Nức danh vùng đất đẹp, giàu!

(Baonghean)- Từ Làng Vạc với nhiều huyền tích cổ xưa đến Phố núi Thái Hòa nay, du khách bị hút hồn bởi dù vươn tới đô thị sầm uất vẫn sáng đẹp mạch nguồn lịch sử, nơi nơi đều mướt màu xanh. 

Về miền hội ngộ 

Ngược nguồn về thời gian cách đây chừng 2000 năm, mảnh đất Thái Hòa từng là nơi hội tụ, quần cư của người Việt trong buổi bình minh của lịch sử.

Đến thăm Đền Làng Vạc, ông Đặng Công Chất, vị thủ từ dẫn chúng tôi vãn cảnh đền và thăm khu trưng bày cổ vật. Gây ấn tượng đặc biệt là chiếc vạc đồng quai lớn, cùng nhiều cổ vật, trong đó có cả những tủ trưng bày cổ vật mà người dân rải rác tìm được trong vùng và cung tiến trong thời gian gần đây. Vậy là không chỉ 5 lần khai quật chính thức của các nhà khảo cổ (vào các năm 1972, 1973, 1980, 1990, 1991), và không chỉ dừng lại ở phát hiện được 347 ngôi mộ, thu được 1.228 hiện vật; mà cứ mỗi lần người dân đào đất dựng nhà, làm giếng… đều có thể chạm vào trầm tích văn hóa cổ xưa cất giữ trong lòng đất, và không ít lần vật thiêng đã chọn thời và chọn người để trao gửi (?).

Du khách thăm phòng trưng bày cổ vật tại Đền Làng Vạc
Du khách thăm phòng trưng bày cổ vật tại Đền Làng Vạc

Những hoa văn tinh xảo, các chất liệu và loại cổ vật, từ các công cụ, đến vũ khí, binh khí, vật dụng sinh hoạt, đồ trang sức… đã phản chiếu hào quang lấp lánh về một giai đoạn phát triển rực rỡ của nền văn hóa vật chất và tinh thần mà chủ nhân chính là người Việt cổ. Càng thấy tầm vóc, sự phong phú, đa dạng, giàu có của kho báu Làng Vạc lớn hơn chúng ta biết rất nhiều.

Cầu Hiếu nối hai bờ thị xã Thái Hòa. Ảnh: Trọng Sách
Cầu Hiếu nối hai bờ thị xã Thái Hòa. Ảnh: Trọng Sách

Cùng dạo trên triền đập Đại Vạn, ngắm nhìn vùng địa linh cẩm tú, anh Trần Anh Tuấn - cán bộ văn hóa thị xã giới thiệu cho chúng tôi truyền thuyết về chiếc vạc đồng để nấu cơm nuôi quân và khao mừng chiến công đuổi giặc giữ làng, giữ nước. Hiểu thêm địa danh này mang tên cổ vật có ý nghĩa biểu tượng cho tinh thần cố kết, đoàn kết và nuôi giữ lòng yêu nước của dân ta suốt trường kỳ lịch sử. Và, không chỉ khi làm đập Đại Vạn năm 1972 mới phát hiện cổ vật đầu tiên và chính thức được công nhận di chỉ khảo cổ Làng Vạc, mà kho báu cổ vật vùng này từ lâu đã đi vào tâm thức dân gian.

Buổi chiều Xuân muộn, chúng tôi vẫn gặp khá nhiều du khách đi lễ đền Làng Vạc, một số người làm lễ tẩy trần và đính đá quý lên linh tượng Vua Hùng. Trong số đó có ông Lê Tiến Khầm, vị cựu Chủ tịch Hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ thị xã Thái Hòa, một trong những người tham gia lễ đúc tượng Vua Hùng và rước anh linh đức Quốc Tổ từ đất Phú Thọ về với đền Làng Vạc vào năm 2010. Ông Khầm rưng rưng nói về cảm giác tự hào vui sướng khi biết UBND tỉnh đồng ý cho phép chuyển thời gian tổ chức Lễ hội đền Làng Vạc sang các ngày 9, 10, 11 tháng 3 âm lịch hàng năm kể từ năm 2017. Đây là sự hội tụ về tâm linh, văn hóa, phù hợp với tâm nguyện của nhân dân, vừa có ý nghĩa sâu sắc về sự liên hệ đến cội nguồn lịch sử. 

