Những phát minh giúp xem giờ trước khi có đồng hồ

Đồng hồ là vật không thể thiếu trong đời sống hằng ngày. Nhưng bạn có biết trước khi có đồng hồ, người ta xem giờ như thế nào?

Đồng hồ mặt trời

Đồng hồ mặt trời là một trong những dụng cụ chỉ giờ thời quá khứ .
Đồng hồ mặt trời là một trong những dụng cụ chỉ giờ thời quá khứ .
Những năm 3500 TCN, người Ai Cập bắt đầu xây dựng những cột lớn, đặt dưới ánh nắng và theo dõi bóng của cột thay đổi hướng và chiều dài để xác định sáng trưa chiều.

2.000 năm sau, người Ai Cập sáng tạo chiếc đồng hồ mặt trời với hệ thống đĩa tròn chia làm 12 phần bằng nhau và một kim hứng bóng mặt trời.

Giữa trưa, người ta xoay chiếc đồng hồ 180 độ để chỉ giờ chiều. Sau này phát triển nhiều loại đồng hồ mặt trời có quay 360 độ.

Tuy nhiên loại đồng hồ này có khá nhiều hạn chế như không hoạt động vào ban đêm hay những ngày không mặt trời. Đồng hồ cũng không chính xác khi những góc chiếu mặt trời khác nhau sẽ cho bóng phản chiếu khác nhau.

Đồng hồ sao

Merkhet của người Ai Cập cổ đại
Merkhet của người Ai Cập cổ đại 
Chính người Ai Cập phát minh phương pháp canh thời gian ban đêm bằng dụng cụ thiên vănmerkhet vào khoảng những năm 600 TCN. Dụng cụ này còn được biết đến với tên gọi dân gian là đồng hồ sao.

Dụng cụ gồm 1 thanh thước thẳng gắn với một dây dọi (dây có buộc một vật nặng ở đầu dưới, dùng để xác định phương thẳng đứng). Các nhà thiên văn đặt dây dọi thẳng đứng và thanh thước hướng về sao Bắc Cực tạo thành một đường Bắc - Nam.

Người ta tính giờ bằng cách quan sát một số ngôi sao nhất định di chuyển qua lại đường ranh giới này.

Đồng hồ nước

Một đồng hồ nước bằng đất gốm khoảng cuối thế kỷ thứ 5 TCN trưng bày tại Athen
Một đồng hồ nước bằng đất gốm khoảng cuối thế kỷ thứ 5 TCN trưng bày tại Athen.
Đồng hồ nước đo thời gian chảy của một lượng chất lỏng nhất định, thường là nước.

Đồng hồ nước cơ bản nhất thường gồm bộ phận chứa nước và bộ phận hứng.

Người Ai Cập sáng tạo đồng hồ nước đầu tiên để khắc phục những hạn chế của đồng hồ mặt trời. Từ Ai Cập, đồng hồ nước phố biến sang Hi Lạp và các nước Ả Rập.

Theo thời gian, người ta xây dựng hệ thống đồ hồ nước phức tạp hơn sử dụng hệ thống bình thông nhau để chỉ giờ.

Đồng hồ nến

Một mẫu đồng hồ nến của Đức
Một mẫu đồng hồ nến của Đức.
Đồng hồ nến hoạt động đơn giản sử dụng một cây nến đang cháy cùng một bảng chia vạch được đánh dấu liên tục. Nến cháy bao nhiêu tương ứng với những khoảng thời gian trôi đi.

Chưa biết chính xác đồng hồ nến ra đời khi nào và ở đâu nhưng các nhà khoa học cho rằng loại đồng hồ này thịnh hành ở các nước châu Á như Trung Quốc và Nhật Bản từ thế kỷ thứ 6 đến thế kỷ 11.

Vào thế kỷ 14, vua Ả Rập Al-Jazari (1136-1206) phát minh ra một loại đồng hồ nến tiên tiến nhất khi thiết kế thêm mặt đồng hồ chuẩn xác kèm theo một khớp vặn giúp giữ nến chặt hơn.

Đồng hồ cát

Bức tranh Biểu tượng của chính quyền hiệu quả của Ambrogio Lorenzetti năm 1338 có hình ảnh đồng hồ cát.
Bức tranh Biểu tượng của chính quyền hiệu quả của Ambrogio Lorenzetti năm 1338 có hình ảnh đồng hồ cát.
Theo nhiều tài liệu để lại, đồng hồ cát lần đầu được biết đến rộng rãi do tu sĩ người Pháp Luitprand ở nhà thờ lớn Chartres chế tạo vào thế kỷ thứ 8. Lúc bấy giờ chỉ có nhà giàu mới sắm đồng hồ cát, vừa để xem giờ, vừa để trang trí trong gia đình.

Mãi đến thế kỷ 14, đồng hồ cát mới xuất hiện phổ biến và được các thủy thủ sử dụng nhiều để xem giờ khi đi biển.

