Nghị định 168: Mức phạt tăng, vi phạm giảm
Từ ngày 1/1/2025, Nghị định 168/CP quy định mức xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm Giấy phép lái xe chính thức có hiệu lực. Với mức phạt tăng mạnh đối với các hành vi vi phạm, nghị định này thực sự góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm người tham gia giao thông.
Chuyển biến tích cực
Tại TP. Vinh, quan sát trên các tuyến đường trung tâm cho thấy, việc tăng mức xử phạt và áp dụng cơ chế trừ điểm giấy phép lái xe đã bước đầu phát huy hiệu quả tích cực. Ở những khu vực có mật độ giao thông cao, tại các tuyến đường Lê Lợi, Nguyễn Thị Minh Khai, nút giao Quán Bàu, cầu Kênh Bắc,… mặc dù tình trạng ùn tắc vẫn còn, nhưng các hành vi vi phạm như chen lấn, dừng xe sai vạch và vượt đèn đỏ đã giảm đáng kể.
Ghi nhận trong khung giờ cao điểm vào sáng 13/1 tại nút giao các đường Nguyễn Thị Minh Khai, Lê Hồng Phong, Hồng Bàng và Kim Đồng, mặc dù là ngày đầu tuần với lưu lượng phương tiện rất đông, nhưng thay vì hình ảnh ô tô, xe máy dừng lộn xộn, vượt đèn đỏ như thường lệ, thì nay các phương tiện đã dừng đúng vị trí và tuân thủ nghiêm túc hiệu lệnh đèn tín hiệu. Đặc biệt, nhiều shipper và lái xe công nghệ - những người từng có thói quen vi phạm đã tuân thủ nghiêm tín hiệu đèn đỏ, không đi ngược chiều và không điều khiển xe trên vỉa hè.
Chị Trần Thị Hải Yến, trú tại phường Lê Lợi, TP. Vinh chia sẻ: “Việc tăng mức xử phạt có thể khiến nhiều người cảm thấy bất ngờ ban đầu, nhưng tôi nhận thấy rằng, chính mức phạt cao đã làm thay đổi ý thức của mọi người. Bản thân tôi trước đây thỉnh thoảng cũng vượt đèn đỏ khi rẽ phải, nhưng từ khi biết mức phạt cao, lên đến 4-6 triệu đồng cho xe máy, tôi đã tự nhắc mình phải chấp hành nghiêm túc để không chỉ tránh mất tiền mà còn đảm bảo an toàn chung...”.
Ông Nguyễn Lam Hồng, trú tại phường Trung Đô, TP. Vinh chia sẻ: “Trước khi Nghị định 100 ra đời, nhiều người vẫn vô tư lái xe sau khi uống rượu, bia, bất chấp những nguy hiểm tiềm ẩn, dẫn đến không ít vụ tai nạn thương tâm. Tuy nhiên, kể từ khi Nghị định 100 có hiệu lực, tình trạng này đã giảm rõ rệt, người dân dần ý thức hơn về việc không lái xe khi đã sử dụng chất có cồn. Tương tự, với Nghị định 168, mức xử phạt nặng sẽ buộc người tham gia giao thông phải chú trọng hơn đến việc tìm hiểu và tuân thủ các quy định, từ đó nâng cao ý thức, trách nhiệm khi tham gia giao thông”.
Đối với các tài xế đường dài, Nghị định 168 cũng tạo ra một động lực mạnh mẽ để họ cẩn trọng hơn. Tài xế Nguyễn Văn Quang, lái xe khách tuyến Vinh - Hà Nội cho biết: “Trước đây, mức phạt khi sử dụng điện thoại khi lái xe chỉ khoảng 2-3 triệu đồng, nhưng giờ mức phạt đã tăng gấp đôi. Điều này khiến tôi càng cẩn trọng để không vi phạm; bởi nếu bị phạt, coi như tôi mất đi 1/3 thu nhập trong tháng đó”.
Chú trọng tuyên truyền, kiên quyết xử lý
Khi đại đa số người dân đã nghiêm túc chấp hành các quy định, vẫn còn những trường hợp cố tình vi phạm đã bị xử lý nghiêm. Cụ thể, chỉ sau 10 ngày triển khai Nghị định 168/CP, lực lượng CSGT Công an tỉnh Nghệ An đã thực hiện 1.212 ca tuần tra, kiểm soát, huy động 4.873 lượt cán bộ, chiến sĩ. Kết quả, lực lượng chức năng đã lập biên bản xử lý 2.587 trường hợp vi phạm, trong đó, đã xử phạt 2.473 trường hợp, với số tiền phạt lên tới 4,4 tỷ đồng, tước giấy phép lái xe 409 trường hợp và trừ điểm giấy phép lái xe 171 trường hợp.
