Người về, nồng ấm tình quê

(Baonghean) - Chúng tôi từng may mắn có cuộc gặp gỡ ông Nguyễn Văn Phượng (nay đã mất) - nguyên Phó chánh Văn phòng Tỉnh ủy Nghệ An, người được phân công nhiệm vụ đón tiếp Bác Hồ trong những lần về thăm quê.

Qua lời kể của ông Phượng, chúng tôi được hiểu thêm về con người và nhân cách Hồ Chí Minh.

Khi Bác về thăm quê lần thứ nhất năm 1957, lãnh đạo Tỉnh uỷ và UBND tỉnh chỉ định ông Nguyễn Văn Phượng - cán bộ Văn Phòng Tỉnh uỷ, ông Đặng Thọ Cán - Chánh Văn phòng UBND tỉnh tiếp cận phục vụ Bác.

Lúc ấy, nhà của Thường vụ Tỉnh uỷ chỉ có 3 gian, gian giữa tiếp khách, một gian làm chỗ ở của đồng chí Nguyễn Trường Khoát - Bí thư Tỉnh uỷ, một gian làm chỗ ở của đồng chí Nguyễn Chí Thanh - Bí thư Khu uỷ Liên khu IV. Ông Khoát tạm thời sơ tán để Văn phòng dọn dẹp, thu xếp làm chỗ nghỉ của khách, mãi chiều tối 13/6/1957 các đồng chí Thường vụ Tỉnh uỷ mới biết tin Bác về thăm  quê.

Nhân dân Thị xã Vinh đón Bác tại sân bay Vinh (năm 1961) (ảnh tư liệu)
Nhân dân Thị xã Vinh đón Bác tại sân bay Vinh (năm 1961). Ảnh tư liệu

Tối 13/6, Bí thư Tỉnh uỷ Thanh Hoá - đồng chí Ngô Thuyền dẫn đầu đoàn tháp tùng xe Bác đến khe Nước Lạnh giáp giới Thanh Hoá - Nghệ An, tại đây các đồng chí: Nguyễn Trường Khoát - Bí thư Tỉnh uỷ, Nguyễn Sỹ Quế - Chủ tịch UBND tỉnh đã có mặt để đón Bác. Xe Bác vào thẳng Hội trường Tỉnh uỷ, nơi mọi người đang nóng lòng chờ đón. Đồng chí Nguyễn Chí Thanh chỉ đạo Lễ đón phải ngắn gọn để Bác nghỉ sau gần một ngày trên lộ trình 300 cây số.

Sáng ngày 14/6, Bác gặp BCH Tỉnh uỷ, đến tối hôm đó gặp Đoàn chuyên gia đến từ khắp các nước cộng hoà thuộc Liên Xô đang giúp ta xây dựng Nhà máy điện Vinh. Suốt buổi chiều hôm đó ông Phượng và ông Cán lo sửa soạn hội trường để 19h tối Bác gặp các chuyên gia. Công việc gần xong thì khoảng 17h Bác bách bộ vào hội trường, Người đẹp như tiên ông, râu bạc, tóc bạc; bộ quần áo nâu quen thuộc. Bác hỏi: “Các chú chuẩn bị để tối nay Bác tiếp chuyên gia Liên Xô tại đây?”.

 “Dạ!” – ông Phượng đáp lời Bác. Bác đưa mắt nhìn chiếc ghế gụ đặt trang trọng giữa Hội trường: “Các chú đặt chiếc ghế gụ này để làm gì?”. Hai ông đang lúng túng chưa biết trả lời Bác thế nào, Bác hỏi tiếp: “Có bao nhiêu khách?”.  Ông Phượng đáp: “Thưa Bác! 40 chuyên gia, 20 cán bộ của Trung ương và tỉnh!”. “Các chú có đủ 60 chiếc ghế gụ không”- Bác lại hỏi tiếp.