Người ta thiết kế đồng hồ cát chủ yếu để đo những quãng thời gian ngắn khác nhau: 1 giờ, 30 phút hay thậm chí vài phút. Do đó đồng hồ cát là một biểu tượng cho thời gian trôi nhanh, thường xuất hiện trong các lĩnh vực nghệ thuật.

Đồng hồ đèn dầu

Một loại đồng hồ đèn dầu.
Một loại đồng hồ đèn dầu.
Đồng hồ đèn dầu tương tự như đồng hồ nến. Đồng hồ được thiết kế với một khung chứa dầu, thường là dầu cá voi dùng để đốt đèn. Trên khung chứa dầu ghi những con số cho biết khoảng thời gian qua đi.

Các nhà khoa học chưa biết chính xác loại đèn dầu này ra đời khi nào và ở đâu nhưng chúng được sử dụng thịnh hành vào thế kỷ 18 trên thế giới.

Đồng hồ nhang

Đồng hồ nhang của người Trung Hoa.
Đồng hồ nhang của người Trung Hoa.
Người Trung Hoa phát minh ra cách đo thời gian bằng nhang vào thời nhà Tống (960-1279) sau đó phổ biến đến những quốc gia lân cận như Nhật Bản, Cao Ly.

Cấu tạo thường gặp của loại đồng hồ này gồm những quả cầu kim loại được buộc dọc thanh nhang theo khoảng cách đều nhau bằng những sợi dây. Khi nhang cháy hết một đoạn, dây tuột ra làm rơi những quả cầu rớt xuống tạo ra tiếng động báo giờ.

Một loại đồng hồ nhang khác sử dụng thanh nhang có từng đoạn màu sắc hoặc mùi hương khác nhau để đánh dấu những khoảng thời gian khác nhau.

tin mới

10 quốc gia dẫn đầu về nghiên cứu và phát triển công nghệ trí tuệ nhân tạo

10 quốc gia dẫn đầu về nghiên cứu và phát triển công nghệ trí tuệ nhân tạo

(Baonghean.vn) - Trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển với tốc độ chóng mặt, thay đổi cách chúng ta sống, làm việc và tương tác với thế giới xung quanh. Các quốc gia trên toàn cầu đang đổ nguồn lực vào nghiên cứu và phát triển AI, với mục tiêu trở thành người dẫn đầu trong lĩnh vực này.

10 người phụ nữ thành công trong lĩnh vực công nghệ

10 người phụ nữ thành công trong lĩnh vực công nghệ

(Baonghean.vn) - Lĩnh vực công nghệ từ lâu được xem là sân chơi của nam giới, với những định kiến về sự phức tạp, khô khan và đòi hỏi tư duy logic mạnh mẽ. Tuy nhiên, những năm gần đây, ngày càng có nhiều phụ nữ tài năng xuất hiện và khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực này.

TikTok đối mặt với lệnh cấm tại Mỹ

TikTok đối mặt với lệnh cấm tại Mỹ

(Baonghean.vn) - Một nhóm các nhà lập pháp thuộc lưỡng đảng Mỹ đã đưa ra dự luật vào ngày 5/3 vừa qua, yêu cầu ByteDance của Trung Quốc phải bán ứng dụng video ngắn TikTok trong vòng 6 tháng nếu không muốn bị cấm tại Mỹ.

4 chiến lược cốt yếu giúp doanh nghiệp bảo vệ dữ liệu khỏi các cuộc tấn công mạng

4 chiến lược cốt yếu giúp doanh nghiệp bảo vệ dữ liệu khỏi các cuộc tấn công mạng

(Baonghean.vn) - Ngày nay, tội phạm mạng không ngừng dùng các thủ đoạn tinh vi để tấn công dữ liệu nhạy cảm của các doanh nghiệp. Do đó, việc xây dựng các chiến lược để bảo vệ dữ liệu khỏi các cuộc tấn công mạng đã trở thành ưu tiên hàng đầu của các doanh nghiệp trên toàn thế giới.

Google ra mắt tính năng tìm kiếm mới bằng cử chỉ cho người dùng Android

Google ra mắt tính năng tìm kiếm mới bằng cử chỉ cho người dùng Android

(Baonghean.vn) - Theo công bố của gã khổng lồ tìm kiếm Google, công ty sẽ ra mắt tính năng “Circle to Search” từ ngày 31/1 tới trên một số điện thoại thông minh Android cao cấp, cho phép người dùng trên toàn cầu dùng cử chỉ để tìm kiếm thông tin nhanh chóng mà không cần phải rời khỏi ứng dụng.

Chuyên gia tiết lộ cách nhận biết một trang web hoặc ứng dụng đang theo dõi bạn

Chuyên gia tiết lộ cách nhận biết một trang web hoặc ứng dụng đang theo dõi bạn

(Baonghean.vn) -Trong thời đại công nghệ số, việc sử dụng các trang web và ứng dụng trực tuyến là điều không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi người. Tuy nhiên, bên cạnh những tiện ích, các trang web và ứng dụng này cũng có thể thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân của bạn mà bạn không hề hay biết.