Những bức thư cuối cùng của một liệt sỹ - người con ưu tú đất Nam Đàn

(Baonghean.vn) - Đã 50 năm trôi qua, kể từ chiến dịch Mậu Thân năm 1968, những dòng chữ cuối cùng trong bức thư của người chiến sĩ đất Nam Giang gửi về cho gia đình thân yêu vẫn còn vẹn nguyên ý chí: “Ra đi không hối tiếc vì độc lập tự do của nước nhà!”.
Nâng niu những bức thư đã nhuốm màu thời gian của Liệt sỹ Trần Hữu Kỳ (xóm 1, Nam Giang, Nam Đàn), ông Trần Hữu Thanh, em trai liệt sỹ không khỏi xúc động: “Gia đình tôi có 6 người con, 4 trai, 2 gái thì có 5 người tham gia kháng chiến. Dù sau phục viên, bản thân tôi và anh chị đều là thương, bệnh binh nhưng đó vẫn là điều may mắn khi mình còn được sống và chứng kiến ngày đất nước giành được tự do, độc lập. Còn anh trai Trần Hữu Kỳ, đã vĩnh viễn nằm lại chiến trường trong giai đoạn ác liệt nhất của chiến dịch Mậu Thân.

Vì mẹ mất sớm nên ngay từ nhỏ các anh chị đã sống rất tự lập. Đặc biệt, anh Kỳ là người sống tình cảm, chu đáo nên thường đứng ra gánh vác những việc nặng nhọc trong gia đình để các em được toàn tâm toàn ý cho việc học.

Khi còn thiếu thời, anh Kỳ là một người năng nổ, hoạt bát nên được bầu là cán bộ Đoàn của xã. Sau nhiều năm hoạt động tích cực, anh là một trong số ít người đầu tiên của thanh niên trẻ trong xã Nam Giang được kết nạp Đảng lúc bấy giờ.

Trần Hữu Kỳ
Ông Trần Hữu Thanh cùng con gái đang đọc lại những bức thư do chính anh trai của mình là liệt sỹ Trần Hữu Kỳ gửi về những năm cuối cùng trước khi hy sinh. Ảnh: Thanh Quỳnh
Ngoài xung phong thực hiện những công việc khó khăn, nặng nhọc, anh còn vận dụng tài tính toán của mình để giúp đỡ mọi người hoàn thành việc chấm công tích điểm một cách chính xác, nhanh gọn. Kho lương của tổ hợp tác mỗi ngày một đầy hơn khi có anh cùng lực lượng thanh niên trẻ dốc sức, đồng lòng cùng sản xuất.

Sau chuỗi ngày hoạt động hiệu quả, cùng với tố chất nổi trội của mình, anh được bà con làng xóm tín nhiệm bầu làm Kế toán trưởng của Hợp tác xã Mỹ Phúc (thuộc địa bàn xã Nam Giang ngày nay).

Thời điểm đó, tuổi của anh Kỳ còn trẻ lại đang là cán bộ Hợp tác xã nên chưa có lệnh nhập ngũ. Tuy nhiên, với trái tim tuổi trẻ đầy nhiệt huyết và lòng quyết tâm cống hiến tất cả vì độc lập tự do của đất nước, anh vẫn quyết tâm làm đơn xin tham gia kháng chiến.

Trần Hữu Kỳ
Bức thư do liệt sỹ Trần Hữu Kỳ gửi về gia đình năm 1966. Ảnh: Thanh Quỳnh
Không ai trong gia đình tôi có thể ngờ rằng, ngày anh Kỳ lên đường nhập ngũ cũng là lần cuối cùng mọi người được nhìn thấy anh. Nỗi thương nhớ của gia đình gói gọn trong những lá thư anh viết giữa chiến trường bom đạn”.
Cầm lá thư được anh Kỳ viết vào năm 1966, ông Thanh bùi ngùi: “Tết năm đó bố tôi bị ốm nặng, trong nhà chẳng còn đồng nào để cắt thuốc, cùng với nỗi nhớ con khiến sức khỏe ông ngày càng suy kiệt. Vậy rồi, nhờ nhận được thư con, ông vì mừng mà khỏi ốm”.
dgd
Những bức thư được gia đình liệt sỹ nâng niu, gìn giữ cho đến tận bây giờ. Ảnh: Thanh Quỳnh
Cầm lá thư đã nhòe nét bút khi đã được viết gần 50 năm về trước, những người xa lạ như chúng tôi thật khó lòng dịch được, nhưng ông Thanh vẫn nhớ như in những lời tâm sự của anh trai mình:

“Bà, cha và các em kính mến!

Biết được sức khỏe của gia đình cũng như anh em nội ngoại và bà con hàng xóm đều mạnh khỏe, an tâm, phấn khởi cả con rất lấy làm mừng. Đêm con vội trang thư ghi vài dòng chữ thô sơ gửi về cho gia đình ta.