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An đón Bác tại sân bay Vinh (năm 1961).
Lãnh đạo tỉnh Nghệ An đón Bác tại sân bay Vinh (năm 1961). Ảnh tư liệu

“Thưa Bác, chỉ có 4 chiếc, chúng cháu mang đến một chiếc, toàn cơ quan đang ngồi ghế băng!” – ông Phượng và ông Cán thay nhau trả lời. Nghe vậy, Bác liền nói: “Các chú hãy cất chiếc ghế gụ đi, để Bác ngồi chung với mọi người!”. Dù rất băn khoăn nhưng hai cán bộ văn phòng cũng phải khiêng chiếc ghế gụ trả về chỗ cũ.

Bác nhìn lên hai chiếc quạt trần trong hội trường: “Bữa nay trời nóng, liệu hai chiếc quạt có đủ mát cho sáu chục người không?” Ông Phượng và ông Cán thực sự lo lắng. Bác nói tiếp: “Các chú điện sang Thương nghiệp nhờ mua 60 chiếc quạt giấy, không đủ quạt giấy thì quạt lá cọ, quạt mo cau cũng được, miễn là mỗi người một chiếc để mọi người tự quạt lấy!”.

Tại buổi gặp gỡ, các chuyên gia sử dụng hai thứ tiếng Việt và Nga, đồng chí Sức là phiên dịch tiếng Nga tốt nhất của Nhà máy điện Vinh được giao nhiệm vụ phiên dịch. Bốn mươi chuyên gia đến từ các nước cộng hoà thuộc Liên Xô, khi Bác trực tiếp nói chuyện với từng người thì đồng chí Sức không chuyển ngữ nổi, bởi đồng chí chỉ được học tiếng Nga Matxcơva phổ thông. Thấy vậy, Bác bảo: “Cháu ngồi xuống để Bác nói chuyện trực tiếp với khách!”.

Bác nói đại ý rằng, cũng như các nước cộng hoà thuộc Liên Xô, đất nước Việt Nam vừa ra khỏi chiến tranh, đang gặp phải muôn vàn khó khăn và thiếu thốn. Các đồng chí sang đây giúp Việt Nam xây dựng Nhà máy điện trên quê hương của Bác, mong các đồng chí sớm hoàn thành công việc, có điện là có tất cả! Sau lời mở đầu của Bác, cả Hội trường râm ran tiếng Việt và tiếng Nga, sự đồng cảm sẻ chia đã xua đi ranh giới giữa chủ và khách.

Mọi người vui vẻ cụng những ly bia, ăn bánh kẹo và hoa quả. Đang giữa cuộc vui,  các chuyên gia Liên Xô đồng loạt viết lên nan quạt dòng chữ “Chủ tịch Hồ Chí Minh” bằng tiếng mẹ đẻ của mình. Mãn cuộc vui, các bạn sung sướng xin được cất giữ những chiếc quạt giấy - món quà đặc biệt của Chủ tịch Hồ Chí Minh để làm kỷ niệm.

Bác hồ nói chuyện với cán bộ, nhân viên Tỉnh ủy Nghệ An (năm 1961).
Bác hồ nói chuyện với cán bộ, nhân viên Tỉnh ủy Nghệ An (năm 1961).  Ảnh tư liệu

Năm 1961, Nghệ An tổ chức đón Bác về thăm quê lần 2 rất long trọng, ông Nguyễn Văn Phượng lại vinh dự được đồng chí Võ Thúc Đồng – Bí thư Tỉnh ủy giao nhiệm vụ tổ chức tiếp đón. Bấy giờ cả Tỉnh uỷ và UBND tỉnh chỉ có 2 chiếc xe cũ, lãnh đạo tỉnh quyết định mượn chiếc xe mới của Quân khu IV ra sân bay Vinh đón Bác. Xe được trải ga trắng và kết hoa xung quanh.

Đúng 12h30 phút ngày 08/12, máy bay hạ cánh, các đồng chí Chu Huy Mân - Chính uỷ Quân khu IV, Võ Thúc Đồng - Bí thư Tỉnh uỷ, Võ Trọng Ân - Phó chủ tịch UBND tỉnh mời Bác lên chiếc xe. Bác nhìn khắp lượt, Người nhanh nhẹn tiến đến chiếc xe u - oát của bộ phận bảo vệ và ngồi lên ghế phía trước, rồi bảo các đồng chí bảo vệ tháo tấm bạt để Bác vẫy chào đồng bào hai bên đường.

