Chuyện ông giáo dạy Tiếng Anh và dạy trồng cây miễn phí

(Baonghean) - Ngôi nhà của thầy giáo già Thái Bá Am thường xuyên có khách ghé thăm, không chỉ các thế hệ sinh viên Trường CĐSP Nghệ An, học trò từng học môn tiếng Anh tại nhà, mà có cả những người nông dân đến học nghề… trồng cây. Xấp xỉ bát tuần, độ tuổi ấy đáng lẽ đã nghỉ ngơi nhưng thầy vẫn trăn trở với những “bài toán” mang lại lợi ích cho cộng đồng…

Thầy giáo dạy Tiếng Anh miễn phí 

Ngôi nhà của thầy Thái Bá Am nằm lẩn khuất giữa những khóm cây ở xóm 4, xã Nghi Trung (Nghi Lộc), Thầy Am quê Đô Lương, là giảng viên bộ môn Toán của Trường CĐSP Nghệ An, nghỉ hưu đã gần 20 năm và chọn quê vợ làm chốn dừng chân. 

Thầy giáo Thái Bá Am và tập giáo trình “Tiếng Anh không biết mệt”.
Thầy giáo Thái Bá Am và tập giáo trình “Tiếng Anh không biết mệt”.

Nhà giáo Thái Bá Am về nghỉ hưu đúng vào lúc đất nước bắt đầu đẩy mạnh quá trình hội nhập. Môn tiếng Anh lúc này là vô cùng cần thiết. Nhưng ở vùng quê nghèo này, người thông thạo tiếng Anh rất ít, giáo viên bộ môn này còn thiếu nhiều, như thế học sinh, đặc biệt là con em nông dân sẽ rất thiệt thòi.

Phổ biến tiếng Anh cho học sinh lúc này sẽ là hành trang quan trọng để các cháu đi tới tương lai, thi thố với bè bạn khắp mọi miền. Với suy nghĩ ấy, thầy Am nuôi ước mong mở lớp cho học sinh nghèo. Nhưng lúc ấy, chính thầy cũng chưa biết nửa chữ tiếng Anh, vậy phải làm bằng cách nào?

Lấy tiền lương hưu mua giáo trình và tài liệu Anh văn, thầy Am đóng kín phòng mày mò tự học suốt mấy tháng liền. Khi có được “vốn liếng” kha khá, thầy tự soạn ra bộ giáo trình riêng gồm 2 tập và đặt tên là “Tiếng Anh không biết mệt”, được những người trong nghề xem là bộ giáo trình độc đáo. Thầy còn bỏ tiền cơi nới mái hiên, xin về mấy bộ bàn ghế cũ, mở lớp dạy tiếng Anh miễn phí cho học sinh nghèo.

Học sinh trong vùng tìm đến học rất đông, em nào cũng tỏ ra hào hứng với cách dạy của thầy vốn không quá thiên về truyền đạt để gây mệt mỏi mà chủ yếu là hướng dẫn người học tự khám phá những nguyên tắc, quy luật và đặt trong sự đối sánh với tiếng Việt. 

Tiếng lành đồn xa, học sinh khắp các vùng, thậm chí ở các huyện Thanh Chương và Đô Lương cũng tìm đến học. Số lượng buổi học cứ tăng lên, thầy mệt hơn nhưng cũng vui hơn, không ít phụ huynh đến biếu một khoản tiền gọi là thù lao nhưng thầy nhất quyết không nhận, bởi thầy đã quyết định dạy miễn phí ngay từ khi có ý định mở lớp. 

Cứ thế, mười mấy năm dạy học tại nhà, thầy Thái Bá Am đã bồi dưỡng bộ môn tiếng Anh cho hàng trăm học sinh ở vùng quê nghèo, giúp các em tự tin hơn khi bước vào các cuộc thi. Trong số đó, nhiều em đã trưởng thành, là sinh viên các trường đại học, là những cán bộ trẻ…

“Nhà nông học” nhận dạy nghề miễn phí

Mấy năm gần đây, các trường học đã đủ giáo viên bộ môn tiếng Anh, hơn nữa thấy mình đã tuổi cao, sức khỏe giảm sút, không còn phù hợp với việc đứng lớp, nên thầy Am dừng việc dạy thêm. Hàng ngày tiếp xúc, trò chuyện với những người nông dân, thầy nhận thấy bà con quê mình chất phác, cần cù và chịu thương, chịu khó nhưng hầu hết đều an phận. Vậy làm thế nào giúp người nông dân thay đổi trong suy nghĩ để mạnh dạn vươn lên làm giàu? 

Thầy giáo Thái Bá Am giữa vườn cam Xã Đoài vừa được thầy lai tạo thành công.
Thầy giáo Thái Bá Am giữa vườn cam Xã Đoài vừa được thầy lai tạo thành công.

