Nghệ sỹ Dương Đình Hy: Nâng niu từng 'hạt giống sinh sôi'

(Baonghean) - Tôi ấn tượng với nghệ sỹ Dương Đình Hy từ nhiều năm nay, khi ông cùng những học trò của mình - những người có chung niềm đam mê tranh sơn dầu đã gặp nhau và cùng phiêu du trong thế giới sắc màu để thực hiện những ước mơ cao đẹp. 

Giữ giọng Nghệ, chất Nghệ

Nghệ sỹ Dương Đình Hy
Ngoài 80 tuổi nhưng nghệ sỹ Dương Đình Hy vẫn gắn bó với niềm đam mê hội họa của mình. Ảnh: Võ Thu Hương

Sinh năm 1935 ở Hà Tĩnh, từ tuổi thơ cho tới thời thanh niên của nghệ sỹ Dương Đình Hy sống gắn bó với nhiều vùng đất xứ Nghệ. Sau khi du học ở Trung Quốc, ông về nhận công tác ở Hà Nội và vào TP. Hồ Chí Minh làm việc, gắn bó nhiều năm nay. Xa quê hơn 60 năm, ông vẫn giữ cho mình giọng Nghệ, tính cách Nghệ: Thật thà, hiền lành, chịu khó và chịu chia sẻ với những người khó khăn, hoạn nạn hơn mình.

Dương Đình Hy được biết tới là một trong những nhà báo, nhà thơ, họa sỹ có tuổi đời lẫn tuổi nghề đáng nể - gần 60 năm, ông vẫn lao động nghệ thuật mỗi ngày. Buổi sáng của nghệ sỹ Hy bắt đầu từ 6 giờ sáng, sau vài chục phút tập thể dục, tưới cây trong mảnh vườn nhỏ trên gác thượng, ăn sáng xong ông sẽ ngồi vào bàn làm việc. Ông bảo, ông tìm thấy sự nhẹ nhàng, nghỉ ngơi khi lao động trí óc. Ở tuổi ngoài 80, nước da ông vẫn hồng, mắt sáng và đi lại nhanh nhẹn, làm thơ, vẽ tranh và dịch tác phẩm văn học cho những nhà xuất bản đặt hàng khiến đám thanh niên phải khâm phục.

Dương Đình Hy là một trong những người có tên tuổi trong làng văn, làng báo ở những năm 70, 80. Ông là một trong những người xây dựng và phát triển nhiều tờ báo như Người giáo viên nhân dân, báo Khăn Quàng Đỏ… Nhiều tác phẩm văn học (dịch và sáng tác) của ông được thiếu nhi yêu mến như: Lọ nước trường sinh, Đồng chí nữ y tá, Đến trường mới, Giờ lên lớp đầu tiên…

Nghệ sỹ Dương Đình Hy và học trò.
Nghệ sỹ Dương Đình Hy và học trò. Ảnh: Võ Thu Hương

Thơ và hội họa là một trong những góc tâm hồn mà ông trân trọng. Không giành nhiều giải thưởng hay sự ghi nhận như văn xuôi, báo chí nhưng đó lại là con đường ông gắn bó bền bỉ nhất từ thời trẻ tới bây giờ. Khi tôi hỏi, vì sao ông lại chọn cho mình nhiều mảnh đất cùng khai phá, khi mà sức người lẽ dĩ nhiên là có hạn, khi mà “sự chuyên canh” bền bỉ trên một mảnh đất, sẽ có hiệu quả hơn? Ông trả lời, mọi sự “khai phá” ấy đều không nằm ngoài lao động tri thức. Đó là con đường tôi chọn, tôi mê từ thời nhỏ. Mọi giải thưởng chỉ là sự khích lệ, điều quan trọng là cái tâm mình trong, tư tưởng mình thoáng, mình sống được với đam mê và còn có thể giúp đỡ bao nhiêu phận đời.