Lời đầu tiên con xin chân thành chúc bà, cha và các em cũng như anh em nội ngoại, bà con làng xóm trẻ tươi, vui chơi lành mạnh để có nghị lực cao cả hoàn thành tốt công tác sản xuất được tốt góp phần cứu đói tháng 3 trước mắt. Đồng thời góp phần đánh thắng giặc xâm lược…”.

Trong một bức thư cuối cùng gửi cho người anh trai cả, liệt sỹ Trần Hữu Kỳ có viết:

“Anh Thúy kính mến. Tiếp thư anh em không muốn để anh chờ đợi lâu em vội cầm bút biên thư cho anh. Lời đầu thư em xin chân thành chúc anh luôn luôn mạnh khỏe trẻ tươi mãi mãi để phục vụ công tác được tốt em mừng.

Anh kính mến ! Em nhận được thư anh điều mà em phấn khởi nhất là khi em biết được sức khỏe của anh dồi dào mặc dầu công tác vất vả, em được biết anh chuẩn bị đi công tác B - Đi cùng là cái vinh dự, cũng là một điều phải suy nghĩ khi gia đình khó khăn. Bà già, cha yếu, em thơ. Lúc trở trời hơi gió gọi ai cho thấu. Nhưng anh hãy cố làm tròn nhiệm vụ để trở về…”.

Trần Hữu Kỳ
Những dòng cuối cùng mà liệt sỹ Trần Hữu Kỳ nhắn gửi đồng đội trước khi ra đi mãi mãi vào năm 1968. Ảnh: Thanh Quỳnh
Đặc biệt hơn, như linh tính trước sự ra đi của mình, trong cuốn nhật ký cầm tay viết ngày 5/4/1968, hơn 3 tháng trước ngày liệt sỹ Trần Hữu Kỳ hy sinh, anh đã nhắn gửi đến đồng đội của mình: “Vì độc lập tự do mà chúng tôi đi giải phóng đất nước. Lúc tôi đi chiến đấu có để lại một số đồ cần thiết. Nếu không may tôi không còn nữa nhờ các đồng chí gửi về cho tôi theo địa chỉ trên.Tôi rất lấy làm cảm ơn vô cùng. Quảng Trị, ngày 5/4/1968.”

Đó cũng là những dòng cuối cùng mà liệt sỹ để lại trước khi hy sinh.

Trần Hữu Kỳ
Di ảnh của liệt sỹ Trần Hữu Kỳ. Ảnh: Thanh Quỳnh

Tiếp lời trong câu chuyện đang dang dở, ông Võ Văn Thiển (sinh năm 1943), người bạn thân thiết gần nhà, lại cùng nhập ngũ cùng ngày, cùng đơn vị chiến đấu với liệt sỹ Trần Hữu Kỳ cho biết: “Tôi cùng ông Kỳ nhập ngũ ngày 10/4/1965, lúc này Kỳ tròn 20 tuổi. Vì là người nhanh nhẹn, lại là đảng viên trẻ nên Kỳ được anh em tin tưởng giao cho chức vụ Tiểu đội phó. Chúng tôi là lính pháo binh thuộc Sư đoàn 367.

Đó là giai đoạn chiến đấu cao điểm, hầu như mỗi ngày chỉ được ngủ khoảng 2, 3 tiếng. Mệt mỏi là thế nhưng mỗi lúc được nghỉ, Kỳ lại kiên nhẫn viết thư về cho gia đình, người thân. Mỗi lúc được đồng đội khuyên nhủ nên nghỉ ngơi thì nó chỉ cười hiền, bảo: Tau sợ không biên thư về cả nhà lại lo lắng. Tội cha, tội bà già rồi mà ngày mô cũng ngóng thư con, thư cháu”.

Sau này, nhờ chiến đấu kiên trường, quả cảm, Kỳ được phong làm Tiểu đội trưởng, rồi Trung đội trưởng - Trung đoàn  270.  Trong trận đánh khốc liệt tại sân bay Tà Cơn (Quảng Trị), Kỳ bị trúng bom và vĩnh viễn nằm lại chiến trường vào ngày 17/7/1968. Lúc này Kỳ mới bước sang tuổi 23!”.

Nhận được giấy báo tử của con, ông Trần Hữu Do, bố của liệt sỹ Trần Hữu Kỳ rơi cả bát cơm xuống đất. Ông nín lặng bỏ bữa cơm mà nước mắt lăn dài, đó là lần đầu tiên và cũng là duy nhất người ta thấy ông khóc. Kể từ đó, để nguôi nỗi nhớ con, những bức thư của liệt sỹ Trần Hữu Kỳ được ông cất giữ cẩn thận và xem đó là một tài sản quý giá của gia đình mình./.

tin mới

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

(Baonghean.vn) - Lễ hội Đền Cờn năm 2024 có nhiều hoạt động, trò chơi dân gian, nhưng đặc sắc nhất là tục chạy ói với màn rước kiệu, tung kiệu bay trên biển. Tục chạy ói thường được tổ chức vào sáng ngày 21 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, là nghi lễ quan trọng với ngư dân vùng biển.