Thầy tâm sự: “Đất nước mình ở xứ nhiệt đới, xứ Nghệ mình thiên nhiên khắc nghiệt, đất cằn sỏi đá nhưng vẫn có nhiều loại cây ăn quả có giá trị. Nếu phát huy được lợi thế ấy, nghĩa là lai tạo được các loại cây có quả ngon, chất lượng cao để xuất khẩu, thì người nông dân sẽ có cơ may làm giàu”.

Đó chính là phương trình đã được nhà giáo xác lập để giúp người nông dân vươn lên trong thời hội nhập, góp phần khẳng định thương hiệu nông sản của xứ Nghệ. Lần này, thầy lại cặm cụi với việc nghiên cứu đặc điểm và tính năng của các loài cây ăn quả để can thiệp vào quá trình sinh trưởng nhằm tăng chất lượng sản phẩm. Từ người dạy Toán, rồi dạy Tiếng Anh, nhà giáo già chuyển sang lĩnh vực Nông học - con đường không dễ dàng, nhưng thầy Am xác định vấn đề mấu chốt là phương pháp.

Nhờ đó, thầy đã có được thành công bước đầu trong việc nâng cao năng suất và chất lượng giống cây na. Bằng kỹ thuật chuyên môn, thầy Am đã tác động để nâng cao tỷ lệ đậu quả, chủ động điều khiển sự ra hoa và đề xuất cách vận chuyển quả na đi xa không bị hư hỏng. Nhiều hộ dân ở vùng đất bạc màu huyện Nghi Lộc đã mang ơn thầy Am vì có được những na tươi tốt, trĩu quả cho nguồn thu nhập cao.

Sau thành công trên cây na, hiện thầy Thái Bá Am đang nghiên cứu phục tráng các loại cây cây ăn quả đặc trưng của xứ Nghệ như cam Xã Đoài, bưởi Phúc Trạch, khế ngọt... Việc làm ấy không có mục đích nào khác là giúp người nông dân gắn bó với ruộng vườn và có thể làm giàu trên đất quê mình. Mỗi khi thử nghiệm thành công một giống cây, thầy đưa sang nhà hàng xóm, hướng dẫn kỹ thuật cho họ, rồi từ đó lan tỏa khắp vùng.

Thầy Am dẫn chúng tôi tham quan vườn cam Xã Đoài sai quả và chín mọng, nếm thử cam có vị ngọt đậm đà, không dễ lẫn với cam của vùng khác. “Hương vị cam Xã Đoài chính là ẩn số cho bài toán về cây cam. Sắp tới, tôi sẽ cho nhân giống khắp vùng” -  thầy chia sẻ. 

Trên đường về, chúng tôi mới để ý tới tấm biển khá lớn với dòng chữ: “Nhận dạy nghề trồng cây ăn quả miễn phí” cùng với số điện thoại và mũi tên chỉ hướng nhà. Chợt nhớ lời tâm sự của thầy Thái Bá Am: “Với người trí thức, mỗi hoàn cảnh là một bài toán cần đi tìm lời giải và đáp số. Có vô vàn bài toán cuộc đời đặt ra, mình phải lựa chọn những bài toán nào có ích cho cộng đồng, xã hội để giải đáp”. 

Công Kiên

tin mới

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

(Baonghean.vn) - Gìn giữ và nuôi dưỡng tình yêu văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ là việc được các cấp ngành cùng đồng bào vùng Tây Bắc Nghệ An chú trọng. Ở làng Mo Mới, xã Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp), bà con dân tộc Thổ tích cực sưu tầm, trao truyền những làn điệu dân ca, dân vũ cho thế hệ trẻ.

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

(Baonghean.vn) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình người Mông gắn bó với nghề rèn truyền thống, ông Và Tông Dê (Tương Dương) ngày ngày thổi lửa làm ra không biết bao nhiêu dụng cụ lao động cho bà con. Lò rèn không chỉ nuôi sống gia đình ông mà còn là nơi lưu giữ nghề truyền thống của đồng bào Mông.

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

(Baonghean.vn) - Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, lên các bản làng vùng cao, đặc biệt là đến các bản có đồng bào Mông sinh sống, nhiều khách du lịch rất ấn tượng bởi sắc màu trên những bộ trang phục của người phụ nữ, dường như thấy được sắc Xuân trong đó...

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu), người dân nơi đây vẫn lưu giữ một bộ trang phục của người Thái cổ. Với những họa tiết, hoa văn được thêu một cách tỉ mỉ, kỳ công, bộ trang phục sau hơn 100 năm vẫn giữ được vẹn nguyên giá trị vốn có.

