Nỗi niềm... ai tỏ

(Baonghean) Hiện nay, tỷ lệ nam giới mắc chứng vô sinh ngày càng gia tăng. Và cũng do chủ quan nên nhiều người chẳng chịu đi khám. Người vợ, người bạn đời của họ nhiều khi phải gánh chịu tiếng oan từ chồng, chịu cảnh gia đình chồng chì chiết, cuối cùng phải “dứt áo ra đi”...

Chuyện ở phòng khám…

Một ngày ở Trung tâm Chăm sóc SKSS tỉnh, chúng tôi được chứng kiến không ít trường hợp nam giới đến khám nam khoa. Đã hai lần kết hôn nhưng anh H (ở Trung Đô, TP.Vinh), giám đốc một công ty quảng cáo và thiết kế, vẫn chưa có con. Với vóc dáng cao lớn, tính hài hước và tài kinh doanh nên H là niềm tự hào của bố mẹ và cả dòng họ. Tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật, một tay anh gây dựng sự nghiệp và trở thành một giám đốc trẻ có uy tín trong lĩnh vực thiết kế, là niềm ao ước của nhiều cô gái trẻ. Sau 2 năm yêu nhau, H kết hôn với T, một giáo viên Mầm non.

Ngay từ lúc cưới, vợ chồng H đã xác định không phải lo lắng về kinh tế nên sẽ có con ngay. Nhưng nỗi mong chờ ấy kéo dài đến hơn 1 năm mà chưa thấy. Sang đến năm thứ hai, vợ chồng H vẫn cho rằng cả hai đều khỏe mạnh nên nghĩ không cần thiết phải đến bác sĩ. Năm thứ ba, gia đình H sốt ruột ép hai người phải có cháu cho ông bà và bóng gió chuyện không con là nhà "vô phúc". T, vợ H lo lắng tự đi khám, bác sĩ khẳng định cô không vấn đề gì và đề nghị đưa chồng đến khám. Nhưng do bận bịu công việc và H e ngại chuyện đi khám nên sang đến năm thứ tư, kế hoạch có con vẫn dẫm chân tại chỗ. Lúc này, mẹ H không thể kiên nhẫn hơn được nữa đã nói thẳng với con dâu là "Nhà này chỉ mình nó con trai, lại tộc trưởng, không thể tuyệt tự được. “Cau điếc cả buồng", không thể sinh con thì nên trả tự do cho nhau"... Quá buồn giận, T đã quyết định chia tay. Hơn một năm sau, nguôi ngoai chuyện của người vợ đầu, H lấy vợ thứ hai và lâu sau đó cũng không thể có con. Lúc này, bố mẹ anh đã bắt con phải đi khám nam khoa. Bác sĩ kết luận H bị vô sinh. Cầm kết quả trên tay, H bàng hoàng, anh thấy mình có lỗi với cả hai người vợ.

Cam chịu bao cay đắng, tủi nhục từ phía gia đình chồng bởi cái tiếng “ăn rồi đẻ mà cũng chẳng ra trò trống gì”, chị L. (Thanh Chương) đã đệ đơn xin ly hôn. Anh Q, chồng chị không chấp nhận. Bao lần chị đi khám đều có kết luận bình thường. Chị hối anh đi khám, làm xét nghiệm, anh một mực từ chối “Tôi khỏe mạnh thế này, khám cái nỗi gì. Cái số mình có phúc, không có phận đành chịu”. Tại Trung tâm Chăm sóc SKSS tỉnh, đã có nhiều nam giới đi cùng vợ đến khám. Tuy nhiên, không phải đấng nam nhi nào cũng sẵn sàng cho chuyện này. H.M, 28 tuổi, kỹ sư tin học không thoải mái khi xếp hàng chờ cùng vợ ở phòng khám vô sinh: "Cả nhà tôi lẫn nhà vợ ép tôi phải đi khám để không ai đổ lỗi do chồng hay vợ. Nhưng nói thật tôi “hoành tráng” thế này, nhà tôi mấy đời ai cũng đủ nếp đủ tẻ, vô sinh thế nào được".



Khám nam khoa ở Trung tâm CSSKSS tỉnh.

