Nhà Trắng chính thức công bố chi tiết các thỏa thuận giữa ông Trump với ông Tập Cận Bình
Nhà Trắng ngày 1/11 (theo giờ Mỹ) đã công bố chi tiết về thỏa thuận mà Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đạt được trong tuần này nhằm "giảm leo thang" căng thẳng thương mại song phương. Thỏa thuận này, đạt được bên lề Hội nghị Cấp cao APEC tại Busan (Hàn Quốc), giúp kéo dài "thỏa thuận đình chiến" thương mại mong manh giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới thêm khoảng 1 năm.

Thỏa thuận nói trên giúp ngăn chặn nguy cơ ông Trump áp mức thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc như đã đe dọa trước đó. Theo thông cáo từ Nhà Trắng, dưới đây là một số yếu tố chính trong thỏa thuận vừa đạt được:
Mỹ giảm thuế đối với hàng hóa liên quan đến Fentanyl
Mỹ sẽ giảm một nửa mức thuế 20% hiện tại (xuống còn 10%) đối với các mặt hàng của Trung Quốc liên quan đến hóa chất tiền thân của Fentanyl, một loại opioid tổng hợp. Mức thuế này được Washington áp đặt lần đầu vào tháng 2.
Theo các quan chức Mỹ, động thái này sẽ cắt giảm tổng mức thuế quan trung bình của Mỹ đối với hàng nhập khẩu Trung Quốc từ khoảng 57% xuống còn khoảng 47%.
Trung Quốc tạm dừng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm
Về phần mình, Trung Quốc đồng ý tạm dừng 1 năm đối với các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mà nước này công bố trong tháng 11 đối với khoáng sản đất hiếm và nam châm. Đây là những vật liệu có vai trò quan trọng trong sản xuất ô tô, máy bay và vũ khí, vốn được xem là đòn bẩy mạnh mẽ của Bắc Kinh trong căng thẳng thương mại với Washington.
Các biện pháp kiểm soát này nếu được áp dụng sẽ yêu cầu giấy phép xuất khẩu đối với các sản phẩm có chứa dù chỉ một lượng nhỏ các nguyên tố trong danh sách mở rộng, nhằm ngăn chặn việc sử dụng chúng trong các sản phẩm quân sự.
Nhà Trắng cho biết Trung Quốc cũng sẽ cấp giấy phép chung cho việc xuất khẩu đất hiếm, gali, germani, antimon và than chì cho người dùng cuối tại Mỹ và các nhà cung cấp của họ.
Bắc Kinh dỡ bỏ thuế quan và các biện pháp trả đũa
Trung Quốc cũng đồng ý đình chỉ tất cả các mức thuế trả đũa mà nước này đã công bố kể từ ngày 4/3, bao gồm thuế đối với thịt gà, lúa mì, ngô, bông, cao lương, đậu nành, thịt lợn, thịt bò, thủy sản, trái cây, rau và các sản phẩm từ sữa của Mỹ.
Ngoài ra, Nhà Trắng cho biết Bắc Kinh sẽ đình chỉ hoặc loại bỏ tất cả các biện pháp đối phó phi thuế quan đã thực hiện nhằm vào Mỹ kể từ ngày 4/3, chẳng hạn như việc đưa một số công ty Mỹ vào "danh sách thực thể không đáng tin cậy".
Washington tạm dừng mở rộng "danh sách đen"
Đáp lại, Mỹ đồng ý tạm dừng 1 năm việc mở rộng "danh sách đen" (danh sách thực thể) của Bộ Thương mại. Kế hoạch này nhắm vào các công ty bị cấm mua hàng công nghệ của Mỹ, bao gồm cả thiết bị sản xuất chất bán dẫn.
Nếu được thực thi, danh sách đen mở rộng sẽ tự động bao gồm các công ty con (do các công ty đã có trong danh sách sở hữu trên 50%), một động thái có thể tác động lớn nhất đến các công ty Trung Quốc và cấm hàng nghìn doanh nghiệp nước này tiếp cận công nghệ Mỹ.
Trung Quốc cam kết mua đậu nành Mỹ
Nhà Trắng cho biết Trung Quốc đồng ý mua ít nhất 12 triệu tấn đậu nành của Mỹ trong 2 tháng cuối năm 2025 và ít nhất 25 triệu tấn mỗi năm trong 3 năm tiếp theo. Bắc Kinh cũng đồng ý nối lại việc mua cao lương và gỗ cứng của Mỹ.
Mùa thu năm nay, Trung Quốc gần như đã ngừng mua đậu nành của Mỹ, chuyển sang các nguồn cung từ Brazil và Argentina. Động thái này vấp phải sự phàn nàn lớn từ nông dân Mỹ, một nhóm cử tri quan trọng của ông Trump.
Tuy nhiên, các nhà phân tích lưu ý rằng, các cam kết về đậu nành này thực chất chỉ đưa Trung Quốc trở lại mức mua hàng trước đây. Năm 2024, Mỹ đã xuất khẩu gần 27 triệu tấn đậu nành sang Trung Quốc. Bắc Kinh từng cam kết mở rộng đáng kể việc mua đậu nành trong thỏa thuận thương mại "Giai đoạn Một" năm 2020 nhưng chưa bao giờ đạt được mục tiêu do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.
Các nhượng bộ khác về chip và hàng hải
Thỏa thuận cũng bao gồm các điểm đáng chú ý khác. Về chất bán dẫn, Trung Quốc sẽ chấm dứt các cuộc điều tra chống độc quyền, chống bán phá giá nhắm vào các công ty Mỹ trong chuỗi cung ứng bán dẫn.
Về phí cảng biển, Chính quyền ông Trump đồng ý tạm dừng 1 năm các khoản phí cảng mới áp lên các tàu do Trung Quốc chế tạo, sở hữu hoặc treo cờ. Các khoản phí này, nhằm mục đích phục hồi ngành đóng tàu thương mại của Mỹ, có thể làm tăng chi phí của mỗi chuyến đi đến các cảng của Mỹ thêm hàng triệu USD.
Về phía Trung Quốc, Bắc Kinh đồng ý gỡ bỏ các biện pháp trả đũa đối với cuộc điều tra Mục 301 của Washington về sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực hàng hải, hậu cần và đóng tàu toàn cầu.
Hợp tác chống Fentanyl
Trung Quốc đồng ý thực hiện "các biện pháp quan trọng" để chấm dứt dòng chảy fentanyl sang Mỹ, bao gồm các động thái ngăn chặn việc vận chuyển một số hóa chất tiền thân sang Bắc Mỹ và kiểm soát chặt chẽ việc xuất khẩu các hóa chất khác trên toàn thế giới.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết, các nhóm công tác của hai nước sẽ "đặt ra các biện pháp rất khách quan" trong những tuần tới để đo lường thành công trong việc hạn chế dòng chảy của loại opioid chết người này.