Khi các đồng chí trong Tỉnh uỷ và Quân khu đang tập trung đón Bác tại Nhà khách, vừa bước xuống xe Bác bảo đồng chí Võ Thúc Đồng dẫn vào nhà ăn tập thể. Người tự tay nâng chiếc lồng bàn trong đó đã bày cơm trắng và mấy món ăn thịnh soạn, Bác nói với đồng chí Bí thư Tỉnh ủy: “Cơ quan cho anh em ăn tốt đấy chứ?”.

Bác hồ kiểm tra mâm cơm tại nhà ăn tập thể của Tỉnh ủy Nghệ An (năm 1961)
Bác hồ kiểm tra mâm cơm tại nhà ăn tập thể của Tỉnh ủy Nghệ An (năm 1961). Ảnh tư liệu

“Thưa Bác! Hôm nay Bác về thăm quê cơ quan quyết định cho anh em cải thiện, ngày thường không có đâu ạ!”- đồng chí Võ Thúc Đồng trả lời Bác. Hôm ấy, văn phòng chuẩn bị bữa trưa thịnh soạn để tiếp Bác, gần đến giờ khai tiệc nhận thông tin Bác sẽ dùng cơm với đồng chí Võ Thúc Đồng và Nguyễn Sỹ Quế tại phòng riêng (ngoài ra có đồng chí Nguyễn Khai – Trưởng Ban Tổ chức Trung ương).

Ông Phượng xuống nhà bếp lấy cơm và thức ăn, trong đó có 2 món cà Nghi Lộc tương Nam Đàn, mọi thứ được bày soạn tươm tất trên bàn. Bác cùng 3 người ăn hết gói cơm độn ngô Người mang theo, sau đó mới dùng đến cơm do Văn phòng Tỉnh ủy chuẩn bị. Bác khen cà Nghi Lộc ngon, tương Nam Đàn tốt, đậm hương vị quê nhà.  

Qua câu chuyện của ông Nguyễn Văn Phượng, chúng ta hiểu rõ hơn tình cảm của Bác dành cho quê hương và thêm thấm thía những bài học về nhân cách và tư tưởng của Người. Ở đó, toát lên sự gần gũi, giản dị và thương yêu đồng bào, đồng chí của vị lãnh tụ muôn vàn kính yêu. 

Giao Hưởng - Công Kiên

tin mới

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

(Baonghean.vn) - Lễ hội Đền Cờn năm 2024 có nhiều hoạt động, trò chơi dân gian, nhưng đặc sắc nhất là tục chạy ói với màn rước kiệu, tung kiệu bay trên biển. Tục chạy ói thường được tổ chức vào sáng ngày 21 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, là nghi lễ quan trọng với ngư dân vùng biển.

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

(Baonghean.vn) - Nằm ở ngã ba sông, nơi hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ để hình thành nên dòng sông Cả kỳ vĩ bồi đắp cho vùng hạ du, đền Vạn - Cửa Rào được xem là ngôi đền linh thiêng nhất miền Tây xứ Nghệ. Sáng 1/3 (20 tháng Giêng), người dân muôn phương đã nô nức dự Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào.

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Hang Bua là thắng cảnh tự nhiên nằm trong dãy núi đá vôi “Phà Én” thuộc xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, cách thành phố Vinh 170km về phía Tây Bắc. Lễ hội Hang Bua là một trong những lễ hội lớn nhất của đồng bào các dân tộc của huyện nói riêng và vùng Tây Bắc Nghệ An nói chung.

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

(Baonghean.vn) - Gìn giữ và nuôi dưỡng tình yêu văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ là việc được các cấp ngành cùng đồng bào vùng Tây Bắc Nghệ An chú trọng. Ở làng Mo Mới, xã Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp), bà con dân tộc Thổ tích cực sưu tầm, trao truyền những làn điệu dân ca, dân vũ cho thế hệ trẻ.

