghề đan lưới lồng bè, những người làm nghề ở Trung Sơn (xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc) luôn trăn trở nâng cao tay nghề. Mỗi đường đan, nút thắt là cả sự tỉ mẩn gửi vào đó sự bền chắc của sản phẩm, giúp người nuôi trồng thuỷ sản thêm bội thu…

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu có một phòng trưng bày rất đặc biệt mang tên Pỉ Noọng. Đây là không gian trưng bày vật dụng truyền thống của các dân tộc thiểu số như Thái, Mông, Dao, Tày… do bà Sầm Thị Bích dày công sưu tầm từ những năm 1990 cho đến nay.

Du lịch

Khát vọng phát triển du lịch miền Tây

(Baonghean.vn) - Miền Tây Nghệ An tiếp tục được quan tâm định hướng phát triển du lịch với các chương trình, dự án nhằm mang lại thu nhập và nâng cao mức sống cho người dân theo tinh thần Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

(Baonghean.vn) - Ngày Tết càng đến gần cũng là dịp người Mông ở Nghệ An bắt đầu vào mùa làm bánh "lua dúa". Những chiếc bánh dẻo của cộng đồng này chủ yếu dùng để ăn trong gia đình và cũng là vật phẩm không thể thiếu trong lễ cúng của một số dòng họ.