Nghệ sĩ Thanh Hải: Đến với nghệ thuật bằng trái tim chân thành

Những nấc thang đáng nhớ

Nếu ai từng chứng kiến Thanh Hải trên sân khấu Tiếng hát truyền hình năm 1998 chắc hẳn không thể quên được hình ảnh vô cùng giản dị nhưng nồng nàn của cô gái sinh năm 1980, đến từ xã Minh Châu (Diễn Châu) khi cô cất lên những giai điệu da diết đắm say "Đâu phải bởi mùa Thu” của Phú Quang. Lắng nghe màn trình diễn của Thanh Hải, nhiều khán giả đã phải thốt lên rằng, bạn trẻ này có chất giọng truyền cảm quá. Thế nhưng, ít ai biết cô gái này chưa từng qua trường lớp đào tạo thanh nhạc. Cô hát bằng sự cảm nhận chân thành của mình và kể câu chuyện tình yêu bằng cách riêng với cung giọng Anto trầm khàn hiếm thấy.

Với sự thể hiện ấn tượng đó, Thanh Hải đã chiếm giải Đặc biệt Tiếng hát truyền hình Nghệ An năm 1998. Cô nhớ lại: Lần đó đi thi nhưng tôi không có bất cứ hành trang gì ngoài giọng hát trời ban. Không tập dượt, không huấn luyện viên, không thuê nhạc sĩ để phối khí hoặc ban nhạc để tập dượt cho mình quen sân khấu… Đại diện Ban Giám khảo cho biết: “Sở dĩ trao giải Đặc biệt vì cô gái này quá đặc biệt, vừa có năng khiếu vượt bậc, vừa mang tâm thế biểu diễn rất tự tin dù chưa qua đào tạo”. Sau cuộc thi này Thanh Hải được lựa chọn để đi thi Tiếng hát truyền hình khu vực nhưng trùng với lịch thi Tốt nghiệp THPT nên cô đành gác lại đam mê.

7 năm sau Thanh Hải lại tiếp tục tham gia Tiếng hát truyền hình 2015, lúc này giọng hát đã ở độ chín, Thanh Hải đã là diễn viên của Đoàn Ca múa dân tộc tỉnh. Tất cả những bài hát cô thử sức ở sân chơi danh giá nhất năm này chính là những ca khúc mang âm hưởng dân ca Bắc Bộ, như "Đá trông chồng", "Đàn cò" sáng tác của nhạc sĩ Lê Minh Sơn, "Đàn tỳ bà" sáng tác của An Thuyên. Khi cô cất lên giọng hát giàu nội lực của mình tất cả khán phòng như câm lặng. Những năm đó người ta ví cô với diva Thanh Lam vì "màu giọng" rất trùng hợp, đều là nữ trầm Anto với chất khàn gằn giàu biểu cảm.

Trước đó, sau khi đoạt giải Nhất ở vòng thi cấp tỉnh, cô được chọn đi thi cấp khu vực, một lần nữa cô được đánh giá cao và được lọt vào vòng 3 người được tuyển chọn đi thi cấp quốc gia. Thế nhưng, trước khi bước vào vòng thi quyết định có giám khảo đã khuyên cô nên chọn bài hát “Đàn tỳ bà” thay cho bài “Đá trông chồng” mà cô đã vô cùng yêu thích. Thông thường nếu nhận được lời khuyên từ Ban Giám khảo thí sinh sẽ thay đổi ý định của mình, vì họ nghĩ rằng, Ban Giám khảo đã cho mình lựa chọn đúng đắn nhất. Thế nhưng, Thanh Hải lại khác, cô bản lĩnh giữ lại lựa chọn ban đầu của mình. Và một lần nữa do sự thể hiện quá thuyết phục, Thanh Hải với “Đá trông chồng” tiếp tục là 1 trong 3 thí sinh nhạc nhẹ được lựa chọn đi thi vòng chung khảo xếp hạng Tiếng hát truyền hình toàn quốc.

Dù không đạt được kết quả cao trong kỳ thi toàn quốc nhưng Thanh Hải cho rằng, cô đã có những trải nghiệm thú vị trong cả thời thanh xuân của mình. Đi thi hát mà như đi biểu diễn, đi thi mà không có hành trang chuẩn bị về nguồn lực, thế nhưng, vẫn hồn nhiên và cháy hết mình với những phần trình diễn. Đặc biệt, khi cô hát “Đàn cò” của Lê Minh Sơn nhiều người nghe đã đồ rằng, cô sẽ làm nên chuyện trên thị trường âm nhạc đương thời, với cảm xúc từng trải và kỹ thuật sử dụng trong các nốt treo cao được cô thể hiện tròn đầy.

