(Baonghean) - Đầu tháng 10 Âm lịch, người dân huyện Hưng Nguyên và các vùng lân cận và du khách thập phương lại náo nức hướng về Lễ hội đền Hoàng Mười. Đây là dịp bày tỏ tấm lòng tri ân và ngưỡng vọng đối với các vị thần linh và các bậc tiền nhân có công bảo vệ, che chở cuộc sống, cũng là dịp để bà con và du khách thập phương giao lưu văn hóa, gửi gắm ước nguyện tâm linh.
Đền Hoàng Mười được xây dựng từ thời Hậu Lê (Thế kỷ XVII) tại địa phận làng Xuân Am, xã Hưng Thịnh; tọa lạc ở một nơi đắc địa, hài hòa với cảnh quan thiên nhiên, phía sau là núi Dũng Quyết, Phượng Hoàng Trung Đô - nơi vua Quang Trung chọn làm Đế đô; phía trước là dòng sông Mộc chảy qua và tiếp đó là dòng sông Lam nay có con đường du lịch nối mấy vùng cảnh quan, di tích. Ngôi đền toạ lạc trên thế đất hình mỏ của con hạc khổng lồ do sông Mộc, sông Vĩnh uốn lượn tạo thành, nên đền còn có tên gọi là "Mỏ Hạc linh từ".
 |
| Thi kéo co tại Lễ hội Đền Ông Hoàng Mười. Ảnh: Thanh Thủy |
Trải qua những biến cố lịch sử, chiến tranh và thiên tai, ngôi đền bị hư hỏng nhiều, được phục dựng vào những năm cuối thế kỷ XX. Hiện tại, đền có 3 tòa chính, gồm thượng điện, trung điện và hạ điện, cùng các công trình kiến trúc khác như nghi môn, tắc môn, đài trung thiên, lầu cô, lầu cậu, nhà tả vu, hữu vu, lò hóa hương, khu lăng mộ. Năm 2002, đền Hoàng Mười được UBND tỉnh Nghệ An xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa. Nhằm tiếp tục bảo tồn và phát huy giá trị của di tích, ngày 23/10/2014 UBND tỉnh Nghệ An đã có quyết định về việc phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng công trình: Bảo tồn, tôn tạo và mở rộng di tích lịch sử - văn hóa đền thờ ông Hoàng Mười, huyện Hưng Nguyên (giai đoạn 1). Như vậy, di tích đền ông Hoàng Mười sẽ được mở rộng và tôn tạo khang trang hơn, xứng đáng với công đức của các vị thần, đáp ứng nhu cầu tâm linh của nhân dân và du khách thập phương.
 |
| Đua thuyền tại Lễ hội đền Hoàng Mười. Ảnh: Sỹ Minh |
Như đã biết, vị thần chính được thờ tại đền là Hoàng Mười, theo Giáo sư Vũ Ngọc Khánh: "Hoàng Mười là nhân vật huyền thoại nhưng lại gần gũi thân quen và được nhân dân quý trọng, tôn sùng vì rất hợp với tâm lý và phong cách xứ Nghệ. Con người đáng trân trọng phải có chí nam nhi, phải là một anh hùng ngang dọc, phải có tài văn võ, có trí, có dũng. Con người phải biết lo lắng cho cuộc sống bình an của dân chúng, phải biết vì dân, vì đời”.
Do vậy khi nhắc đến quan Hoàng Mười, mọi người dân từ Bắc chí Nam ai ai cũng ngưỡng mộ. Về với đền Hoàng Mười trước hết là về với đức tin hướng thiện và sự linh nghiệm trong đời sống tâm linh để mỗi chúng ta thêm yêu mến quê hương xứ sở, thêm trân trọng những giá trị văn hóa tinh thần được xây đắp, gìn giữ và phát huy bao đời nay, để luôn hướng tới cái đẹp chân, thiện, mỹ trong cuộc sống của mỗi chúng ta và trong cộng đồng, từ đó có ý nghĩa sáng tạo ra các giá trị văn hóa mới. Hiện tại, trong đền còn lưu giữ 21 sắc phong do các triều đại phong kiến Việt Nam ban tặng.
