Xã hội

Những bậc ‘bách niên’ nơi cửa biển

Công Kiên • 04/03/2025 14:00

Trong dòng thời gian vô tận, sức khỏe và cuộc đời con người là hữu hạn, nên xưa nay những người sống trên 100 tuổi được xem là trường thọ. Chúng tôi có dịp gặp hai cụ ông ở vùng cửa biển ở huyện Nghi Lộc vượt ngưỡng tuổi bách niên, thọ trên 100 tuổi còn khá minh mẫn, vẫn còn nhớ rõ về những chặng đời của mình.

Công Kiên • 04/03/2025

Người đầu tiên chúng tôi được gặp là cụ Trần Văn Côi (SN 1913) ở xóm Trung Tiến, xã Nghi Quang (Nghi Lộc). Năm Ất Tỵ 2025 này cụ Côi bước sang tuổi 112, độ tuổi rất ít người tới được. Có khách đến thăm, anh Trần Đình Phong (cháu cụ Côi) vào gọi ông nội. Cụ Côi từ từ ngồi dậy khỏi giường để chuyện trò. Cụ nói: “Tết vừa rồi tôi được các cháu chở ra Nhà văn hóa xã nhận giấy chúc thọ 112 tuổi của Chủ tịch UBND tỉnh. Sau đó, về nhà được các con, cháu, chắt tổ chức sinh nhật rất vui".

Theo lời cụ Côi, hoàn cảnh của cụ lúc nhỏ rất khổ cực, bố mất sớm, ít lâu sau mẹ đi bước nữa. Cụ phải đi ở đợ cho nhà giàu ở trong làng, cuộc sống bơ vơ, côi cút nên mọi người thường gọi tên là “Côi”. Cái tên ấy đã theo suốt cuộc đời cụ, cho đến tận hôm nay.

Tuổi thanh niên, cụ Côi được huy động tham gia dân công hỏa tuyến, vận chuyển lương thực, vũ khí lên chiến trường Tây Bắc để chi viện cho bộ đội ta đánh Pháp, qua các địa danh Lào Cai, Yên Bái, Sơn La. Cụ cũng có mặt trong đoàn dân công chi viện cho chiến trường Điện Biên Phủ, thồ hơn 100 kg gạo băng núi, vượt đèo lên Điện Biên kịp trước giờ mở chiến dịch. Ký ức của cụ vẫn còn ghi nhớ hình ảnh bộ đội ta giải từng đoàn tù binh Pháp đi qua những con đường mòn trong rừng, cảnh người dân Điện Biên vui mừng chiến thắng.

Nhiệm vụ hoàn thành, cụ Trần Văn Côi trở về quê, lập gia đình với cụ bà Nguyễn Thị Phương, người phụ nữ cùng làng. Lúc ấy, gia đình cụ làm nghề nông, quanh năm cày bừa, gắn bó với ruộng đồng, đất bãi. Vợ chồng cụ sinh được 8 người con, có 4 người tham gia quân ngũ và đều trở về an toàn. Đến nay, cụ bà Nguyễn Thị Phương đã mất được 17 năm, 4 trong số 8 người con của cụ cũng đã qua đời do tuổi già. Cụ Trần Văn Côi hiện ở với gia đình con dâu út là bà Võ Thị Bính (con trai út của cụ đã mất), cạnh nhà cháu nội là anh Trần Đình Phong. Tuổi đã cao nhưng cụ vẫn chống gậy đi lại trong nhà, tự túc trong các sinh hoạt cá nhân và ăn uống điều độ. Thường thì bữa sáng điểm tâm bằng gói mì tôm, bữa trưa và tối một tô cơm thịt hoặc cá nấu mềm, giữa buổi có thể ăn một quả chuối.

“

Hiện, ông nội chúng tôi có 29 cháu, 73 chắt và 5 chút đang làm ăn, sinh sống ở nhiều vùng quê trong cả nước. Tết Nguyên đán vừa rồi rất đông cháu, chắt trở về Nghi Lộc để mừng thọ ông, cụ của mình. Ông rất vui và mong muốn sẽ tiếp tục sống khỏe để chứng kiến các cháu, chắt trưởng thành”.

Anh Trần Đình Phong

Rời xã Nghi Quang, chúng tôi tiếp tục đến xóm Trung Đền, xã Khánh Hợp (huyện Nghi Lộc) để gặp cụ Nguyễn Mạnh Hồng (SN 1923). Ở tuổi 102, cụ Hồng vẫn đi lại và sinh hoạt trong nhà, đi thăm xóm giềng bằng cách tự điều khiển xe lăn, tai vẫn còn nghe khá rõ để trò chuyện với mọi người và xem ti vi để nắm bắt tình hình thời sự.

