Kinh tế
Những trường hợp chuyển khoản không bị đánh thuế
Nhiều người dân và hộ kinh doanh bày tỏ lo ngại liệu có bị đánh thuế với mọi khoản tiền chuyển khoản, kể cả tiền nhận từ người thân, bạn bè hay tiền công việc. Dưới đây là các trường hợp chuyển khoản không bị đánh thuế.
Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) năm 2007 (sửa đổi năm 2012, 2014 và hợp nhất năm 2025), chỉ những khoản thu nhập thực sự làm tăng tài sản cá nhân, có tính lặp lại hoặc thương mại hóa mới bị đánh thuế.
Thông tư 111/2013/TT-BTC và Thông tư 92/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính cũng đã hướng dẫn rõ ràng phạm vi các khoản thu nhập chịu thuế và không chịu thuế.
Thông tư 111/2013/TT-BTC và Thông tư 92/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính cũng đã hướng dẫn rõ ràng phạm vi các khoản thu nhập chịu thuế và không chịu thuế.
Việc cơ quan thuế kiểm soát dòng tiền là cần thiết để chống thất thu ngân sách, tuy nhiên người dân hoàn toàn có thể yên tâm nếu giao dịch của mình là hợp pháp, có cơ sở rõ ràng.
Dưới đây là 9 trường hợp phổ biến được miễn thuế khi nhận tiền chuyển khoản:
1. Vay mượn giữa cá nhân – Không phải thu nhập chịu thuế
Các khoản tiền vay mượn giữa cá nhân với cá nhân, dù là người thân hay bạn bè, được xem là quan hệ dân sự. Nếu không phát sinh lãi suất hoặc chỉ hỗ trợ tạm thời, khoản tiền này không bị coi là thu nhập và không thuộc diện chịu thuế (Căn cứ: Khoản 3, Điều 2, Thông tư 111/2013/TT-BTC; Điều 463, Bộ luật Dân sự 2015).
2. Tiền chuyển để đáo hạn vay ngân hàng
Đây là trường hợp phổ biến: người thân chuyển tiền giúp để tất toán khoản vay đến hạn, sau đó sẽ vay lại từ ngân hàng. Khoản tiền này chỉ mang tính kỹ thuật, không làm tăng tài sản cá nhân, nên không phải kê khai thuế.
3. Nhận kiều hối – Miễn thuế hoàn toàn
Tiền kiều hối được chuyển về từ thân nhân đang làm việc ở nước ngoài qua ngân hàng hoặc tổ chức hợp pháp được miễn thuế TNCN theo quy định nhằm khuyến khích nguồn ngoại tệ quốc gia.
Căn cứ: Khoản 3, Điều 2, Thông tư 111/2013/TT-BTC.
4. Thu hộ, chi hộ – Không làm phát sinh thu nhập
Trường hợp phổ biến là shipper giao hàng (COD), đại lý thu hộ tiền điện nước hoặc người nhận – chuyển hộ theo ủy quyền. Những khoản tiền này chỉ đi “qua tay” người nhận, không tạo ra thu nhập thực chất nên không bị đánh thuế.
Căn cứ: Thông tư 92/2015/TT-BTC.
5. Chuyển tiền hộ mà không thu phí
Khi chuyển tiền giúp người khác nhưng không thu phí, bản chất là hành vi giúp đỡ, không phát sinh thu nhập cá nhân. Tuy nhiên, nếu có thu phí dịch vụ, phần thu nhập từ phí có thể bị đánh thuế 5%–7% tùy loại hình. (Căn cứ: Thông tư 40/2021/TT-BTC).
6. Nhận tiền bán nhà đất – Đã hoàn tất nghĩa vụ thuế
Nếu người bán bất động sản đã thực hiện xong nghĩa vụ thuế (thuế TNCN 2% và lệ phí trước bạ), số tiền chuyển khoản nhận sau đó không bị đánh thuế lại. (Căn cứ: Điều 17, Thông tư 92/2015/TT-BTC; Điều 50, Luật Quản lý thuế 2019).
7. Tiền lương đã khấu trừ thuế – Chuyển cho người thân
Khi cá nhân nhận lương sau thuế từ đơn vị trả lương và chuyển khoản cho vợ/chồng, cha mẹ hoặc người thân khác, thì khoản tiền này không được coi là thu nhập mới và không phải đóng thêm thuế.
(Căn cứ: Khoản 1, Điều 7, Thông tư 111/2013/TT-BTC).
8. Lao động ở nước ngoài – Đã nộp thuế sở tại
Nếu người lao động đã đóng thuế thu nhập tại nước ngoài, khi chuyển tiền về Việt Nam sẽ được miễn đánh thuế lại nhằm tránh tình trạng đánh thuế hai lần. (Căn cứ: Thông tư 111/2013/TT-BTC và các Hiệp định tránh đánh thuế hai lần).
9. Cho vay dân sự nhỏ lẻ – Không bị đánh thuế
Các khoản cho vay nhỏ lẻ không thường xuyên giữa cá nhân với cá nhân, không mang tính kinh doanh và có hoặc không có lãi nhỏ, không thuộc đối tượng chịu thuế.
Tuy nhiên, nếu việc cho vay diễn ra thường xuyên, có lãi suất cao hoặc đối tượng vay là doanh nghiệp, người cho vay có thể bị đánh thuế 5% trên phần lãi như thu nhập từ đầu tư vốn. (Căn cứ: Khoản 3, Điều 2, Thông tư 111/2013/TT-BTC).
Ghi chú minh bạch
Nhận tiền chuyển khoản hiện không còn là hành vi thuần túy riêng tư mà có thể trở thành căn cứ để cơ quan chức năng rà soát nghĩa vụ tài chính. Tuy nhiên, nếu giao dịch rõ ràng về nội dung và minh bạch nguồn gốc, người dân hoàn toàn không cần lo ngại.
Ghi rõ nội dung chuyển khoản (vay tiền, hỗ trợ, chuyển hộ…); Lưu giữ chứng từ liên quan như hợp đồng, phiếu thu, sao kê; Tư vấn kế toán hoặc luật sư trong các giao dịch có giá trị lớn.
Việc hiểu đúng các trường hợp miễn thuế khi nhận tiền chuyển khoản sẽ giúp người dân tự tin hơn trong giao dịch, hạn chế các rủi ro pháp lý không đáng có, đồng thời góp phần tăng cường sự minh bạch trong quản lý tài chính cá nhân thời kỳ số hóa.