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

(Baonghean.vn) - Qua một thời gian dài khai thác tận diệt, nguồn cá mát dần cạn kiệt. Trước thực trạng đó, năm 2023, chính quyền xã Diên Lãm (Quỳ Châu) đã ban hành đề án “Bảo tồn và phát triển nguồn lợi cá mát Nặm Cướm”…

Ngõ phố thắm tình dân

Ngõ phố thắm tình dân

(Baonghean.vn) - Các ngõ phố được trang hoàng sạch, đẹp để đón Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024. Rất nhiều công trình, phần việc in dấu tình đoàn kết của các hộ dân. Điều đó càng tô thắm thêm tình dân trên mỗi ngõ phố ở thành Vinh. 

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

(Baonghean.vn) - Mắc chứng teo cơ tủy sống từ nhỏ, chị Nguyễn Thị Vân (SN 1986), quê Nghi Lộc, được biết đến là một nhân vật có tầm ảnh hưởng tới xã hội, nhất là trong cộng đồng người khuyết tật. Trò chuyện với phóng viên Báo Nghệ An, chị tự hào nhận mình có những “cá tính” đặc trưng rất Nghệ.

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

(Baonghean.vn) - "Tớ dày" là cách gọi của đồng bào Mông về loài hoa anh đào. Những ngày này các bản làng ở xã Mường Típ, huyện rẻo cao Kỳ Sơn rực sắc "tớ dày". Bất cứ ai cũng trở nên bồi hồi xao xuyến trước loài hoa tuyệt đẹp này.

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

(Baonghean.vn) - Gắn bó với nghề đan lưới lồng bè, những người làm nghề ở Trung Sơn (xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc) luôn trăn trở nâng cao tay nghề. Mỗi đường đan, nút thắt là cả sự tỉ mẩn gửi vào đó sự bền chắc của sản phẩm, giúp người nuôi trồng thuỷ sản thêm bội thu…

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu có một phòng trưng bày rất đặc biệt mang tên Pỉ Noọng. Đây là không gian trưng bày vật dụng truyền thống của các dân tộc thiểu số như Thái, Mông, Dao, Tày… do bà Sầm Thị Bích dày công sưu tầm từ những năm 1990 cho đến nay.

Du lịch

Khát vọng phát triển du lịch miền Tây

(Baonghean.vn) - Miền Tây Nghệ An tiếp tục được quan tâm định hướng phát triển du lịch với các chương trình, dự án nhằm mang lại thu nhập và nâng cao mức sống cho người dân theo tinh thần Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

(Baonghean.vn) - Ngày Tết càng đến gần cũng là dịp người Mông ở Nghệ An bắt đầu vào mùa làm bánh "lua dúa". Những chiếc bánh dẻo của cộng đồng này chủ yếu dùng để ăn trong gia đình và cũng là vật phẩm không thể thiếu trong lễ cúng của một số dòng họ.

Người dân miền Tây Nghệ An đẩy mạnh sản xuất và tiêu thụ đặc sản Tết qua mạng

Người dân miền Tây Nghệ An đẩy mạnh sản xuất và tiêu thụ đặc sản Tết qua mạng

(Baonghean.vn) - Thời điểm cuối năm, các cơ sở chế biến bò giàng, lạp xưởng (Kỳ Sơn, Tương Dương), rượu Khâu Hin (Con Cuông) và thịt chua (Quế Phong)… vừa khẩn trương đẩy mạnh sản xuất, vừa tập trung quảng bá, bán hàng qua các kênh thương mại điện tử cung ứng cho thị trường Tết.

Lạ lùng loại rau đặc sản mọc trên núi cao, sống tốt giữa mùa rét đậm ở vùng biên Nghệ An

Lạ lùng loại rau đặc sản mọc trên núi cao, sống tốt giữa mùa rét đậm ở vùng biên Nghệ An

(Baonghean.vn) - Khi gió bấc tràn về kèm những đợt mưa phùn, cái lạnh miền sơn cước như cứa vào da thịt, cũng là khi những triền núi trồng cải mẹo thẫm xanh. Càng lạnh, cây cải càng xanh tốt, càng giòn và ngon. Đây cũng là thời điểm người dân ở Kỳ Sơn, Tương Dương thu hoạch cải mẹo…

Phụ nữ Thái ở Kỳ Sơn xoay xở giữ nghề truyền thống

Phụ nữ Thái ở Kỳ Sơn xoay xở giữ nghề truyền thống

(Baonghean.vn) - Nghề dệt thổ cẩm ở bản Buộc (xã Bắc Lý, huyện Kỳ Sơn) có từ trăm năm nay. Và ngày nay, phụ nữ Thái ở bản Buộc hàng ngày vẫn cần mẫn bên khung cửi, tìm cách thay đổi mẫu mã, làm ra các sản phẩm mới để thích ứng với thị trường, giữ nghề truyền thống…