Thêm một duyên cớ nữa, đất lành Thái Hòa - nơi có di chỉ Làng Vạc, mốc son trên chặng đường hình thành dân tộc, trở thành nơi hội ngộ du khách gần xa. 

Mọi con đường đều dẫn đến… màu xanh

Một cách rất tự nhiên, lâu nay Thái Hòa vẫn được coi là thủ phủ của vùng Phủ Quỳ trù phú, đất đai cây trái tươi tốt. Từ thời Pháp thuộc, trên vùng đất đỏ bazan nơi đây các đồn điền đã sớm hình thành. Theo tài liệu đã được công bố, cây cà phê bén duyên vùng đất này từ năm 1913 để xuất sang Pháp, trước cả cà phê ở Tây Nguyên (từ giai đoạn 1920 - 1925), với vị thơm ngon không thua kém cà phê châu Mỹ. Ngoài diện tích đất đỏ tươi tốt, hàng năm dòng sông Hiếu còn đắp bồi phù sa cho một vùng đồng bãi rộng lớn, là điều kiện thuận lợi để giữ màu xanh và làm giàu từ cây xanh. 

Chăm sóc vườn bưởi hồng Quang Tiến (TX. Thái Hòa).  Ảnh: Cao Đông
Chăm sóc vườn bưởi hồng Quang Tiến (TX. Thái Hòa). Ảnh: Cao Đông

Nếu đo nhịp điệu phát triển sôi động của thị xã, rất thú vị là không chỉ thể hiện ở các tiêu chí tăng trưởng kinh tế đô thị, mà có thể nhận biết tốc độ phát triển qua sự chuyển đổi cách làm ăn và tăng giá trị phát triển ở mảng nông nghiệp xanh, sạch, gắn với công nghệ cao. 

Thăm gia đình anh Trần Văn Hữu và chị Nguyễn Thị Thỏa - một trong nhiều hộ nông dân nuôi bò sữa tại gia ở xóm Tân Ấp (xã Nghĩa Hòa). Từ diện tích 1 ha đất trồng cỏ voi, gia đình anh chị nuôi 9 con bò sữa. Mới nuôi 2 năm đã có 4 con cho sữa, tự chăm nuôi nhưng có ngày sản lượng sữa 34 kg/con. Được biết, năm 2016 đàn bò sữa thị xã lên đến 2.801 con, tăng 3,4% so với năm 2015; sản lượng sữa tươi 11.299 tấn. 

Cao su mùa thay lá. Ảnh tư liệu
Cao su mùa thay lá. Ảnh tư liệu

Về sản vật của TX. Thái Hòa, giờ đây không chỉ nói đến cà phê, cao su, mà còn nói nhiều về các cây cam, ổi, mía, và đặc biệt là cây bưởi hồng Quang Tiến. Đó là giống bưởi quả có tép màu hồng, độ ngon không thua kém bưởi Năm Roi, Phúc Trạch... Tại vườn bưởi 2 ha trên đồi Dụ Dị của gia đình chị Nguyễn Thị Loan (khối Trung Nghĩa, phường Quang Tiến), chị Loan cho biết, sau 8 năm, 2 ha bưởi đã cho quả được 5 mùa. Năm 2016, gia đình chị Loan thu nhập khoảng 700 triệu đồng từ quả bưởi, ngoài ra còn chiết bán được 2.500 cành bưởi giống, giá từ 30.000 - 40.000 đồng/cành. Theo anh Lê Nho Hồng, cán bộ khuyến nông thị xã, nếu vào những năm đầu thập kỷ này bưởi hồng Quang Tiến mới cho thu nhập nhỏ lẻ do các hộ chưa trồng tập trung, thì đến nay diện tích trồng mới đã lên đến trên 80 ha và đều cho thu nhập cao.