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

(Baonghean.vn) - Nằm ở ngã ba sông, nơi hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ để hình thành nên dòng sông Cả kỳ vĩ bồi đắp cho vùng hạ du, đền Vạn - Cửa Rào được xem là ngôi đền linh thiêng nhất miền Tây xứ Nghệ. Sáng 1/3 (20 tháng Giêng), người dân muôn phương đã nô nức dự Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào.

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Hang Bua là thắng cảnh tự nhiên nằm trong dãy núi đá vôi “Phà Én” thuộc xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, cách thành phố Vinh 170km về phía Tây Bắc. Lễ hội Hang Bua là một trong những lễ hội lớn nhất của đồng bào các dân tộc của huyện nói riêng và vùng Tây Bắc Nghệ An nói chung.

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

(Baonghean.vn) - Gìn giữ và nuôi dưỡng tình yêu văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ là việc được các cấp ngành cùng đồng bào vùng Tây Bắc Nghệ An chú trọng. Ở làng Mo Mới, xã Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp), bà con dân tộc Thổ tích cực sưu tầm, trao truyền những làn điệu dân ca, dân vũ cho thế hệ trẻ.

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

(Baonghean.vn) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình người Mông gắn bó với nghề rèn truyền thống, ông Và Tông Dê (Tương Dương) ngày ngày thổi lửa làm ra không biết bao nhiêu dụng cụ lao động cho bà con. Lò rèn không chỉ nuôi sống gia đình ông mà còn là nơi lưu giữ nghề truyền thống của đồng bào Mông.

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

(Baonghean.vn) - Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, lên các bản làng vùng cao, đặc biệt là đến các bản có đồng bào Mông sinh sống, nhiều khách du lịch rất ấn tượng bởi sắc màu trên những bộ trang phục của người phụ nữ, dường như thấy được sắc Xuân trong đó...

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu), người dân nơi đây vẫn lưu giữ một bộ trang phục của người Thái cổ. Với những họa tiết, hoa văn được thêu một cách tỉ mỉ, kỳ công, bộ trang phục sau hơn 100 năm vẫn giữ được vẹn nguyên giá trị vốn có.

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

(Baonghean.vn) - Qua một thời gian dài khai thác tận diệt, nguồn cá mát dần cạn kiệt. Trước thực trạng đó, năm 2023, chính quyền xã Diên Lãm (Quỳ Châu) đã ban hành đề án “Bảo tồn và phát triển nguồn lợi cá mát Nặm Cướm”…

Ngõ phố thắm tình dân

Ngõ phố thắm tình dân

(Baonghean.vn) - Các ngõ phố được trang hoàng sạch, đẹp để đón Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024. Rất nhiều công trình, phần việc in dấu tình đoàn kết của các hộ dân. Điều đó càng tô thắm thêm tình dân trên mỗi ngõ phố ở thành Vinh. 

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

(Baonghean.vn) - Mắc chứng teo cơ tủy sống từ nhỏ, chị Nguyễn Thị Vân (SN 1986), quê Nghi Lộc, được biết đến là một nhân vật có tầm ảnh hưởng tới xã hội, nhất là trong cộng đồng người khuyết tật. Trò chuyện với phóng viên Báo Nghệ An, chị tự hào nhận mình có những “cá tính” đặc trưng rất Nghệ.

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

(Baonghean.vn) - "Tớ dày" là cách gọi của đồng bào Mông về loài hoa anh đào. Những ngày này các bản làng ở xã Mường Típ, huyện rẻo cao Kỳ Sơn rực sắc "tớ dày". Bất cứ ai cũng trở nên bồi hồi xao xuyến trước loài hoa tuyệt đẹp này.

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

(Baonghean.vn) - Gắn bó với nghề đan lưới lồng bè, những người làm nghề ở Trung Sơn (xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc) luôn trăn trở nâng cao tay nghề. Mỗi đường đan, nút thắt là cả sự tỉ mẩn gửi vào đó sự bền chắc của sản phẩm, giúp người nuôi trồng thuỷ sản thêm bội thu…

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu có một phòng trưng bày rất đặc biệt mang tên Pỉ Noọng. Đây là không gian trưng bày vật dụng truyền thống của các dân tộc thiểu số như Thái, Mông, Dao, Tày… do bà Sầm Thị Bích dày công sưu tầm từ những năm 1990 cho đến nay.

Du lịch

Khát vọng phát triển du lịch miền Tây

(Baonghean.vn) - Miền Tây Nghệ An tiếp tục được quan tâm định hướng phát triển du lịch với các chương trình, dự án nhằm mang lại thu nhập và nâng cao mức sống cho người dân theo tinh thần Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

(Baonghean.vn) - Ngày Tết càng đến gần cũng là dịp người Mông ở Nghệ An bắt đầu vào mùa làm bánh "lua dúa". Những chiếc bánh dẻo của cộng đồng này chủ yếu dùng để ăn trong gia đình và cũng là vật phẩm không thể thiếu trong lễ cúng của một số dòng họ.