Triết lý mạng tưởng vô thưởng vô phạt, đọc và viết theo trào lưu để tỏ ra mình “so deep” (có chiều sâu), nhưng cẩn thận đấy, nhiều quá thành cả tin, để rồi cuộc đời mơ màng, bế tắc lúc nào không hay.
Hay viết đạo lý trên mạng nhất, có lẽ là phái nữ trẻ tuổi. Ở cái tuổi còn mộng mơ ấy, các bạn gái ít nhiều gặp những hoang mang trong đời sống thực tại, áp lực học hành, tình yêu, hôn nhân… Thế nên, chợt buồn chợt vui, chợt nóng chợt lạnh, chợt vu vơ thốt dăm ba câu triết lý nghe có vẻ thâm sâu, hiểu chuyện…
Dạo Facebook các bạn nữ trẻ tuổi bây giờ, ngày càng hiếm gặp những Facebook chất lượng với nội dung chuyên ngành, bày tỏ quan điểm, suy nghĩ về các vấn đề xã hội, hoặc thể hiện cá tính riêng qua những dòng status, mà phần đa là motip post ảnh selfie với gương mặt đã “chạy” qua 1.001 app chỉnh sửa, khoác lên mình những bộ váy thời thượng, đứng ngồi trong không gian nhà hàng, khách sạn, đường phố hiện đại… Để bức ảnh có lượt tương tác tốt, nhất định phải kèm theo status nhằm tăng hiển thị, thế thì còn gì dễ hơn khi lướt mạng một vòng, tìm kiếm vài câu triết lý thâm sâu rồi sao chép vào Facebook mình.
Có một sự thật là bấy lâu nay xem Facebook bạn nữ nào cũng tương tự như nhau, na ná một kiểu từ hình thể đến phát ngôn. Nào là “Anh lương tháng 5 triệu, em lương tháng 5 triệu/ Chúng ta không cần quá giàu, chúng ta không thể dùng tiền để mua hạnh phúc, chỉ cần nắm tay nhau đi suốt đời này…”; nào là “Khi một người phụ nữ gặp được đàn ông tốt, cô ấy không cần trưởng thành làm gì nữa”; rồi thì “Em yêu nhất ở anh lòng trách nhiệm, anh yêu nhất ở em vẻ ngây thơ”; chưa hết, lại còn “Được mất trên đời đều do sự an bài của số phận, dù có ra sao cũng bình thản đón nhận”…
Hầu hết triết lý mạng đều hướng con người đến sự an yên, nhưng an yên quá mà quên đi, đánh mất đi mục đích sống, biến những người trẻ nhẽ ra phải năng động, tích cực, mạnh dạn sống và làm việc tạo ra nhiều giá trị hữu ích cho cộng đồng, thành những người hời hợt, sao cũng được, chuyện đâu còn có đó, trời có sập xuống thì ta đây vẫn bình chân như vại…
Triết lý mạng khuyên bạn sống không nặng vật chất, sống hồn nhiên ngây thơ, nhưng thực tế những người đạt đến đỉnh cao nhân sinh như vậy được mấy ai, phần lớn chúng ta vẫn lăn lộn trong chảo nhuộm mưu sinh với muôn vàn hỉ, nộ, ái, ố, nếu bạn không nỗ lực mỗi ngày thì cuộc sống sẽ chỉ ngày càng tồi tệ hơn mà thôi.
Triết lý mạng cũng thường hấp dẫn cả cánh đàn ông, nhưng giới này thì thể hiện thâm trầm, kín đáo hơn, kiểu như không chỉ sao chép đơn thuần vài status hay ho mà còn dụng công biến chúng thành bài viết sâu sắc hơn, dài hơn, lồng ghép những câu chuyện thực tế; hoặc chịu khó dành thời gian lướt Facebook, comment dạo, thả những lời khuyên răn khắp thiên hạ.
Nhưng, như người ta thường nói: Những kẻ đạo lý thường sống như…, không đánh đồng tất cả, song rõ ràng nếu thực tế anh có đời sống tốt đẹp thì nào có thời gian mà lên mạng chém gió, múa phím. Những người đàn ông có trách nhiệm và thành công phần lớn đang mải mê làm việc, đưa đón vợ con, tạo ra những giá trị hữu ích cho xã hội, trên vai gánh hàng trăm, hàng ngàn nhân sự, nào có ai rảnh rỗi mà ngồi ôm Facebook cả ngày nói đạo lý?
Người tỉnh táo trong thế giới ảo khẳng định: Nghe triết lý mạng thì đổ thóc giống ra mà ăn; nghĩa là cứ nghe, cứ tin vu vơ, thiếu căn cứ thực tiễn thì đến khi hỏng cả gốc rễ, chẳng còn lại gì trong tay. Bản chất con người rất phức tạp, người lễ nghĩa thực sự sẽ ứng xử khiêm nhường, văn minh, ít tranh cãi, còn ngược lại, người sống với những đạo lý ảo thường cố tỏ ra mình hiểu biết hơn người, sâu sắc hơn người, thích dạy đời và dạy người. Họ dùng đạo lý cốt để che đậy sự nông cạn, xấu xí bên trong mình.
Đọc triết lý để cải thiện bản thân chẳng có gì sai; thực tế có nhiều tấm gương sống mẫu mực cũng dành thời gian sử dụng Facebook để chia sẻ câu chuyện thực của đời mình, với những đúc kết gan ruột. Nhưng, hiện thực phũ phàng lắm, trải nghiệm của người khác không thể lấy làm định nghĩa cho bản thân mình, nên đọc và ngẫm nghĩ nhiều hơn, đọc bằng lí trí và hiểu biết, để rồi tự soi chiếu, chiêm nghiệm vào thực tại, chứ đừng cả tin, dựa dẫm, sống ảo. Nói cho cùng, dăm ba lời triết lý thâm sâu cũng chỉ là cái vỏ, còn cái ruột bên trong là nội lực ẩn sâu - phải qua rèn dũa, trải nghiệm, va vấp mới hun đúc nên con người bản lĩnh.