Đập Bàu Sen, TX. Thái Hòa. Ảnh tư liệu
Đập Bàu Sen, TX. Thái Hòa. Ảnh tư liệu

Từ cầu Hiếu đi lên, hai bên trục Quốc lộ 48, bên cạnh các hàng quán và khu phố kinh doanh dịch vụ, có rất nhiều quầy hàng liền kề nhau giới thiệu sản phẩm mật ong, phấn ong. Ngày 30/3 vừa qua, trong buổi sinh hoạt Câu lạc bộ nuôi ong xã Tây Hiếu, hàng trăm hộ nuôi ong ở đây đã đề xuất thành lập hợp tác xã nuôi ong. Từ  Chi nhánh Công ty cổ phần ong Trung ương - Xí nghiệp ong Khu 4 đứng chân lâu năm trên phường Quang Tiến, tiềm năng phát triển về nghề ong của thị xã ngày càng lớn. Điều này phần nào cho thấy dù tốc độ đô thị hóa nhanh, các ngành nghề xây dựng, chế biến khoáng sản, tiểu thủ công nghiệp, các tổ hợp dịch vụ - thương mại - tài chính phát triển khá sôi động, với 243 doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn và nhiều hộ dân doanh, có khu công nghiệp đã hình thành, thì màu xanh vẫn luôn là màu sắc chủ đạo làm nên vẻ đẹp của một thị xã sinh thái mang dáng dấp đô thị miền núi. Ngoài màu xanh cảnh quan tự nhiên, tổng diện tích trồng cây hàng năm đạt 5.655 ha, diện tích rừng trồng mới năm 2016 ước đạt 77,5 ha, góp phần nhân lên nhịp điệu màu xanh từng ngày, để tạo nên điểm nhấn của một đô thị du lịch sinh thái - lựa chọn thường được du khách ưu tiên hàng đầu hiện nay. 

Được xác định là cực tăng trưởng của vùng Tây Bắc Nghệ An, và là một trong những hợp phần tạo nên vùng động lực phát triển quan trọng, TX. Thái Hòa là điểm đến ngày càng thu hút du khách, bởi các huyết mạch giao thông đã được khơi thông thuận tiện. Ngoài các huyết mạch chủ đạo như Quốc lộ 48 chạy dọc, đường thiên lý Bắc Nam - đường Hồ Chí Minh chạy ngang, còn có đường nối với Đông Hồi - Hoàng Mai, cùng nhiều tuyến đường mà chúng ta có thể đến với TX. Thái Hòa từ mọi phía, mọi miền. Trong đó, có điểm chung là tất cả mọi con đường đều đi trong màu xanh, đều là đường hội ngộ muôn nơi với một vùng đô thị sinh thái rợp màu xanh rất xưa mà rất trẻ!

Ngô Kiên

tin mới

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

(Baonghean.vn) - Lễ hội Đền Cờn năm 2024 có nhiều hoạt động, trò chơi dân gian, nhưng đặc sắc nhất là tục chạy ói với màn rước kiệu, tung kiệu bay trên biển. Tục chạy ói thường được tổ chức vào sáng ngày 21 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, là nghi lễ quan trọng với ngư dân vùng biển.

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

(Baonghean.vn) - Nằm ở ngã ba sông, nơi hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ để hình thành nên dòng sông Cả kỳ vĩ bồi đắp cho vùng hạ du, đền Vạn - Cửa Rào được xem là ngôi đền linh thiêng nhất miền Tây xứ Nghệ. Sáng 1/3 (20 tháng Giêng), người dân muôn phương đã nô nức dự Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào.

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Hang Bua là thắng cảnh tự nhiên nằm trong dãy núi đá vôi “Phà Én” thuộc xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, cách thành phố Vinh 170km về phía Tây Bắc. Lễ hội Hang Bua là một trong những lễ hội lớn nhất của đồng bào các dân tộc của huyện nói riêng và vùng Tây Bắc Nghệ An nói chung.