“

Tôi là Đại tá Quân đội nghỉ hưu, luôn tự hào được chứng kiến những giờ phút huy hoàng của đất nước. Đó là tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ và có mặt tại Sài Gòn sau ngày giải phóng”

Cụ Nguyễn Mạnh Hồng

Cụ Nguyễn Mạnh Hồng kể lại rằng: Cũng như bao người dân Khánh Hợp, khi còn nhỏ cụ giúp bố mẹ chăn trâu, cắt cỏ; đến tuổi thanh niên học và làm nghề thợ mộc. Năm 22 tuổi, cụ Hồng vào quân ngũ, bắt đầu hành trình chiến đấu chống giặc ngoại xâm, bước chân theo từng chiến dịch. Trong kháng chiến chống Pháp, người lính ấy có mặt trong những chiến dịch lớn như Hòa Bình, Tây Bắc rồi tiến về giải phóng Điện Biên (5/1954).

Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ, Quân đội đã cử những cán bộ, chiến sĩ ưu tú sang học tại các trường Không quân của các nước XHCN. Cụ Hồng là một trong những người được lựa chọn sang Liên Xô, rồi Trung Quốc học tập. Năm 1965 hoàn thành chương trình đào tạo, trở về đúng vào thời điểm Mỹ leo thang đánh phá miền Bắc, sĩ quan không quân Nguyễn Mạnh Hồng được biên chế về Trung đoàn 919 - Trung đoàn Không quân đầu tiên của QĐND Việt Nam; sau đó có mặt trong hàng ngũ Trung đoàn Tiêm kích 921 (Sư đoàn 371), tham gia phục vụ, dẫn đường, xây dựng kế hoạch tác chiến và chỉ huy các phi đội xuất kích bảo vệ bầu trời miền Bắc.

Đặc biệt, cụ Nguyễn Mạnh Hồng luôn khắc ghi kỷ niệm với phi đội Quyết Thắng gần 50 năm trước. Khi chiến dịch Hồ Chí Minh sắp bắt đầu, cụ Hồng cùng hơn 60 thành viên của tổ công tác được Bộ Tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân cử vào miền Nam làm nhiệm vụ. Đầu tháng 4/1975, sau khi Đà Nẵng được giải phóng, cụ và các thành viên tổ công tác vào tiếp quản sân bay, triển khai phương án lấy máy bay địch để đánh lại địch.

Theo lệnh cấp trên, lực lượng cán bộ kỹ thuật giỏi của quân chủng và lính kỹ thuật Việt Nam cộng hòa ra trình diện phối hợp lựa chọn, sửa chữa những chiếc A-37 là chiến lợi phẩm còn tương đối tốt. Sau đó, tiếp tục vào sân bay Phù Cát (tỉnh Bình Định) thực hiện gấp rút công tác chuẩn bị và huấn luyện. Công tác chuẩn bị và huấn luyện hoàn thành, những chiếc A-37 và phi đội Quyết Thắng gồm các phi công Nguyễn Thành Trung, Từ Đễ, Nguyễn Văn Lục, Hoàng Mai Vượng, Trần Văn On và Hán Văn Quảng di chuyển vào sân bay Thành Sơn (tỉnh Ninh Thuận) để thực hiện nhiệm vụ cất cánh và ném bom sân bay Tân Sơn Nhất.

Cụ Nguyễn Mạnh Hồng được cấp trên giao ở lại sân bay Phù Cát, sẵn sàng hỗ trợ đồng đội ở sân bay Thành Sơn khi có lệnh. “Đồng đội lên đường, chúng tôi ở Phù Cát vô cùng hồi hộp, hàng phút, hàng giây dõi theo. Đầu buổi tối 28/4, nhận được tin từ sân bay Thành Sơn, 5 chiếc A-37 và phi đội Quyết Thắng đã lần lượt hạ cánh an toàn trước đó ít phút, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, chúng tôi cùng ùa ra và ôm chầm lấy nhau. Niềm vui sướng không có câu từ nào tả nổi”, cụ Hồng kể. Hai ngày sau khi giải phóng Sài Gòn, theo mệnh lệnh cấp trên, cụ Hồng có mặt tại sân bay Tân Sơn Nhất làm nhiệm vụ tiếp quản, sắp xếp và xử lý các loại chiến lợi phẩm.

Sau giải phóng miền Nam, cụ Nguyễn Mạnh Hồng tiếp tục làm việc trong ngành Hàng không, chức vụ cao nhất là Phó Tổng giám đốc Hàng không miền Bắc. Sau 40 năm trong quân ngũ, năm 1987, cụ nghỉ hưu với quân hàm Đại tá. Trở về quê, vui vầy cùng con cháu, cụ vẫn tích cực hoạt động xã hội, góp thêm trí lực cho sự phát triển quê hương.

Cụ Nguyễn Mạnh Hồng và vợ là Vũ Thị Thức (95 tuổi) có 4 người con, 9 người cháu và 5 chắt. Hai cụ hiện ở cùng vợ chồng con trai trưởng Nguyễn Quốc Huy, gia đình có 4 thế hệ cùng chung sống hạnh phúc, niềm vui luôn ngập tràn. Khi được hỏi về bí quyết sống khỏe, sống thọ, cụ Hồng đáp: “Cái quan trọng nhất là chế độ ăn uống điều độ, ăn nhiều rau xanh và chăm chỉ tập thể dục!”.