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

(Baonghean.vn) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình người Mông gắn bó với nghề rèn truyền thống, ông Và Tông Dê (Tương Dương) ngày ngày thổi lửa làm ra không biết bao nhiêu dụng cụ lao động cho bà con. Lò rèn không chỉ nuôi sống gia đình ông mà còn là nơi lưu giữ nghề truyền thống của đồng bào Mông.

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

(Baonghean.vn) - Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, lên các bản làng vùng cao, đặc biệt là đến các bản có đồng bào Mông sinh sống, nhiều khách du lịch rất ấn tượng bởi sắc màu trên những bộ trang phục của người phụ nữ, dường như thấy được sắc Xuân trong đó...

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu), người dân nơi đây vẫn lưu giữ một bộ trang phục của người Thái cổ. Với những họa tiết, hoa văn được thêu một cách tỉ mỉ, kỳ công, bộ trang phục sau hơn 100 năm vẫn giữ được vẹn nguyên giá trị vốn có.

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

(Baonghean.vn) - Qua một thời gian dài khai thác tận diệt, nguồn cá mát dần cạn kiệt. Trước thực trạng đó, năm 2023, chính quyền xã Diên Lãm (Quỳ Châu) đã ban hành đề án “Bảo tồn và phát triển nguồn lợi cá mát Nặm Cướm”…

Ngõ phố thắm tình dân

Ngõ phố thắm tình dân

(Baonghean.vn) - Các ngõ phố được trang hoàng sạch, đẹp để đón Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024. Rất nhiều công trình, phần việc in dấu tình đoàn kết của các hộ dân. Điều đó càng tô thắm thêm tình dân trên mỗi ngõ phố ở thành Vinh. 

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

(Baonghean.vn) - Mắc chứng teo cơ tủy sống từ nhỏ, chị Nguyễn Thị Vân (SN 1986), quê Nghi Lộc, được biết đến là một nhân vật có tầm ảnh hưởng tới xã hội, nhất là trong cộng đồng người khuyết tật. Trò chuyện với phóng viên Báo Nghệ An, chị tự hào nhận mình có những “cá tính” đặc trưng rất Nghệ.

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

(Baonghean.vn) - "Tớ dày" là cách gọi của đồng bào Mông về loài hoa anh đào. Những ngày này các bản làng ở xã Mường Típ, huyện rẻo cao Kỳ Sơn rực sắc "tớ dày". Bất cứ ai cũng trở nên bồi hồi xao xuyến trước loài hoa tuyệt đẹp này.

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

(Baonghean.vn) - Gắn bó với nghề đan lưới lồng bè, những người làm nghề ở Trung Sơn (xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc) luôn trăn trở nâng cao tay nghề. Mỗi đường đan, nút thắt là cả sự tỉ mẩn gửi vào đó sự bền chắc của sản phẩm, giúp người nuôi trồng thuỷ sản thêm bội thu…

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu có một phòng trưng bày rất đặc biệt mang tên Pỉ Noọng. Đây là không gian trưng bày vật dụng truyền thống của các dân tộc thiểu số như Thái, Mông, Dao, Tày… do bà Sầm Thị Bích dày công sưu tầm từ những năm 1990 cho đến nay.

Du lịch

Khát vọng phát triển du lịch miền Tây

(Baonghean.vn) - Miền Tây Nghệ An tiếp tục được quan tâm định hướng phát triển du lịch với các chương trình, dự án nhằm mang lại thu nhập và nâng cao mức sống cho người dân theo tinh thần Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

(Baonghean.vn) - Ngày Tết càng đến gần cũng là dịp người Mông ở Nghệ An bắt đầu vào mùa làm bánh "lua dúa". Những chiếc bánh dẻo của cộng đồng này chủ yếu dùng để ăn trong gia đình và cũng là vật phẩm không thể thiếu trong lễ cúng của một số dòng họ.