Những câu chuyện trên không là hiếm gặp trong những cặp vợ chồng không thể có con. Tuy nhiên, phần lớn trong suy nghĩ của mọi người, không sinh được con là chuyện... của phụ nữ. Vì thế, ở những gia đình không sinh được con, thường phụ nữ là người chịu nhiều áp lực nhất. Phần lớn đàn ông chỉ nghĩ là mình bị "trục trặc" vì không hợp với vợ hoặc do mình hơi yếu. Và cũng vì cái tôi "bản lĩnh đàn ông" không thể lôi ra để giãi bày nên nhiều người đành để "cái tiếng" cho vợ. Sự im lặng và không chịu đến các bệnh viện khám chữa của họ đã khiến nhiều gia đình tan nát. Chỉ đến khi niềm mong mỏi có mụn con "nối dõi" trở nên quá xa vời họ mới chịu đến tìm bác sĩ. Bác sỹ CKII Lê Thị Hoài Chung – Phó Giám đốc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh, cho biết: “Phần lớn nam giới đến phòng khám đều với lý do trục trặc về sinh lý. Trong số những người đến khám, qua quá trình làm các xét nghiệm và điều trị mới biết mình không thể có con. Có bệnh nhân đã "sốc" khi biết được kết quả này, họ cứ nghĩ rằng nguyên nhân không có con là từ người vợ, chứ không phải do mình.”

Nhiều nguy cơ tăng vô sinh

Vô sinh được định nghĩa là tình trạng vợ chồng sau một vài năm chung sống, quan hệ tình dục bình thường, không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào mà người vợ vẫn chưa có thai. Việc xác định tỷ lệ vô sinh của các cặp vợ chồng nói chung và của nam giới nói riêng là rất khó khăn. Hầu hết các cặp vợ chồng chỉ khi không có thai trong một thời gian dài thì họ mới đi khám và thông báo với thầy thuốc. Một tỷ lệ không nhỏ các cặp vợ chồng còn đi khám chữa bệnh tại các thầy lang, do vậy việc phát hiện ra tỷ lệ vô sinh là rất khó.

Bác sỹ Lê Thị Hoài Chung cho hay: Có thể phân loại nguyên nhân vô sinh nam làm ba nhóm: Nhóm thứ nhất do nguyên nhân y khoa: Sự sản xuất tinh trùng quá ít, tinh trùng dị dạng hoặc bất động, bệnh nhân bị giãn tĩnh mạch tinh, nhiễm trùng, xuất tinh ngược dòng, không xuất tinh, tinh hoàn ẩn, rối loạn nội tiết, các rối loạn về tình dục...

Nhóm thứ hai là do nguyên nhân môi trường: Những người làm việc có tiếp xúc nhiều với thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, kim loại nặng, tiếp xúc tia xạ; hoặc môi trường làm việc quá nóng bức như các đầu bếp, thợ lò bánh mì, thợ lò gốm, thợ hàn, thợ luyện kim, thợ hồ, tài xế lái xe đường dài...

Nhóm thứ ba là các nguyên nhân về sức khỏe, lối sống và các nguyên nhân khác như: Sử dụng thuốc kích thích phát triển cơ, nghiện cocain, nghiện rượu, thuốc lá, stress tình cảm, sự căng thẳng bực bội, thiếu vitamin, thuốc... cũng làm tăng nguy cơ vô sinh ở nam giới. Trong cả 3 nhóm nguyên nhân trên, có thể thấy rõ, nhóm nguyên nhân do môi trường và nhóm nguyên nhân về sức khỏe, lối sống là những nhóm nguyên nhân dễ phòng ngừa nhất.

Trung bình mỗi tuần, phòng khám vô sinh, Trung tâm Chăm sóc SKSS tỉnh đón 164 lượt bệnh nhân đến khám, trong đó bệnh nhân nam là 69 người, trong đó tỷ lệ nam mắc chứng vô sinh chiếm đến 80%. Theo một đề tài nghiên cứu khoa học của BSCK II Lê Thị Hoài Chung thì có đến 15% nguyên nhân vô sinh là do chồng, 3% là do cả vợ và chồng, 40% không tìm ra nguyên nhân, 43% là do vợ. Và hiện nay, chứng vô sinh ngày càng có chiều hướng gia tăng, nhất là ở nam giới. Do đó, trước và sau khi kết hôn, cần đi khám sức khỏe cả hai vợ chồng; cần phát hiện sớm nguyên nhân và tuân theo một phác đồ điều trị nghiêm ngặt.

Trong các vấn đề liên quan đến sức khỏe sinh sản thì vô sinh là vấn đề lớn của xã hội, ảnh hưởng trực tiếp đến hạnh phúc gia đình. Do đó, mỗi người cần có lối sống lành mạnh, sinh hoạt điều độ và đặc biệt là không nên tự ti, mặc cảm, phải sớm chẩn đoán ra bệnh và kiên trì điều trị. Hiện nay, đã có nhiều phương pháp, kỹ thuật y học hỗ trợ sinh sản, mang lại niềm hi vọng cho các cặp vợ chồng.

Duy Nam