Những lão nông Nghệ An mòn mỏi đi tìm công lý

3 đời chủ tịch xã bán đất trái phép
Ngày đầu tháng 8, lật giở hàng trăm tờ giấy, văn bản được gói ghém cẩn thận trong thùng các tông, ông Nguyễn Công Vỹ (84 tuổi, xã Mỹ Thành, Yên Thành) nói rằng, ông sẽ còn tiếp tục làm những việc cần làm để vạch ra những sai phạm xảy ra trên địa bàn. Trước đó, từ những lá đơn của ông Vỹ và bà con ở đây, huyện Yên Thành đã vào cuộc kiểm tra, sau đó cách chức ông Nguyễn Văn Thạch - Chủ tịch UBND xã Mỹ Thành.

“Sai phạm này không chỉ có mỗi mình ông Thạch, mà còn nhiều đời chủ tịch xã khác. Và chúng tôi cho rằng, không thể cứ cách chức là xong, mà phải chịu trách nhiệm đúng quy định pháp luật cũng như phải khắc phục các thiệt hại”, ông Vỹ nói.

Ông Nguyễn Công Vỹ và hồ sơ liên quan sai phạm tại xã Mỹ Thành. Ảnh: Tiến Hùng

Ông Vỹ vốn là sỹ quan quân đội. Gần 40 năm trước, ông xuất ngũ, về quê làm ruộng. Năm 2017, khi biết hàng loạt thửa đất dọc Quốc lộ 7 bị chính quyền bán có nhiều sự khuất tất, ông Vỹ cùng một số người dân trong xóm đã đi thu thập thông tin nhằm “làm cho ra nhẽ”.

“Ban đầu chúng tôi đến từng nhà đã mua đất của xã bán để hỏi thông tin, nhưng sau đó người dân biết được động cơ chúng tôi nên tự mang giấy tờ, bằng chứng đến cung cấp”, lão nông 84 tuổi nói. Từ những bằng chứng thu thập được, ông Vỹ cùng một số người dân khác ròng rã suốt 2 năm “gõ cửa” cơ quan chức năng nhằm phanh phui vụ việc.

Những người nông dân này cũng gửi đơn đến Báo Nghệ An tố cáo các sai phạm của lãnh đạo xã Mỹ Thành. Tháng 11/2018, Báo Nghệ An đã có 2 bài viết liên tục phản ánh về các sai phạm này.

Ngay sau khi bị ông Vỹ và người dân tố cáo bán đất trái quy định, lãnh đạo xã Mỹ Thành mới rốt ráo đến gặp từng người dân đã mua đất để mong được “chuộc lại”. Nhưng không ít trong số này kiên quyết từ chối. Trong khi số tiền ngày xưa bán đất vẫn chưa rõ đã “chảy vào túi ai” thì khi xã này sau đó lại bỏ ngân sách gần 600 triệu đồng để chuộc lại.

Sau khi Báo Nghệ An đăng tải thông tin nói trên, huyện Yên Thành vào cuộc thanh tra sau đó kết luận nhiều sai phạm tại xã này. Mới đây, huyện đã có quyết định kỷ luật, cách chức Chủ tịch UBND xã đối với ông Nguyễn Văn Thạch. Còn Bí thư Đảng ủy xã Nguyễn Vĩnh Hội và cán bộ địa chính Nguyễn Vĩnh Chinh cùng nhận hình thức cảnh cáo.
Ngoài ra, 2 chủ tịch và bí thư nhiệm kỳ trước của xã là ông Nguyễn Văn Định và Nguyễn Văn Năm cũng bị cách chức Ủy viên BTV Đảng ủy xã nhiệm kỳ mà 2 ông này làm lãnh đạo.
Hơn 20 năm đi đòi quyền lợi chính đáng
Tháng 3/1995, UBND huyện Yên Thành mở đường 533 qua trước nhà ông Nguyễn Thôn Bản (xã Hợp Thành). Lúc này, huyện giao UBND xã Hợp Thành tiến hành giải phóng mặt bằng để làm đường. Đường được mở rộng lên 11m, có tất cả 52 hộ dân xã Hợp Thành bị giải tỏa, giá đền bù 5.000 đồng/m².