Trò hơn thầy là có phúc

Chân dung Nghệ sỹ Dương Đình Hy
Chân dung nghệ sỹ Dương Đình Hy. Ảnh: Võ Thu Hương

Ngôi nhà của nhà văn - nhà thơ - nhà báo Dương Đình Hy nằm sâu trong con hẻm trên đường An Bình, quận 5, TP. Hồ Chí Minh được xem là “đại bản doanh” của một nhóm họa sỹ trẻ đam mê sắc màu và luôn mở rộng trái tim mình. Bởi Lan Hương, thành viên trong nhóm, là con gái của ông. Hơn nữa, ông Dương Đình Hy được cả nhóm xem là người thầy đỡ đầu về tinh thần, hướng dẫn và nâng đỡ họ trong từng bước đi.

Hơn 3 năm trước, nhóm họa sỹ trẻ này tình cờ gặp nhau tại nhà của Lan Hương. Họ tâm tình với nhau về niềm đam mê hội họa và mong muốn chia sẻ cùng cộng đồng của mình. Những tâm hồn đồng điệu bắt đầu đưa ra quyết định táo bạo là bắt tay vào tập vẽ, với sự dạy dỗ, lời động viên gây hưng phấn và sự tự tin từ nghệ sỹ Dương Đình Hy - “người thầy tinh thần” của họ, dù cả 6 người đều chưa qua trường lớp về hội họa, dù nhóm họa sỹ trẻ này luôn khiêm tốn khi nói về tranh của mình: “Chúng tôi đang học vẽ và còn phải học rất nhiều”, nhưng không ít tranh của họ đã có mặt tại một số cuộc triển lãm ở nước ngoài và được bạn bè quốc tế đặt mua. Tranh của Lan Hương và Lê Thủy đã tham gia triển lãm tại Bordeaux, Pháp. Lê Thủy từng đại diện nhóm tham gia triển lãm tranh cùng 64 họa sỹ của miền Nam nước Pháp, theo lời mời của Hiệp hội Art Blue, Pháp...

Điều khiến nhiều người nể trọng nghệ sỹ Dương Đình Hy là việc ông đào tạo nhiều học trò với khả năng “biến hóa” tài tình. Trong số học trò của ông, nhiều người chưa từng cầm cọ, ông mua toan, mua cọ, màu và dạy cho học, hoàn toàn miễn phí. Không lâu sau gặp lại, người học trò ấy đã đủ tự tin có tranh triển lãm nước ngoài. Đặc biệt, có họa sỹ trẻ Thúy Hằng, vốn tới nhà ông với vai trò… giúp việc gia đình. Chị Hằng ham học dù hoàn cảnh gia đình khó khăn buộc nghỉ học đi làm từ rất sớm, nên được ông chỉ dẫn. Tới nay, tranh của Hằng đều đặn có khách mua, chị còn được thầy Hy dạy tiếng Anh, đọc thông viết thạo, nói lưu loát, giao tiếp giỏi tiếng Anh.

Hỏi vui ông Dương Đình Hy, khi học trò hơn thầy, thầy có… chạnh lòng không? Ông cười lớn, trêu tôi, người xứ Nghệ mà chưa hiểu tường tính khí “ông đồ Nghệ” rồi. Khi xưa khi đi học cấp 2 ở làng, có ông thầy dạy toán. Ông thầy thường gọi một học sinh tên Thịnh lên giải toán khó cho các bạn học hỏi. Hôm ấy, Thịnh giải theo một cách khác cách thầy vẫn dạy, vô cùng súc tích. Ông thầy thốt lên: “Cậu giỏi hơn thầy rồi” với niềm hoan hỉ hiện rõ trên mặt. Tôi luôn nhớ câu chuyện của thầy và hiểu rằng, trò hơn thầy là phúc lớn.