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

(Baonghean.vn) - Gìn giữ và nuôi dưỡng tình yêu văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ là việc được các cấp ngành cùng đồng bào vùng Tây Bắc Nghệ An chú trọng. Ở làng Mo Mới, xã Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp), bà con dân tộc Thổ tích cực sưu tầm, trao truyền những làn điệu dân ca, dân vũ cho thế hệ trẻ.

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

(Baonghean.vn) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình người Mông gắn bó với nghề rèn truyền thống, ông Và Tông Dê (Tương Dương) ngày ngày thổi lửa làm ra không biết bao nhiêu dụng cụ lao động cho bà con. Lò rèn không chỉ nuôi sống gia đình ông mà còn là nơi lưu giữ nghề truyền thống của đồng bào Mông.

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

(Baonghean.vn) - Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, lên các bản làng vùng cao, đặc biệt là đến các bản có đồng bào Mông sinh sống, nhiều khách du lịch rất ấn tượng bởi sắc màu trên những bộ trang phục của người phụ nữ, dường như thấy được sắc Xuân trong đó...

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu), người dân nơi đây vẫn lưu giữ một bộ trang phục của người Thái cổ. Với những họa tiết, hoa văn được thêu một cách tỉ mỉ, kỳ công, bộ trang phục sau hơn 100 năm vẫn giữ được vẹn nguyên giá trị vốn có.

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

(Baonghean.vn) - Qua một thời gian dài khai thác tận diệt, nguồn cá mát dần cạn kiệt. Trước thực trạng đó, năm 2023, chính quyền xã Diên Lãm (Quỳ Châu) đã ban hành đề án “Bảo tồn và phát triển nguồn lợi cá mát Nặm Cướm”…

Ngõ phố thắm tình dân

Ngõ phố thắm tình dân

(Baonghean.vn) - Các ngõ phố được trang hoàng sạch, đẹp để đón Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024. Rất nhiều công trình, phần việc in dấu tình đoàn kết của các hộ dân. Điều đó càng tô thắm thêm tình dân trên mỗi ngõ phố ở thành Vinh. 

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

(Baonghean.vn) - Mắc chứng teo cơ tủy sống từ nhỏ, chị Nguyễn Thị Vân (SN 1986), quê Nghi Lộc, được biết đến là một nhân vật có tầm ảnh hưởng tới xã hội, nhất là trong cộng đồng người khuyết tật. Trò chuyện với phóng viên Báo Nghệ An, chị tự hào nhận mình có những “cá tính” đặc trưng rất Nghệ.

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

(Baonghean.vn) - "Tớ dày" là cách gọi của đồng bào Mông về loài hoa anh đào. Những ngày này các bản làng ở xã Mường Típ, huyện rẻo cao Kỳ Sơn rực sắc "tớ dày". Bất cứ ai cũng trở nên bồi hồi xao xuyến trước loài hoa tuyệt đẹp này.

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

(Baonghean.vn) - Gắn bó với nghề đan lưới lồng bè, những người làm nghề ở Trung Sơn (xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc) luôn trăn trở nâng cao tay nghề. Mỗi đường đan, nút thắt là cả sự tỉ mẩn gửi vào đó sự bền chắc của sản phẩm, giúp người nuôi trồng thuỷ sản thêm bội thu…

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu có một phòng trưng bày rất đặc biệt mang tên Pỉ Noọng. Đây là không gian trưng bày vật dụng truyền thống của các dân tộc thiểu số như Thái, Mông, Dao, Tày… do bà Sầm Thị Bích dày công sưu tầm từ những năm 1990 cho đến nay.

Du lịch

Khát vọng phát triển du lịch miền Tây

(Baonghean.vn) - Miền Tây Nghệ An tiếp tục được quan tâm định hướng phát triển du lịch với các chương trình, dự án nhằm mang lại thu nhập và nâng cao mức sống cho người dân theo tinh thần Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

(Baonghean.vn) - Ngày Tết càng đến gần cũng là dịp người Mông ở Nghệ An bắt đầu vào mùa làm bánh "lua dúa". Những chiếc bánh dẻo của cộng đồng này chủ yếu dùng để ăn trong gia đình và cũng là vật phẩm không thể thiếu trong lễ cúng của một số dòng họ.