Trong đó, gia đình ông Bản cũng bị giải phóng 41m². “Khi xã giải phóng mặt bằng xong, có 50 hộ gia đình được đền bù thỏa đáng. Riêng gia đình tôi, do cán bộ tham mưu xã làm sót tên trong danh sách giải tỏa nên từ đó đến nay không được đền bù. Nhiều lần lên xã, huyện kiến nghị để được nhận tiền đền bù, nhưng đi đến đâu, tôi cũng không nhận được câu trả lời thỏa đáng”, ông Bản nói.

Những lô đất xã Mỹ Thành bán trái quy định suốt nhiều năm qua bị dân phanh phui. Ảnh: Tiến Hùng

Qua nhiều năm làm đơn kiến nghị, mãi đến năm 2012 (tức là sau 17 năm), UBND huyện Yên Thành mới tổ chức thành lập đoàn thanh tra, xác minh và ra quyết định đền bù cho gia đình ông Bản số tiền là 195.000 đồng. Thấy mức giá này quá vô lý nên ông từ chối.

“Thật vô lý khi áp giá 17 năm trước để đền bù cho bây giờ”, ông Bản nói và cho biết thêm, cùng thời điểm giải phóng mặt bằng để làm đường 533, hộ gia đình ông Đoàn Hồng Thành (xóm Chùa, xã Hợp Thành) có diện tích đất bị giải tỏa mặt bằng để làm đường là 51,9 m², quy thành tiền đền bù là 280.000 đồng (hồ sơ giải tỏa được lập từ năm 1995 cùng với các hộ khác trong xã).

Tuy nhiên, hộ gia đình ông Đoàn Hồng Thành cũng không chấp nhận. “Rồi diện tích của gia đình ông Thành vẫn được giải tỏa để làm đường. Đến 11/2017, UBND huyện Yên Thành, UBND xã Hợp Thành tiến hành phân lô đấu giá đất ở một số nơi trên địa bàn xã thì ông Đoàn Hồng Thành được chính quyền giải quyết cấp cho 2 lô đất (số 93 và số 96) tổng diện tích 324m². Còn tôi thiệt trăm đường”, ông Bản cho hay.

Suốt 20 năm qua, bức xúc vì quyền lợi của bản thân bị ảnh hưởng cũng như nhiều khuất tất trong xử lý đất đai, ông Bản đi thu thập bằng chứng để gửi đơn khiếu nại. Mới đây, từ phản ánh của ông Bản, đoàn thanh tra của huyện Yên Thành đã vào cuộc xác định xã Hợp Thành có nhiều sai phạm, đặc biệt trong công tác đấu giá đất.

Theo đó, một số lô đất người trúng đấu giá là 2 người là người thân của cán bộ đang công tác tại huyện Yên Thành và Sở Lao động, Thương binh và Xã hội. Ngoài ra, quá trình tổ chức đấu giá không niêm yết công khai, việc “đất vàng” tại xã Hợp Thành nhưng lại đưa sang xã Long Thành để đấu giá là thiếu minh bạch…

Thậm chí, có trường hợp người tham gia và trúng đấu giá lô số 94 là bà Hoàng Thị Hảo, vợ ông Đoàn Văn Cảnh, Chuyên viên Phòng Tài nguyên Môi trường huyện Yên Thành - người trực tiếp được giao nhiệm vụ định giá tài sản. Việc này theo kết luận của thanh tra là không đúng với quy định, quy chế đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn tỉnh Nghệ An.

Ông Bản trước khu vực đất đã bị giải tỏa hơn 20 năm trước nhưng đến nay chưa đền bù. Ảnh: Tiến Hùng

Trên cơ sở những sai phạm này, UBND huyện Yên Thành đã hủy kết quả trúng đấu giá đối với 2 lô đất. Huyện Yên Thành cũng giao trách nhiệm cho phòng Nội vụ, hướng dẫn kiểm điểm trách nhiệm các tập thể, cá nhân thuộc thẩm quyền có liên quan đến vi phạm, tham mưu để UBND huyện xử lý. Ban Thường vụ Đảng ủy xã Hợp Thành, Ủy ban kiểm tra Huyện ủy và Huyện ủy Yên Thành kiểm điểm đảng viên có liên quan đến vi phạm theo thẩm quyền. Đối với trường hợp của ông Bản, ông Phan Văn Tuyên - Chủ tịch UBND huyện Yên Thành cho biết, huyện đã thống nhất phương án bồi thường GPMB theo đơn giá hiện hành để đảm bảo quyền lợi cho công dân.