Muốn nối kết những tấm lòng nhân ái

Không chỉ vẽ để thỏa mãn đam mê cá nhân của mình, thầy Hy luôn dạy học trò mình làm điều gì đó tốt đẹp cho cuộc sống bằng những việc thiết thực nhất. Cả nhóm lấy bài thơ của thầy mình làm kim chỉ nam: “Hãy  gieo vào thời gian/ Từng hạt giống sinh sôi/ Và biết đón đợi mùa gặt hái/ Đừng để phút giây tâm hồn trống trải/ Mỗi ngày qua/ Khi chiều xuống hãi hùng...  Khi lương tâm con người thức dậy/ bàn tay thêm sức mạnh ngàn cân” (Dương Đình Hy) và  tôn chỉ của nhóm là “Vẽ tranh thật nhiều và bán tranh để làm từ thiện”. 

Thầy Hy đặt tên cho nhóm An Bình cũng từ ý nghĩa này. An bình cho chính tâm hồn của mỗi người khi thăng hoa trong từng nét vẽ và an bình cho những số phận bất hạnh, kém may mắn.

Nhiều cuộc triển lãm từ thiện của cả nhóm và một số thành viên trong nhóm đã mang lại những hiệu quả bước đầu. Số lượng tranh của họ bán và triển lãm thường xuyên mỗi năm, tỷ lệ thuận theo những chương trình thiện nguyện. Lê Thủy – một họa sỹ trẻ trong nhóm cho biết ước mơ và kế hoạch trong tương lai của nhóm: “Cả nhóm mong muốn sau này xây dựng được một trại trẻ mồ côi và giúp đỡ các trẻ em đường phố, không nơi nương tựa được học hành, có tương lai tươi sáng. Vì vậy, cả nhóm phải nỗ lực thật nhiều, và tất cả các triển lãm của nhóm đều dành cho từ thiện”.

Nghệ sỹ Dương Đình Hy khoe tôi những khoảnh khắc ý nghĩa của ông cùng học trò. Trong đó, có một tấm hình ông cắt băng khai mạc một triển lãm tranh quốc tế tại Gallery nhóm họa sỹ An Bình. Ông cười, khoe: Này, bên cạnh thơ phú, vẽ vời, hàng ngày tôi vẫn phải trau dồi tiếng Anh và vi tính đấy nhá. Nếu không làm sao bắt kịp bọn trẻ.

Nhưng tôi và nhiều người biết, là ông khiêm tốn thế thôi, nghệ sỹ “già gân” ấy, vẫn được lớp trẻ ngưỡng mộ, không chỉ vì tài năng mà bằng cả tấm lòng.

Võ Thu Hương

tin mới

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

(Baonghean.vn) - Lễ hội Đền Cờn năm 2024 có nhiều hoạt động, trò chơi dân gian, nhưng đặc sắc nhất là tục chạy ói với màn rước kiệu, tung kiệu bay trên biển. Tục chạy ói thường được tổ chức vào sáng ngày 21 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, là nghi lễ quan trọng với ngư dân vùng biển.

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

(Baonghean.vn) - Nằm ở ngã ba sông, nơi hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ để hình thành nên dòng sông Cả kỳ vĩ bồi đắp cho vùng hạ du, đền Vạn - Cửa Rào được xem là ngôi đền linh thiêng nhất miền Tây xứ Nghệ. Sáng 1/3 (20 tháng Giêng), người dân muôn phương đã nô nức dự Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào.

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Hang Bua là thắng cảnh tự nhiên nằm trong dãy núi đá vôi “Phà Én” thuộc xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, cách thành phố Vinh 170km về phía Tây Bắc. Lễ hội Hang Bua là một trong những lễ hội lớn nhất của đồng bào các dân tộc của huyện nói riêng và vùng Tây Bắc Nghệ An nói chung.

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

(Baonghean.vn) - Gìn giữ và nuôi dưỡng tình yêu văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ là việc được các cấp ngành cùng đồng bào vùng Tây Bắc Nghệ An chú trọng. Ở làng Mo Mới, xã Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp), bà con dân tộc Thổ tích cực sưu tầm, trao truyền những làn điệu dân ca, dân vũ cho thế hệ trẻ.