Có trường hợp như anh N.Q.D, trú tại huyện Nghi Lộc, khi bị tổ công tác Trạm CSGT Diễn Châu dừng xe vì vi phạm vượt đèn đỏ. Theo quy định tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP, hành vi này sẽ bị phạt 5 triệu đồng. Anh D. phân trần: "Lương của tôi chỉ khoảng 6-7 triệu đồng mỗi tháng, giờ bị phạt 5 triệu đồng, tôi không biết lấy đâu ra tiền để nộp. Đúng là vượt đèn đỏ vài giây, tưởng sẽ nhanh hơn, ai ngờ giờ lại mất thời gian và mất tiền. Sau lần này, tôi sẽ nghiêm túc chấp hành Luật Giao thông".
Thượng tá Nguyễn Nam Hồng - Phó trưởng Phòng CSGT Công an tỉnh nhận định: Nghị định 168/CP quy định mức xử phạt tăng mạnh đối với nhiều hành vi vi phạm, đặc biệt là những lỗi cố ý, nguy hiểm, trực tiếp gây tai nạn giao thông. Cụ thể, hành vi vượt đèn đỏ của người điều khiển ô tô sẽ bị phạt từ 18 - 20 triệu đồng, cao gấp gần 4 lần so với mức phạt trong Nghị định 100/2019/NĐ-CP; hoặc hành vi đi ngược chiều của người điều khiển xe máy sẽ bị phạt từ 4 - 6 triệu đồng, tăng hơn 3 lần so với quy định trước đây…
Bên cạnh mức phạt tiền, Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 còn quy định việc trừ điểm trên giấy phép lái xe. Theo Điều 58 của luật này, giấy phép lái xe có tổng cộng 12 điểm, dùng để quản lý việc tuân thủ quy định về an toàn giao thông. Khi giấy phép lái xe bị trừ hết điểm, người vi phạm sẽ không được phép điều khiển phương tiện cho đến khi tham gia kỳ kiểm tra kiến thức pháp luật về giao thông sau ít nhất 6 tháng, nhằm phục hồi điểm.
Mục tiêu của việc tăng mạnh mức phạt trong Nghị định 168 là để nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về giao thông, qua đó, giảm thiểu tai nạn, ùn tắc và khắc phục tình trạng coi thường pháp luật của một bộ phận người tham gia giao thông.
Mặc dù việc xử phạt nghiêm minh là cần thiết, lực lượng CSGT vẫn luôn chú trọng tuyên truyền, nhắc nhở để người dân hiểu và tuân thủ quy tắc giao thông, tạo ra một môi trường giao thông an toàn và văn minh. Tuy nhiên, những trường hợp cố tình vi phạm vẫn sẽ bị xử lý nghiêm túc, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”.
Về tình trạng một số nút giao có hệ thống đèn tín hiệu bị lỗi, Thượng tá Nguyễn Nam Hồng cho biết, CSGT đã kịp thời báo cáo các cơ quan liên quan để kiểm tra và sửa chữa. Đồng thời, khẳng định rằng, người dân không cần quá lo lắng về việc vô tình vi phạm do đèn tín hiệu hư hỏng. Trong quá trình xử lý vi phạm, lực lượng CSGT sẽ phối hợp với các đơn vị chức năng để xác minh và đảm bảo việc xử phạt chính xác, đúng đối tượng và đúng lỗi.
Như vậy, có thể thấy, Nghị định 168/2024/NĐ-CP với các quy định chặt chẽ và mức xử phạt nghiêm khắc, sẽ thúc đẩy sự thay đổi sâu rộng trong ý thức tham gia giao thông, từ đó, xây dựng một nền giao thông văn minh và an toàn, góp phần hình thành thói quen tuân thủ pháp luật vững chắc trong cộng đồng... Để việc thực thi đạt hiệu quả cao, không chỉ cần sự kiên quyết trong việc xử lý vi phạm mà còn đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, trong đó, công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật cần được đẩy mạnh, đồng thời, hạ tầng giao thông cũng cần được cải thiện và nâng cấp để đáp ứng nhu cầu thực tế.