Người nông dân xứ Nghệ gieo màu xanh và khát vọng làm giàu từ cây cảnh

Nỗ lực vượt khó

Những ngày giữa tháng 9/2025, chúng tôi tìm đến vườn cây của ông Nguyễn Viết Châu, khối Kim Phúc, phường Vinh Phú. Dưới cái nắng gay gắt, ông đang cặm cụi dựng lại từng chậu cây cảnh, gia cố các thân cây bị gió quật ngã sau đợt mưa bão vừa qua. Mồ hôi lấm tấm trên khuôn mặt sạm đen, đôi bàn tay chai sần thoăn thoắt buộc lại từng gốc. Thấy chúng tôi, ông Châu cười xòa: “Nghề này sống nhờ trời, mưa gió thì phải chịu thôi, cây ngã thì dựng, cây chết thì trồng lại. Còn sức là còn hy vọng”. Lời nói giản dị, nhưng chất chứa cả sự bền bỉ mà không phải ai cũng giữ được suốt mấy chục năm.

Tranh thủ thời gian nghỉ ngơi, ông Châu mới thong thả kể cho chúng tôi nghe về quãng thời gian gắn bó với nghề. Sinh ra trong một gia đình thuần nông nghèo khó trên địa bàn xã Nghi Ân cũ, tuổi thơ ông Châu gắn với cảnh thiếu trước hụt sau, hết mùa gặt lại mùa giáp hạt. Học hành giở giang, ông sớm phải lao vào cuộc sống mưu sinh, khi thì đi phụ hồ, lúc làm thuê bốc vác, lúc lại quần quật ngoài đồng. Thời ấy, nghề trồng cây cảnh chưa phát triển, ông chỉ làm manh mún, nhỏ lẻ, vừa để giữ niềm yêu thích vừa mong có thêm chút thu nhập phụ.

Thế nhưng, chính cái nghề “phụ” ấy lại dần thắp lên hy vọng, bởi hầu như mỗi lứa cây đưa ra thị trường đều có người tìm mua. Trong những năm 1995 - 1997, khi thị trường còn nhỏ bé, khách thưa thớt, vốn liếng chẳng có gì, ông phải chạy vạy vay mượn họ hàng để mua từng bầu đất, từng cây giống. Bán được một cây, ông lại chắt chiu mua thêm hai, ba cây khác. Ban ngày đi làm thợ hồ kiếm tiền trang trải, ban đêm ông kiên nhẫn tỉ mẩn chăm cây, học cách chăm sóc, uốn tỉa từ những bậc cao niên trong làng, cho mình thêm kinh nghiệm.

Chính sự nhẫn nại ấy đã giúp ông từng bước vượt qua khó khăn. Từ những gốc cây bán lẻ, rồi đến vài công trình nhỏ trong làng, trong xã, tên tuổi ông bắt đầu được nhiều người biết đến. Có uy tín, có khách quen, quy mô làm ăn của ông cũng từng bước mở rộng. Mãi đến năm 2009, sau hơn 10 năm gắn bó với nghề, ông mới mạnh dạn đứng ra nhận dự án trồng cây xanh cho 21 tuyến đường tại Thị xã Cửa Lò cũ. Đây được coi là dấu mốc quan trọng mở ra cơ hội mới, để rồi sau đó ông từng bước chinh phục những công trình lớn hơn, như trồng cây xanh tại Thị trấn Đức Thọ (Hà Tĩnh ), dọc quốc lộ 1A đường từ Cầu Bến Thủy đến TP. Hà Tĩnh, Sân bay Đồng Hới, các trường học, công sở…

Đến nay, ông thuê hàng ngàn m² đất của người dân địa phương để ươm trồng đủ loại cây cảnh, cây bóng mát: Xoài, sao đen, hoa ban, sanh, si, tùng… Mỗi năm, vườn cung ứng cho thị trường hàng vạn cây, có những cây trị giá hàng trăm triệu đồng. Bình quân sau khi trừ chi phí, lợi nhuận gia đình ông thu về 1 - 2 tỷ đồng/năm.

Điều khiến khách hàng gắn bó với ông Châu không chỉ nằm ở chất lượng từng gốc cây, mà còn ở cái tâm và chữ tín ông luôn gìn giữ. Nếu nhiều nhà vườn chỉ nhận bảo hành trong vài tháng, thì ông sẵn sàng cam kết tới cả năm, thậm chí đích thân quay lại hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc cho từng khách hàng, phòng sâu bệnh. Ông bảo: “Bán được một cây đã khó, nhưng giữ được khách hàng còn khó gấp bội. Muốn đi đường dài thì phải lấy chữ tín làm gốc”.

Gương mẫu trong các phong trào

Khi có điều kiện kinh tế vững vàng, ông Nguyễn Viết Châu càng ý thức rõ hơn trách nhiệm với cộng đồng. Vườn cây hiện tạo việc làm thường xuyên cho 8 lao động địa phương, mỗi vụ cao điểm, ông thuê từ 60 - 100 người tham gia chăm sóc, trồng mới. Với mức tiền công lên đến 700.000 đồng/ngày, cao hơn nhiều so với thu nhập phổ thông. Ông không chỉ giúp người lao động có công ăn việc làm mà còn truyền lại kỹ thuật trồng, chăm sóc cây cảnh để các lao động có thêm kiến thức, kinh nghiệm, sau này có thể tự mở nhà vườn để sinh kế lâu dài.

Ở phường Vinh Phú, nhắc đến Nguyễn Viết Châu, người ta không chỉ nhớ đến một nhà vườn thành đạt, mà còn nhớ đến một hội viên tích cực trong phong trào của Hội Nông dân. Với vai trò Chủ nhiệm Câu lạc bộ nông dân sản xuất kinh doanh giỏi tại địa phương, ông luôn sẵn sàng chia sẻ giống cây, kinh nghiệm, hỗ trợ hội viên khó khăn. Ông cũng tích cực tham gia các chương trình an sinh xã hội, từ thiện, góp công sức xây dựng nông thôn mới, ủng hộ quỹ khuyến học, giúp đỡ hộ nghèo...

Bà Nguyễn Hương Lê - Chủ tịch Hội Nông dân phường Vinh Phú đánh giá: “Ông Nguyễn Viết Châu là hội viên điển hình, không chỉ thành công về kinh tế mà còn rất gương mẫu, trách nhiệm với cộng đồng. Ông là tấm gương sáng để hội viên khác noi theo, nhất là lớp trẻ muốn khởi nghiệp từ nông nghiệp”.

Ghi nhận những nỗ lực ấy, nhiều năm liền ông được UBND tỉnh Nghệ An tặng bằng khen vì thành tích sản xuất, kinh doanh giỏi; được tôn vinh tại Đại hội Thi đua yêu nước tỉnh Nghệ An giai đoạn 2015 - 2020 và tiếp tục được vinh danh tại Đại hội Thi đua yêu nước giai đoạn 2020 - 2025.

Từ một chàng trai nghèo, rong ruổi bán từng chậu cây nhỏ, đến một ông chủ vườn cây bạc tỷ, Nguyễn Viết Châu đã chứng minh rằng người nông dân, nếu có ý chí và khát vọng, hoàn toàn có thể vươn lên làm giàu ngay trên chính mảnh đất quê hương mình. Thành công của ông không chỉ mang lại cuộc sống sung túc cho gia đình, tạo việc làm cho người dân nông thôn, mà còn góp phần làm đẹp cho phố phường, kiến tạo những con đường rợp bóng cây xanh, mang lại môi trường trong lành cho cộng đồng.