Nhà báo Hữu Nghĩa: Cảm ơn các anh các chị TNXP Truông Bồn

Nhà báo Hữu Nghĩa – Trưởng phòng Thời sự Báo Nghệ An vô cùng xúc động, bất ngờ khi biết tác phẩm “Gặp lại ân nhân” được trao tặng giải B (không có giải A) Giải thưởng Báo chí quốc gia lần thứ VII. Giải thưởng này vinh dự được trao tặng trong dịp kỷ niệm 88 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, đây là niềm vui, niềm vinh dự không chỉ của nhà báo Hữu Nghĩa mà còn là niềm tự hào, sự khẳng định đối với Báo Nghệ An và hoạt động của báo chí tỉnh nhà. Chúng tôi đã kịp ghi lại những cảm nghĩ của nhà báo trước khi anh lên đường ra Thủ đô Hà Nội nhận giải thưởng.

Vào dịp những ngày cả nước hướng về chương trình “Truông Bồn, huyền thoại và tri ân” kỷ niệm sự kiện 44 năm Truông Bồn lịch sử, có nhiều hoạt động lớn diễn ra tại địa danh này. Thời điểm đó, Báo Nghệ An đang phát động cuộc thi ảnh nghệ thuật-báo chí “Khoảnh khắc vàng” lần thứ I. Lúc đó, tôi đã có một số ảnh về chủ đề biển để tham dự cuộc thi, nhưng cảm thấy chưa đủ. Hình như, theo linh cảm của người cầm bút và cầm máy, tôi vẫn thấy thiếu một điều gì đó. Như là hơi thở cuộc sống vẫn chưa xuất hiện trong tác phẩm của mình.

Đúng dịp này, Ban Biên tập phân công tôi và NSNA Sỹ Minh, phóng viên Thanh Lê lên tác nghiệp tại địa danh lịch sử Truông Bồn. Luôn ý thức ghi lại những sự kiện mang tính lịch sử này qua ống kính, tôi đã chủ động tìm đề tài, chủ đề để bấm máy. Sau một số bức ảnh đã chụp, tôi quyết định mời bà Trần Thị Thông, lúc đó đang ở hội trường dã chiến, người sống sót duy nhất sau trận bom cách đây 44 năm tới thắp hương tại khu vực mộ của các cô TNXP, đồng đội cũ của bà để ghi lại hình ảnh xúc động này. Lúc đó, rất nhiều tay máy khác cũng “ào” theo. Nhưng, dường như nước mắt đã cạn khô trên đôi mắt của người tiểu đội trưởng năm xưa. Ý tưởng tìm sự dâng trào cảm xúc trong hoàn cảnh này đã trở nên khó thực hiện. Đột ngột, lúc bà Thông thắp xong hương, quay qua hướng khác để đi thì chợt có một người đàn ông lao vụt ra, ôm chầm lấy bà Trần Thị Thông và nghẹn ngào nước mắt. Gần như không kịp suy nghĩ, theo phản xạ, tôi quay máy ảnh lại và bấm liên tục, không bỏ lỡ chút nào trong giây phút quý báu này. Lúc đó, tôi cũng không rõ nhân vật đàn ông kia là ai.

Tối đó, về xem lại, nhận thấy loạt ảnh này rất có hồn, NSNA Sỹ Minh cũng có những nhận xét rất tốt về bức ảnh. Ngày hôm sau, cùng với tin, bài ghi nhanh, bức ảnh “Gặp lại ân nhân” đã được đăng trang trọng trên trang nhất Báo Nghệ An, được xem như một điểm nhấn về sự kiện 44 năm Truông Bồn lịch sử. Đến lúc này, tôi đã biết được chính xác nhân vật nam trong ảnh là ông Lê Tiến Vinh, cựu TNXP của Đại đội 307, đó cũng là người đã đào bới, tìm được và đưa bà Trần Thị Thông (Tiểu đội trưởng Tiểu đội 2, Đại đội 317) ra khỏi đống vùi lấp và trở thành người còn sống duy nhất trong 14 người sau trận bom ác liệt rạng sáng ngày 31/10/1968. Bức ảnh ghi lại sự kiện 2 đồng đội, cũng là ân nhân năm xưa gặp lại nhau sau đúng 44 năm được thực hiện lúc 8 giờ sáng ngày 27/10/2012, dịp kỷ niệm 44 năm chiến thắng Truông Bồn. Với bố cục chắc, khỏe, ánh sáng ven phía sau làm nổi bật chủ đề là cảm xúc nghẹn ngào của 2 đồng đội gặp lại nhau. Bộ quân phục, mái đầu bạc ép vào nhau trong nghẹn ngào cảm xúc...tất cả đều đã hợp lại, làm nên giá trị lịch sử, “khoảnh khắc vàng” quý báu của tác phẩm này. Nhờ lẽ đó, mà tác phẩm này đã được nhận giải Nhất cuộc thi ảnh “Khoảnh khắc vàng” do Báo Nghệ An tổ chức lần thứ nhất năm 2012. Đặc biệt hơn nữa, “Gặp lại ân nhân” đã được hội đồng giám khảo Giải thưởng Báo chí quốc gia lần thứ VII trân trọng trao tặng giải B (không có giải A).

Nhận xét về tác phẩm này, đồng chí Nguyễn Thế Kỷ - Phó Trưởng ban Tuyên giáo TƯ đã cho rằng, đây là một tác phẩm giá trị về khoảnh khắc, mang tính chính trị cao. Bức ảnh ngồn ngộn thông tin trong bối cảnh cuộc trùng phùng sau 44 năm, đây là một điển hình về những anh hùng cụ thể. Còn Hội đồng giám khảo Giải thưởng Quốc gia đánh giá ngắn gọn “Là một tác phẩm mang tính giá trị chân thực”.

Là một phóng viên báo viết, nhưng cũng rất đam mê ảnh. Thực sự, tôi cầm máy với tâm trạng của một người muốn ghi lại những khoảnh khắc tận cùng của cuộc sống. Trên mỗi bước đi, trong từng trang viết sắp tới của mình, mỗi bức ảnh chụp được cũng chính là thông điệp ghi lại cuộc sống và cũng để dành tặng cuộc sống hôm nay.

Trần Hải (ghi)