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

(Baonghean.vn) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình người Mông gắn bó với nghề rèn truyền thống, ông Và Tông Dê (Tương Dương) ngày ngày thổi lửa làm ra không biết bao nhiêu dụng cụ lao động cho bà con. Lò rèn không chỉ nuôi sống gia đình ông mà còn là nơi lưu giữ nghề truyền thống của đồng bào Mông.

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

(Baonghean.vn) - Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, lên các bản làng vùng cao, đặc biệt là đến các bản có đồng bào Mông sinh sống, nhiều khách du lịch rất ấn tượng bởi sắc màu trên những bộ trang phục của người phụ nữ, dường như thấy được sắc Xuân trong đó...

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu), người dân nơi đây vẫn lưu giữ một bộ trang phục của người Thái cổ. Với những họa tiết, hoa văn được thêu một cách tỉ mỉ, kỳ công, bộ trang phục sau hơn 100 năm vẫn giữ được vẹn nguyên giá trị vốn có.

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

(Baonghean.vn) - Qua một thời gian dài khai thác tận diệt, nguồn cá mát dần cạn kiệt. Trước thực trạng đó, năm 2023, chính quyền xã Diên Lãm (Quỳ Châu) đã ban hành đề án “Bảo tồn và phát triển nguồn lợi cá mát Nặm Cướm”…

Ngõ phố thắm tình dân

Ngõ phố thắm tình dân

(Baonghean.vn) - Các ngõ phố được trang hoàng sạch, đẹp để đón Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024. Rất nhiều công trình, phần việc in dấu tình đoàn kết của các hộ dân. Điều đó càng tô thắm thêm tình dân trên mỗi ngõ phố ở thành Vinh. 

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

(Baonghean.vn) - Mắc chứng teo cơ tủy sống từ nhỏ, chị Nguyễn Thị Vân (SN 1986), quê Nghi Lộc, được biết đến là một nhân vật có tầm ảnh hưởng tới xã hội, nhất là trong cộng đồng người khuyết tật. Trò chuyện với phóng viên Báo Nghệ An, chị tự hào nhận mình có những “cá tính” đặc trưng rất Nghệ.

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

(Baonghean.vn) - "Tớ dày" là cách gọi của đồng bào Mông về loài hoa anh đào. Những ngày này các bản làng ở xã Mường Típ, huyện rẻo cao Kỳ Sơn rực sắc "tớ dày". Bất cứ ai cũng trở nên bồi hồi xao xuyến trước loài hoa tuyệt đẹp này.

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

(Baonghean.vn) - Gắn bó với nghề đan lưới lồng bè, những người làm nghề ở Trung Sơn (xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc) luôn trăn trở nâng cao tay nghề. Mỗi đường đan, nút thắt là cả sự tỉ mẩn gửi vào đó sự bền chắc của sản phẩm, giúp người nuôi trồng thuỷ sản thêm bội thu…

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu có một phòng trưng bày rất đặc biệt mang tên Pỉ Noọng. Đây là không gian trưng bày vật dụng truyền thống của các dân tộc thiểu số như Thái, Mông, Dao, Tày… do bà Sầm Thị Bích dày công sưu tầm từ những năm 1990 cho đến nay.

Du lịch

Khát vọng phát triển du lịch miền Tây

(Baonghean.vn) - Miền Tây Nghệ An tiếp tục được quan tâm định hướng phát triển du lịch với các chương trình, dự án nhằm mang lại thu nhập và nâng cao mức sống cho người dân theo tinh thần Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

(Baonghean.vn) - Ngày Tết càng đến gần cũng là dịp người Mông ở Nghệ An bắt đầu vào mùa làm bánh "lua dúa". Những chiếc bánh dẻo của cộng đồng này chủ yếu dùng để ăn trong gia đình và cũng là vật phẩm không thể thiếu trong lễ cúng của một số dòng họ.