Nghệ sỹ nhiếp ảnh đất Quỳnh
(Baonghean) - Trần Tố sinh năm 1950, tại Quỳnh Hồng, Quỳnh Lưu, tốt nghiệp khoa Vật lý, Đại học Tổng hợp năm 1970. Anh từng có đề tài “Phân tích vàng bằng phương pháp quang phổ” được báo cáo khoa học kỹ thuật tại Ủy ban Khoa học kỹ thuật nhà nước năm 1980. Tuy nhiên, anh lại bén duyên với nhiếp ảnh và gắn bó với môn nghệ thuật này từ hàng chục năm nay.
Anh sinh hoạt trong Câu lạc bộ Nhiếp ảnh Nghệ An từ ngày CLB Nhiếp ảnh mới ra đời. Từ Quỳnh Lưu, huyện địa đầu của tỉnh, nhưng các kỳ sinh hoạt nhiếp ảnh tại TP. Vinh hầu như ít khi anh vắng mặt. Anh đến với nhiếp ảnh như người kỹ sư địa chất đi tìm tài nguyên quý hiếm. Anh thường lang thang trên những nẻo đường vùng quê anh sống, thỉnh thoảng ngược lên các huyện miền Tây như Nghĩa Đàn, Quỳ Hợp, Quỳ Châu… Đề tài mà anh hướng tới là con người và thiên nhiên. Một hôm, anh ghé vào nhà Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng Trương Thị Nhiễu, thấy trên bàn thờ lạnh ngắt, di ảnh đứa con trai một đang nhìn theo mẹ như ngày nào mẹ con còn sống bên nhau làm mẹ ngấn lệ, nước mắt mẹ không còn để khóc nữa, mẹ Nhiễu lấy mảnh khăn che miệng kìm nén nỗi đau mất con. Trong giây phút xúc động ấy, anh đã bấm máy, khi tia sáng ngoài cửa sổ chiếu chếch lên khuôn mặt mẹ. Tác phẩm được triển lãm Liên hoan ảnh nghệ thuật Bắc miền Trung tại Quảng Trị - đây là tác phẩm thành công bước đầu trong sự nghiệp cầm máy của Trần Tố.
Tác phẩm Mẹ Việt Nam Anh hùng Trương Thị Nhiễu (Triển lãm tại Quảng Trị)
và Tác phẩm Dành dật (Triển lãm tại Việt Nam – đất nước – con người).
Sinh ra và lớn lên trên vùng đất thuần nông đầy nắng và gió, Trần Tố đi trên nhiều cánh đồng lúc còn cày xáo đến lúc thu hoạch để cảm nhận được nỗi gian truân và cực nhọc của người nông dân. Nhưng trớ trêu đã xẩy ra, lũ lụt đúng vào ngày thu hoạch: mùa vàng đang bị đe dọa và người nông dân khẩn trương gặt chạy lũ để vớt vát những gì có thể. Họ phải giành giật với thiên nhiên để giữ lấy hạt gạo quê mình. Tác phẩm “Giành giật” đoạt Huy chương Bạc (không có Huy chương Vàng) Liên hoan ảnh nghệ thuật Bắc miền Trung năm 2004 tại Nghệ An, được tặng bằng danh dự Hội nghệ sỹ nhiếp ảnh Việt Nam và được trưng bày Triển lãm ảnh Nghệ thuật “Việt Nam đất nước con người”. Đây là tác phẩm ảnh đem lại vinh dự cho Trần Tố và là bước đệm vững chắc đưa anh vào Hội Nghệ sỹ nhiếp ảnh Việt Nam. Liên hoan ảnh nghệ thuật Bắc miền Trung tại tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ 20 – năm 2013 anh đoạt giải Khuyến khích với tác phẩm “Nghề đúc đồng truyền thống”. Bức ảnh chụp người công nhân với cánh tay rắn chắc đang quay nghiêng chảo đồng nóng bỏng chảy xuống khuôn đúc như dòng máu đỏ tuôn chảy dâng trào nhịp sống cho đời.
Trần Tố là cộng tác viên tích cực của Báo Nghệ An, đã được tặng 3 giấy khen của cơ quan báo đảng, 1 giấy khen của Hội Nhà báo ghi nhận chặng đường hoạt động báo chí của anh. Gần đây, được sự quan tâm của UBND huyện Quỳnh Lưu trong hoạt động văn học nghệ thuật, Câu lạc bộ Nhiếp ảnh nghệ thuật “Đất Quỳnh” ra đời do anh làm chủ nhiệm tạo nên một sân chơi mới cho các nhà nhiếp ảnh đất Quỳnh.
Trên bước đường hoạt động nghệ thuật của Nghệ sỹ Trần Tố, không phải lúc nào cũng “xuôi chèo mát mái”. Mới đây thôi, anh cùng một số đồng nghiệp rủ nhau đi sáng tác ảnh đã gặp tai nạn, máy ảnh bị hư hỏng nặng. Lần đó có cả Nghệ sỹ Vũ Cảnh từ Hà Nội vào cùng đi đã kịp thời được đưa đi cấp cứu ở bệnh viện. Tuy nhiên, ông trời đã cho anh một gia đình hạnh phúc, vợ là giáo viên trường làng đã nghỉ hưu nuôi dạy 3 người con, 2 trai và 1 gái thành đạt. Trong đó, người con trai đầu là tiến sỹ, hàm cấp tá, hiện dạy ở Trường Sỹ quan Thông tin Nha Trang. Nhờ có tổ ấm gia đình hạnh phúc này đã tiếp lửa đam mê để NSNA Trần Tố tiếp tục bám sát cuộc sống, vẽ nên tác phẩm bằng ánh sáng, bố cục, vươn tới chân – thiện – mỹ đích thực.
Bùi Xuân Lương
