Nhạc sĩ Ánh Dương tên thật là Lê Ánh Dương, sinh năm 1935 ở xã Sơn Hải, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An.
Năm 18 tuổi (1953), Lê Ánh Dương nhập ngũ trong đợt tổng động viên phục vụ chiến trường Điện Biên Phủ, làm lính xung kích trong Chiến dịch Trung - Hạ Lào, lính tình nguyện ở Campuchia; sau đó hoạt động âm nhạc chuyên nghiệp tại Đoàn Văn công Đại đoàn 325 và đã viết một số ca khúc “Tạm biệt em”, “Tiếng trống tòng quân”.
 |
Nhạc sĩ Ánh Dương thời trẻ. Ảnh tư liệu gia đình |
Năm 1955, ông chuyển về Đoàn Văn công Quân khu 4, tiếp tục có các tiết mục được tặng giải thưởng trong các hội diễn nghệ thuật toàn miền Bắc thời đó với các thể loại hợp ca và hợp xướng như “Dốc lòng dốc sức giải phóng miền Nam”, “Hoa đào nở trên biên giới” và “Phu Cham Xy”; rồi những ca khúc đoạt Giải thưởng Hội diễn Ca múa nhạc toàn quốc là “O dân quân và chàng lính pháo trẻ”, “Hành khúc Sư đoàn Sông Lam”... cùng rất nhiều thử nghiệm thành công sau này nữa của ông như viết thơ cho nhạc giao hưởng, ballade, nhạc dân ca kịch.
Trong số đó, ca khúc “Chào em cô gái Lam Hồng” đã góp phần lớn khẳng định tên tuổi của ông.
Nhạc sĩ Ánh Dương vinh dự được nhận Giải thưởng Nhà nước về Văn học - Nghệ thuật đợt II, năm 2007, với cụm tác phẩm: “Chào em cô gái Lam Hồng”, “Dốc lòng dốc sức giải phóng miền Nam”. Ông 2 lần nhận giải thưởng VHNT Hồ Xuân Hương, tỉnh Nghệ An lần thứ 3 (giai đoạn 2000 - 2005) và lần thứ 4 (giai đoạn 2005 - 2010). Ông cũng được tặng Huân chương Quân công hạng ba, Huân chương Kháng chiến hạng Nhất, Huân chương Chiến sĩ vẻ vang hạng Nhất.
Nhạc sĩ Ánh Dương mất vào lúc 6h sáng 8/11 tại nhà riêng ở khối 8, phường Trường Thi, TP Vinh, tỉnh Nghệ An. Lễ viếng bắt đầu từ 19h ngày 8/11 đến 20h ngày 9/11; hỏa táng tại Đài hóa thân Hoàn vũ tỉnh Hà Tĩnh; an táng tại nghĩa trang Đồng Dương, xã Nghi Xuân, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An. Sự ra đi của nhạc sĩ Ánh Dương để lại niềm tiếc thương vô hạn đối với gia đình, bạn bè và người yêu âm nhạc khắp cả nước.
