Nông nghiệp sạch gắn với du lịch sinh thái ở Nghệ An
Tại tỉnh Nghệ An, nhiều địa phương như thành phố Vinh, các huyện: Nam Đàn, Tân Kỳ, Yên Thành, Con Cuông, Kỳ Sơn… đã xuất hiện nhiều mô hình nông nghiệp kết hợp du lịch sinh thái, farmstay... tạo nên những điểm đến hấp dẫn, vừa cung cấp nguồn nông sản, vừa phát triển môi trường du lịch.
Khai thác đầm sen và vườn hồng cổ phục vụ du lịch
Nam Đàn là huyện đang hướng xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Hiện toàn huyện có hơn 100 ha sen, trong đó xã Kim Liên có 30 ha. Sen được trồng ở xóm Làng Sen 1, Làng Sen 2, xóm Liên Hồng, Hoàng Trù, Liên Mậu 1, Liên Mậu 2…
Sen được trồng ở những diện tích đất lúa kém hiệu quả, từ đó vừa cho cảnh quan tươi đẹp, lại làm ra nhiều sản phẩm du lịch độc đáo từ củ, hoa sen, lá sen, trà sen…

Ở Nam Đàn, những ruộng sen, đầm sen vừa phục vụ cảnh quan du lịch ở quê Bác vừa để sản xuất các sản phẩm OCOP. Anh Phạm Kim Tiến - Giám đốc HTX Sen Quê Bác là một người tiên phong nhân rộng các giống sen ở đây với nhiều loại như sen hồng, sen ngàn cánh, sen Quan Âm… Từ sen, HTX sản xuất ra nhiều sản phẩm độc đáo như bột củ sen, rượu sen, các loại trà sen cả cao cấp và bình dân. Trà sen được ướp từ gạo sen theo quy trình truyền thống tạo hương thơm thanh mát đậm đà.
Đến Nam Đàn, du khách được ngắm sen, chụp ảnh với sen và còn có cơ hội trải nghiệm quy trình trồng và chế biến các sản phẩm từ sen, góp phần nâng cao nhận thức về nông nghiệp sạch và bảo tồn văn hóa nơi đây.

Nam Đàn còn có những vườn hồng cổ ở xã Nam Anh mà người dân vừa khai thác thu hoạch quả để bán, vừa làm du lịch. Những cây hồng hàng trăm năm tuổi cứ đến mùa thu quả lại trĩu cành, sắc đỏ quả hồng làm mê đắm nhiều người. Hàng ngàn du khách đã đến check-in các vườn hồng ở Nam Anh, kết hợp với tham quan các điểm tham quan nổi tiếng khác như quê Bác, chùa Đại Tuệ…
Nếu bà con nhân dân và chính quyền địa phương tiếp tục đào tạo nông dân làm du lịch, tăng cường quảng bá vườn hồng… thì hứa hẹn hiệu quả rất cao, bền vững.

Điểm đến sinh thái gắn nông thôn mới
Xã Nghi Liên là địa phương nông thôn mới kiểu mẫu đầu tiên của thành phố Vinh, được biết đến với làng nghề hoa, cây cảnh Trung Liên, nơi sản xuất các loại hoa và cây cảnh chất lượng quanh năm. