Những phương pháp điều trị bệnh bại não ở trẻ hiệu quả

Di chứng nặng nề

Có mặt tại Bệnh viện PHCN vào đúng giờ các bệnh nhân đang tập luyện ở Khoa Vật lý trị liệu. Bác sỹ Hoài Thương – người trực tiếp điều trị cho các bệnh nhân bại não trao đổi: “Đa số trẻ bại não khi vào nhập viện đều có triệu chứng rối loạn vận động, rối loạn ngôn ngữ, rối loạn trí tuệ, rối loạn thị giác, rối loạn thính giác và rối loạn tinh thần. Vì thế chúng tôi cần nắm được các triệu chứng của bệnh để chẩn đoán sớm, điều trị sớm, giúp cải thiện khả năng phục hồi cho người bệnh. Điều mà các bác sỹ điều trị chúng tôi luôn hướng tới, đó là cải thiện một cách tối đa tình trạng sức khỏe của người bệnh, hướng dẫn cho người bệnh để họ có thể tự phục vụ bản thân, không phụ thuộc vào gia đình... để người bệnh có thể hòa nhập cộng đồng”. 

Bác sỹ Hoài Thương đang hướng dẫn cho bệnh nhân bại não tập luyện phục hồi chức năng. Ảnh: Đức Anh

Ở bệnh viện hiện có rất nhiều trẻ bị bại não đang điều trị bằng phương pháp vật lý trị liệu, phục hồi chức năng kết hợp uống thuốc. Em Phan Văn Hoàng (SN 2002) đến từ huyện Yên Thành bị bại não bẩm sinh. Gia đình đã đưa em đi rất nhiều bệnh viện nhưng sức khỏe cũng như phát âm, giao tiếp của em không được cải thiện. Anh Phan Văn Vương (SN 1967), bố của Hoàng cho biết: “Vào đây mới hơn 10 ngày Hoàng đã giao tiếp nhiều hơn, tinh thần hoạt bát hơn hẳn (trước đây ở nhà Hoàng không muốn nói chuyện, ai hỏi chỉ biết gật đầu và lắc đầu). Đặc biệt Hoàng đã biết tự phục vụ bản thân – điều mà trước đây không hề có”.

Hai bố con anh Vương và hành trình phục hồi sức khỏe cho con. Ảnh: Đức Anh

Còn bà Nguyễn Thị Th (50 tuổi ở huyện Nghi Lộc), sinh con khi ở tuổi 40. Sau sinh đến tháng thứ 9, bé K.B con bà thường ngày vẫn nằm im, không ngóc đầu lên được, mà chỉ gồng mình. Sáu năm đi tập vật lý trị liệu, hiện giờ đôi nẹp chân của bé K.B đã tháo đến dưới đầu gối thay vì nẹp lên đến đùi như ngày mới tập, K.B đã đi được đoạn ngắn mà không nhờ đến mẹ dắt, chân tay cũng mềm hơn, ít gồng cứng như trước kia.

Đây chỉ là 2 trong rất nhiều trường hợp trẻ bị bại não đang được điều trị tại Bệnh viện PHCN Nghệ An. Trao đổi với Thạc sỹ Thái Thị Xuân - Giám đốc Bệnh viện PHCN Nghệ An, được biết: Nguyên nhân gây chứng bại não được chia thành 3 loại: Trước khi sinh, trong thai kỳ và sau khi sinh. Nguyên nhân mắc bệnh trong quá trình mang thai chiếm 60% - 65% nguyên nhân trước khi sinh chiếm 30% - 40% nguyên nhân sau khi sinh chiếm 12%. Tìm hiểu nguyên nhân gây ra bại não, hiểu rõ các triệu chứng của bại não, chẩn đoán kịp thời, thì cơ hội hồi phục sẽ rất cao.

Bác sỹ Hoài Thương – người trực tiếp điều trị cho các bệnh nhân bại não trao đổi: “Đa số trẻ bại não khi vào nhập viện đều có triệu chứng rối loạn vận động, rối loạn ngôn ngữ, rối loạn trí tuệ, rối loạn thị giác, rối loạn thính giác và rối loạn tinh thần. Ảnh: Đức Anh

Hiện nay không có phương pháp nào chẩn đoán chính xác về bại não, bác sỹ thường phải quan sát trong thời gian dài để xác định bại não (khám trương lực cơ, sự phát triển vận động, giao tiếp...). Ngoài ra, các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh như siêu âm não qua thóp, chụp cắt lớp vi tính (CT), đặc biệt là chụp cộng hưởng từ (MRI) cho biết những thông tin giá trị về tổn thương não. Các xét nghiệm hóa sinh hay di truyền tùy theo hướng chẩn đoán trên lâm sàng. Đo điện não đồ (EEG) cũng là một xét nghiệm cơ bản không thể thiếu trong chẩn đoán bại não cũng như các bệnh của hệ thần kinh trung ương khác.

Anh Phan Văn Vương người nhà bệnh nhân cho biết: Nếu biết bệnh viện PHCN này sớm tôi đã đưa con trai đến đây điều trị. Ảnh: Đức Anh

Tỷ lệ phát chứng bại não khoảng 1,2 - 2,5% (với mỗi nghìn ca sống sót sau khi sinh). Trên 90% trẻ em bị bại não sẽ sống đến thời kỳ trưởng thành, chỉ có những đứa trẻ chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất sẽ không có khả năng sống sót hoặc thời gian sống rất ngắn.

Phương pháp điều trị 

Hiện nay có khá nhiều chương trình nói về việc chữa bại não như: điện chẩn, châm cứu bấm huyệt, ghép tế bào gốc, oxy cao áp... Tuy nhiên, khoa học trên thế giới chỉ công nhận phục hồi chức năng là phương pháp tốt nhất và có hiệu quả nhất với tất cả các trẻ bại não. 

Các bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện PHCN tập vận động. Ảnh: Đức Anh

Tại Bệnh viện Phục hồi chức năng Nghệ An, bệnh bại não ở trẻ đang được điều trị rất hiệu quả bằng nhiều phương pháp, với sự trợ giúp của nhiều chuyên gia, chương trình phục hồi chức năng cho trẻ bại não đầy đủ của bệnh viện bao gồm: phục hồi các rối loạn vận động như làm bớt co cứng, múa vờn hay rối loạn trương lực cơ; tập luyện khả năng điều khiển tự chủ; điều trị các rối loạn thính giác, thị giác, động kinh nếu có. Tập luyện chức năng cho trẻ bại não có đặc điểm là trẻ chưa hề biết những động tác mà kỹ thuật viên tập cho, nên các kỹ thuật viên tiến hành rất kỹ lưỡng, theo trình tự phát triển vận động của trẻ bình thường.
Ngoài tập ra, cần chú ý thêm sự giao tiếp, tinh thần của trẻ bại não để trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp xã hội. Đối với trẻ lớn, cần phải học cách độc lập trong sinh hoạt hằng ngày (chẳng hạn vệ sinh cá nhân). Tránh để trẻ phụ thuộc hoàn toàn vào người thân, nếu trẻ có thể tự làm.

Tại Bệnh viện Phục hồi chức năng Nghệ An, bệnh bại não ở trẻ đang được điều trị rất hiệu quả bằng nhiều phương pháp nhưng chủ yếu vẫn là phục hồi chức năng tự vận động, tự phục vụ của trẻ. Ảnh: Đức Anh

Th.s Thái Thị Xuân - Giám đốc Bệnh viện Phục hồi chức năng Nghệ An khẳng định: Việc tập phục hồi chức năng cho trẻ bại não nên bắt đầu càng sớm càng tốt vì sẽ tránh được các biến dạng co rút cơ, khớp và giúp trẻ phát triển các kỹ năng vận động sớm. Việc tập phục hồi chức năng cho trẻ bại não phải kiên trì, lâu dài, chứ không thể một sớm một chiều là cải thiện được bệnh của trẻ. Cũng có trường hợp, việc tập này kéo dài gần như cả cuộc đời. Tại Bệnh viện Phục hồi chức năng Nghệ An, các bé được các kỹ thuật viên hướng dẫn tỉ mỉ từng phương pháp tập. Không chỉ tập riêng cho bé, bác sỹ, kỹ thuật viên còn tập cho trẻ theo nhóm để trẻ vừa tập, vừa được chơi với bạn bè qua đó sớm hội nhập với các bạn đồng lứa.