(Baonghean.vn) - Trong một lần xúc cát dưới dòng sông Lam, đoạn chảy qua huyện Hưng Nguyên (Nghệ An), một người dân đã phát hiện một chiếc đầu của con vật có 2 sừng giống như sừng trâu nhưng phía hàm trên lại có răng – điều chưa từng có ở loài trâu bò.
 |
| Chiếc đầu của con vật có 2 sừng giống như sừng trâu nhưng phía hàm trên có răng được người dân tìm thấy ở trên sông Lam. |
Ông Đào Tam Tỉnh - nguyên Giám đốc Thư viện tỉnh Nghệ An cho biết, người này sau đó đã bán lại cho một hội viên của Chi hội Di sản cổ vật sông Lam. Nhiều người trong Chi hội, trong đó có cả ông Tỉnh khi hay tin đã đến xem nhưng đều không hiểu đây là con vật gì. Bởi nó có đầu giống con trâu nhưng phía trên còn dính nguyên hàm răng – điều mà loài trâu bò không có.
 |
| Khác với các giống trâu bò không có răng hàm trên, loài này lại có răng hàm trên. |
 |
Những chiếc răng của loài động vật chỉ có trong truyền thuyết này. |
Vài tháng sau đó, trong một lần xem lại trong cuốn tài liệu Cổ tích Nghệ An bằng chữ Hán có từ lâu, ông Tỉnh biết đến một sự tích về con vật này và có liên quan đến Cao Biền, một người Trung Quốc, sinh ra vào thời Đường, vốn nổi tiếng về thuật phong thủy. Lúc bấy giờ, vua Đường Cao Tông không muốn vượng khí sinh ra các bậc nhân tài ở nước Nam chống lại nhà Đường nên đã lệnh cho Cao Biền khi sang trấn nhậm Giao Châu (866 - 887) phải tìm các huyệt linh khí của nước Việt để trấn yểm không cho nhân tài xuất hiện.
Vào đến đất Nghệ, Cao Biền lặn lội khắp các đỉnh núi trên dãy Hồng Lĩnh. Lúc đặt chân đến đỉnh núi Sư Tử, Cao Biền biết đây là huyệt linh khí của xứ Nghệ nên đã dùng mọi cách trấn yểm. Nhưng người này chưa thực hiện được ý đồ thì Sơn Thần nổi giận và cho một con vật giống trâu nhưng không phải là trâu xông đến cắn vào chân Cao Biền không cho y thực hiện việc trấn yểm. Sau đó, y đã tuốt gươm để chém vào sừng con vật này thì thấy tóe lửa. Quá hoảng sợ, Cao Biền và quân Đường đã tháo chạy.
 |
| Do nằm ở dưới sông rất lâu nên đầu của con vật này trở thành nơi sinh sống của loài hến khi được tìm thấy. |
Ông Tỉnh cho biết, chiếc đầu giống đầu trâu nhưng có hàm răng trên vớt ở sông Lam có thể là của một con vật từng sinh sống trên dãy núi Hồng Lĩnh cách đây hàng nghìn năm nhưng đã tuyệt chủng. Vào năm 2012, ông Tỉnh từng công bố phát hiện này trong hội thảo khoa học tổ chức ở Hà Tĩnh.
Về việc vì sao người dân phát hiện ra đầu con vật trên sông Lam thì theo ông Tỉnh, rất có khả năng, con vật này được người xưa sử dụng làm vật linh thiêng tế thần trên sông Lam nên còn sót lại đến hiện nay.
Chu Thanh
