Theo Ngân hàng Thế giới, hiện nay hơn 50% dân số thế giới sống ở các thành phố và dân số đô thị toàn cầu sẽ tăng 1,5 lần vào năm 2045, từ 4 tỷ lên 6 tỷ dân cư thành thị. Sự gia tăng dân số ở các thành phố đồng nghĩa với việc có nhiều người cần di chuyển hơn, nhiều trẻ em cần được giáo dục hơn và nhiều công dân cần được cung cấp dịch vụ hơn. Để giải quyết tất cả các vấn đề đang nổi lên này, ý tưởng về một thành phố thông minh đã ra đời.
Thành phố thông minh là các đô thị tận dụng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT), chẳng hạn như phân tích dữ liệu và Internet vạn vật (IoT) để cung cấp các giải pháp cho cư dân thành phố.
Mục tiêu của việc phát triển các thành phố thông minh là làm cho cuộc sống đô thị trở nên thú vị và hiệu quả hơn, bền vững hơn và được kết nối nhiều hơn bằng cách tận dụng các công nghệ tự động hóa và các giải pháp dựa trên dữ liệu để cải thiện các khía cạnh khác nhau của cơ sở hạ tầng, dịch vụ và chất lượng cuộc sống.
Mặc dù không có con số chính xác về số lượng các thành phố thông minh trên thế giới hiện nay, nhưng chắc chắn rằng nhiều chính quyền thành phố đã và đang bắt tay vào hành động để chuẩn bị cho việc xây dựng và phát triển thành phố thông minh.
Sau đây là 6 yếu tố cốt lõi mà các chính quyền thành phố cần quan tâm khi phát triển thành phố thông minh.
1. Cơ sở hạ tầng và kết nối kỹ thuật số
Nền tảng của mọi thành phố thông minh là cơ sở hạ tầng kỹ thuật số mạnh mẽ có thể hỗ trợ các giải pháp công nghệ đổi mới trên toàn thành phố. Thành phố thông minh yêu cầu truy cập Internet tốc độ cao, mạng băng thông rộng dự phòng, kết nối không dây, trung tâm dữ liệu, ... để cung cấp các dịch vụ được cải thiện cho người dân.
Để giải quyết những nhu cầu này, các thành phố nên xem xét các giải pháp tiên tiến như Internet vệ tinh và áp dụng mạng di động 5G. Những công nghệ truy cập Internet mới này cho phép trao đổi dữ liệu và liên lạc liền mạch và không bị gián đoạn.
Từ các cảm biến giám sát chất lượng không khí đến lưới điện thông minh tối ưu hóa phân phối năng lượng, cơ sở hạ tầng kỹ thuật số tạo thành nền tảng cho các sáng kiến thành phố thông minh.
2. Di chuyển và giao thông đô thị
Hệ thống giao thông công cộng hiệu quả là yếu tố thiết yếu để di chuyển một lượng lớn người từ điểm A đến điểm B. Chính vì lý do này, các thành phố thông minh tận dụng các công nghệ như hệ thống giao thông thông minh và hệ thống tàu điện ngầm thông minh để biến đổi giao thông đô thị. Ví dụ, với hệ thống giám sát giao thông theo thời gian thực và mạng lưới giao thông công cộng thông minh, việc đi lại trong toàn thành phố trở nên dễ dàng cho cả cư dân và du khách.
Hơn nữa, các lựa chọn di chuyển bền vững như xe điện và chương trình chia sẻ xe đạp mang lại những lựa chọn thay thế giao thông thân thiện với môi trường. Với lượng khí thải bằng 0 và hoạt động gần như im lặng, những phương tiện thay thế này giảm thiểu tiếng ồn và ô nhiễm không khí. Thật vậy, hệ thống giao thông thông minh có thể cải thiện khả năng kết nối và giảm tắc nghẽn bằng cách ưu tiên khả năng tiếp cận và tính bền vững. Cuối cùng, các thành phố sẽ dễ tiếp cận và đáng sống hơn cho tất cả mọi người.
3. An toàn và an ninh công cộng
Trong môi trường đô thị, an toàn và an ninh luôn là vấn đề được người dân quan tâm. Với các công nghệ như hệ thống giám sát video tiên tiến, phối hợp ứng phó khẩn cấp và thuật toán dự đoán chính sách, thành phố thông minh có thể giải quyết các mối lo ngại liên quan đến an toàn cá nhân và tội phạm.