Đền Hoàng Mười còn thờ các vị phúc thần như: Phúc Quận công Trịnh Trung; Đặc tiến phụ quốc Thượng tướng quân Nguyễn Duy Lạc, một vị tướng triều Lê, quê ở làng Xuân Am, xã Hưng Thịnh; thờ Song đồng Ngọc nữ và hệ thống đạo Mẫu tứ phủ, mà người đứng đầu là Mẫu Liễu Hạnh.
Lễ hội Đền Hoàng Mười là dịp để tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống, giáo dục tình yêu quê hương, đất nước và đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”. Đồng thời, đây là dịp để du khách thập phương hành hương về với Hưng Nguyên vùng địa linh nhân kiệt, giàu truyền thống lịch sử, văn hoá và cách mạng; được thiên nhiên ban tặng thế núi, hình sông thoáng đãng, hữu tình, đồng ruộng phì nhiêu, nhiều danh lam, thắng cảnh và di tích văn hoá - lịch sử.
|
Hơn 5 thế kỷ qua, từ khi danh xưng Hưng Nguyên được ghi vào sử sách, những tấm gương nghĩa liệt yêu nước và nhân tài hào kiệt đã đi vào lịch sử chói ngời của dân tộc, được sử sách, sắc phong, bia ký ghi công. Hiện Hưng Nguyên có 111 di tích, trong đó có 12 di tích đã được xếp hạng Quốc gia, 17 di tích xếp hạng cấp tỉnh.
|
Lễ hội Đền Hoàng Mười diễn ra vào thời điểm cuối năm (9 - 10/10 Âm lịch), là một nét đẹp trong đời sống văn hóa tinh thần, kết tinh từ những giá trị tốt đẹp. Lễ hội Đền Hoàng Mười năm nay được tổ chức vào ngày 20 - 21/11 (tức 9 - 10/10 Âm lịch) với các nghi lễ truyền thống: Lễ khai quang, yết cáo, lễ rước, đại tế và lễ tạ. Phần lễ sẽ được cử hành trang trọng, linh thiêng, thể hiện niềm tôn kính, biết ơn các vị thần linh và cầu cho quốc thái dân an, mưa nắng thuận hòa. Phần hội sẽ thực sự sôi nổi với chương trình giao lưu văn nghệ quần chúng, thi đấu các môn thể thao và trò chơi dân gian (đua thuyền, kéo co, chọi gà, trò chơi vận động, bóng chuyền nam).
Nhân dân và du khách sẽ được thưởng thức chương trình giao lưu giữa các câu lạc bộ dân ca ví, giặm với những khúc ca mộc mạc nhưng thắm đượm nghĩa tình. Không gian làng quê và những nếp sinh hoạt đời thường sẽ được tái hiện để mọi người cảm nhận về nét đẹp của một vùng quê yên bình. Đặc biệt là chương trình thả đèn hoa đăng trên dòng sông Mộc sẽ tạo nên sự lung linh, kỳ ảo cho không gian Lễ hội Đền Hoàng Mười. Nhân dân và du khách có thể tự tay mình thả đèn hoa đăng, gửi gắm bao niềm ước vọng về cuộc sống đến với thế giới linh thiêng, nơi chứa đựng bao giá trị tốt đẹp, luôn hướng con người đến với cuộc sống nhân văn.
Ông Ngô Phú Hàn - Chủ tịch UBND huyện Hưng Nguyên cho biết: “Lễ hội Đền Hoàng Mười là một trong những lễ hội có quy mô lớn ở Hưng Nguyên và của Nghệ An, thậm chí của cả nước, thu hút được đông đảo nhân dân và du khách về tham dự. Với lễ hội năm nay, công tác chuẩn bị đã hoàn tất, chỉ còn chờ đợi giờ phút khai hội”.
TƯỜNG ANH
