Phát triển các ngành nghề tạo sinh kế bền vững cho ngư dân, giảm phụ thuộc vào khai thác

Đồng chí Phạm Minh Chính - Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban chỉ đạo IUU Quốc gia chủ trì hội nghị từ điểm cầu Hà Nội. Đồng chủ trì có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang; đại diện các bộ, ngành là thành viên Ban chỉ đạo IUU Quốc gia; đại diện UBND 28 tỉnh ven biển và hiệp hội doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản.

Tại điểm cầu Nghệ An, đồng chí Nguyễn Văn Đệ - Phó Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì hội nghị. Cùng dự có đại diện các sở ngành, các đồn biên phòng và địa phương ven biển.

Khai mạc hội nghị, Thủ tướng Chính phủ phát biểu, ghi nhận nỗ lực, cố gắng của Văn phòng Ban chỉ đạo IUU, các bộ, ngành và các địa phương trong việc quản lý, chống khai thác IUU thời gian qua. Chính quyền các cấp đã tích cực vào cuộc, lãnh đạo, chỉ đạo, các lực lượng chức năng đã tăng cường kiểm tra, thực thi pháp luật, nhờ đó đã đạt nhiều kết quả tích cực, các vi phạm giảm dần.

Thời gian tới, các bộ, ngành và địa phương phải phát huy những kết quả tích cực, nỗ lực cố gắng để thuyết phục đoàn công tác của EC, tăng cường hơn nữa hoạt động kiểm tra, giám sát. Việc chống khai thác IUU còn nhiều khó khăn do liên quan đến sinh kế người dân, vì thế, phải chuyển đổi nghề nghiệp, đẩy mạnh nuôi trồng thủy hải sản để hạn chế đánh bắt; xây dựng, tạo sinh kế bền vững cho người dân…

Tiếp đó, Bộ Nông nghiệp & PTNT báo cáo kết quả thực hiện các khuyến cáo thẻ vàng ECthời gian qua và công tác chuẩn bị đón đoàn EC sắp tới. Theo đó, sau gần 6 năm khuyến cáo thẻ vàng đối với thủy sản và 3 đợt kiểm tra làm việc tại Việt Nam, đoàn EC đã có đánh giá sơ bộ ghi nhận quyết tâm chính trị của Việt Nam về chống khai thác IUU, đã có nhiều chuyển biến tích cực hơn so với lần thanh tra năm 2019.

Tuy nhiên, tình hình khai thác vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm khai thác hải sản vùng biển nước ngoài…

Ngoài ra, các địa phương và bộ, ngành chưa xây dựng được thông tin dữ liệu về tàu cá Việt Nam khi đánh bắt ở vùng biển nước ngoài hay vùng biển tranh chấp, chồng lấn để bàn giao cho cơ quan chức năng và địa phương xử lý và bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho ngư dân…

Tại hội nghị, đại diện Bộ Quốc phòng và Bộ Công an thông qua tình hình kiểm soát, xử lý tàu cá ra vào ranh giới vùng biển giữa nước ta và các nước, những vướng mắc về pháp lý đã đề xuất cá thể hóa trách nhiệm của thuyền trưởng và chủ tàu đánh bắt vi phạm IUU vì khi đánh bắt, thuyền trưởng là người chịu trách nhiệm cao nhất; sớm hoàn thiện quy định về khởi tố điều tra một số vụ việc, hành vi môi giới đưa ngư dân sang khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; xử phạt tịch thu hoặc phá dỡ tàu cá vi phạm...

Tại hội nghị, đại diện một số bộ, ngành và địa phương cũng báo cáo kết quả kiểm tra chống khai thác IUU thời gian qua và nêu nguyên nhân, đồng thời đề xuất một số giải pháp khắc phục, xử lý.

Trên cơ sở ý kiến phát biểu và đề xuất của các bộ ngành và địa phương, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang lưu ý cần phát huy những mặt tích cực để làm tốt; chỉ cần từ nay đến cuối năm có tàu cá đánh bắt vi phạm vùng biển nước ngoài và bị bắt thì việc gỡ thẻ vàng sẽ rất khó, thậm chí còn bị thẻ đỏ.

Kết luận buổi làm việc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính một lần nữa ghi nhận những kết quả tích cực trong quản lý phương tiện, chống khai thác IUU và gỡ thẻ vàng EC thời gian qua. Tuy nhiên, qua báo cáo và thực tế kiểm tra cho thấy hoạt động khai thác vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế.

Thủ tướng Chính phủ cho rằng có những mục tiêu như chuyển đổi nghề nghiệp phải làm lâu dài nhưng có những việc phải làm ngay, làm kiên trì, xuyên suốt để bảo vệ nguồn lợi thủy sản đại dương; kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với bảo vệ chủ quyền biển, đảo, cam kết quốc tế; tôn trọng các quy định quốc tế về bảo vệ nguồn lợi thủy sản là bảo vệ môi trường, nguồn lợi thủy sản cho quốc gia nên có gỡ thẻ vàng hay không, Việt Nam vẫn phải làm.

Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh: Phải tập trung nâng cao ý thức cho người dân trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản, khai thác cũng như chống đánh bắt trái phép; giải quyết dứt điểm các khuyến cáo của các nước, không để phát sinh phức tạp mới trong quản lý. Tăng cường tuyên truyền các gương khai thác, đánh bắt tốt theo quy định; phải làm rõ để bạn bè quốc tế rõ chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước ta về chống khai thác IUU và chống các luận điệu xuyên tạc về gỡ thẻ vàng. Các địa phương rà soát lại quy hoạch, kế hoạch và giải pháp tạo sinh kế bền vững cho người dân để thay thế, giảm áp lực vào nghề khai thác; xử lý nghiêm tình trạng tàu cá "3 không" là không giấy phép, không khai báo và không báo cáo khi đánh bắt...