Bằng cách chủ động giải quyết tội phạm và tình trạng khẩn cấp thông qua việc sử dụng phân tích dữ liệu, các thành phố có thể tạo ra cộng đồng an toàn hơn và nuôi dưỡng sự an tâm cho cư dân.
4. Dịch vụ y tế công cộng
Thành phố thông minh ưu tiên phúc lợi của người dân bằng cách tận dụng công nghệ để cung cấp dịch vụ y tế công cộng hiệu quả hơn. Ví dụ, nền tảng y tế từ xa kết nối bệnh nhân với các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Trong khi đó, các giải pháp dựa trên dữ liệu cho phép các biện pháp can thiệp có mục tiêu nhằm giải quyết các thách thức về sức khỏe cộng đồng, chẳng hạn như trong các đợt dịch bệnh và đại dịch, trong đó việc truy tìm nguồn lây nhiễm là chìa khóa để ngăn chặn sự lây lan thêm của bệnh.
Bằng cách tận dụng công nghệ để thúc đẩy công bằng y tế và khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khoẻ, thành phố thông minh trao quyền cho các cá nhân để có cuộc sống lành mạnh hơn.
5. Quản lý tài nguyên và môi trường
Sự bền vững về môi trường được cho là cốt lõi của sự phát triển thành phố thông minh. Từ các sáng kiến quản lý chất thải đến áp dụng năng lượng tái tạo, các thành phố thông minh sử dụng các giải pháp sáng tạo để giảm thiểu tác động môi trường và thúc đẩy bảo tồn tài nguyên.
Bằng cách đầu tư vào cơ sở hạ tầng xanh và áp dụng các nguyên tắc kinh tế tuần hoàn, các thành phố có thể giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, giảm thiểu tác động của các hoạt động nhân tạo đến sinh quyển và tạo ra hệ sinh thái đô thị kiên cường hơn cho các thế hệ tương lai.
6. Minh bạch trong quản trị và sự tham gia của người dân
Tính minh bạch trong quản trị và sự tham gia của người dân là những trụ cột thiết yếu của một chính quyền thông minh. Ở một số thành phố thông minh, nền tảng kỹ thuật số được xây dựng để khuyến khích người dân tham gia vào quá trình ra quyết định.
Trong khi đó, các sáng kiến dữ liệu mở thúc đẩy trách nhiệm giải trình và tính minh bạch trong chính phủ. Điều này giúp loại bỏ sự cần thiết phải trải qua các thủ tục phức tạp chỉ để lấy thông tin chính phủ vốn nên công khai cho công chúng, chẳng hạn như báo cáo kế toán của các dự án chính phủ.
Bằng cách thúc đẩy văn hóa hợp tác và hòa nhập, các thành phố thông minh có thể khai thác trí tuệ tập thể của người dân để giải quyết các thách thức đô thị và thúc đẩy thay đổi tích cực.
Sự phát triển của thành phố thông minh thể hiện sự thay đổi trong quy hoạch và quản trị đô thị. Các thành phố có thể vượt qua những thách thức của thế kỷ 21 và tạo ra môi trường đô thị bền vững, toàn diện và linh hoạt hơn bằng cách chào đón công nghệ và đổi mới.
Khi những người ra quyết định và lãnh đạo thành phố vạch ra lộ trình cho tương lai, họ phải ưu tiên các thành phần cốt lõi của phát triển thành phố thông minh, đặt nền tảng cho các thành phố không chỉ thông minh hơn mà còn sôi động, công bằng và thịnh vượng hơn.
Như vậy, việc triển khai thành công các thành phần cốt lõi này để phát triển thành phố thông minh đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp và người dân. Cần có một tầm nhìn chiến lược rõ ràng, cùng với sự đầu tư thích đáng vào cơ sở hạ tầng và công nghệ.
Với sự nỗ lực và cam kết chung, các thành phố có thể tận dụng sức mạnh của công nghệ để giải quyết những thách thức đô thị, nâng cao chất lượng cuộc sống và tạo ra một tương lai tươi sáng hơn cho tất cả mọi người.