Khi được hỏi tại sao khi có thành công lớn như vậỵ qua các cuộc thi tài năng giọng hát nhưng Thanh Hải không tìm cho mình một biển lớn để vẫy vùng để thoả sức sáng tạo và cống hiến. Thanh Hải chỉ trả lời rất mộc mạc rằng, cô muốn ở cạnh gia đình, muốn được về gần cha mẹ, muốn trả ơn cho Đoàn Ca múa dân tộc Nghệ An (nay là Trung tâm Nghệ thuật truyền thống tỉnh), là đơn vị đầu tiên phát hiện và đào tạo để cô có ngày hôm nay.

Cô gái hát tình ca

Từ nhỏ cô gái đất Hoan Châu đã hát rất hay những bài tình ca người lớn. Đó là những tác phẩm của các nhạc sĩ Thuận Yến, Thanh Tùng, Nguyễn Cường, Phú Quang….

Ai cũng tưởng Thanh Hải sẽ là hạt nhân có tính điểm nhấn trong các chương trình văn nghệ của trường. Thế nhưng, cô lại không phải là hạt nhân ấy. Thanh Hải kể rằng, cô thường lui về sau sân khấu để dàn dựng chương trình cho các bạn biểu diễn, cô biết dạy múa, dạy nhảy, biết mix nhạc cho các bạn, nhưng cô không thể hiện bản thân. Điều này cũng khó lý giải nhưng Thanh Hải cho biết, không hiểu sao cô không thích sự tung hê tán thưởng mà chỉ muốn lùi ra phía sau để khi cần thì “bung lụa”.

Có lẽ gia đình là động lực để Thanh Hải đến với ánh đèn sân khấu, từ nhỏ cô đã được sự động viên khích lệ của bố mẹ khi tham gia các sân khấu trên địa bàn xã. Mẹ cô đã thấy được con gái hát rất hay những bản tình ca buồn, giàu chất tự sự. Thanh Hải kể rằng, chính mẹ đã chọn cho cô bài hát “Đâu phải bởi mùa Thu”, và cô đã đoạt giải Đặc biệt trong cuộc thi Tiếng hát truyền hình Nghệ An năm mới 17 tuổi.

Là con thứ 3 trong gia đình có 4 anh em, gia đình Thanh Hải thuộc diện khó khăn, khi bố mẹ chỉ lao động công nhật như bao gia đình nông dân khác, việc nuôi các con ăn học đủ đầy là không thể. Thế nên, khi đại diện Đoàn Ca múa dân tộc tỉnh đi tuyển sinh, Thanh Hải đăng ký dự thi ngay để vừa được thử sức, vừa mong muốn được đi học miễn phí để đỡ cho bố mẹ phần nào. Thật không ngờ ngay từ những nốt âm thanh đầu tiên Thanh Hải được đoàn nhận ngay, và hứa sẽ đảm bảo kinh phí để cô được đi học và có thu nhập khi về đoàn.

Thanh Hải nói rằng, những khoảng thời gian hoạt động ở đoàn từ khi được cử đi học cho đến nay, là những ngày tháng có vui, có buồn, có thăng, có trầm như bản nhạc cuộc đời. Thế nhưng, đọng lại trong cô là sự biết ơn, biết ơn vì được hoạt động trong một môi trường đoàn kết, biết ơn vì lãnh đạo đoàn luôn lựa chọn cô là ca sĩ chính trong các Liên hoan Ca múa nhạc toàn quốc. Và chính vì sự tạo điều kiện của lãnh đạo đơn vị mà Thanh Hải luôn có được những huy chương danh giá. Điển hình là Huy chương Bạc tam ca “Trai quê tôi”, Huy chương Bạc song ca “Bước đi không dừng lại” Liên hoan Ca múa nhạc toàn quốc năm các năm 2018 và 2021. Và đặc biệt là Huy chương Vàng Liên hoan Ca múa nhạc toàn quốc năm 2024 với tác phẩm “Bay giữa dòng Lam” của Phạm Phương Thảo.

Đây là tác phẩm nói về sự khát khao vươn mình và thể hiện khí chất của người con xứ Nghệ, với những đoạn cao trào được tác giả viết trên nền nhạc Ballad và những nốt âm thanh mang âm hưởng ca trù. Đây là tác phẩm mà theo Thanh Hải là thể hiện rõ nhất con người cô, vừa cương trực, vừa chân thành nhưng cũng rất da diết nồng nàn. Thanh Hải cho rằng, để làm tốt sứ mệnh của người nghệ sĩ trước hết phải luôn trau dồi cho mình có một tâm hồn đẹp một trái tim biết yêu thương cuộc đời, như thế mọi thành công sẽ gõ cửa.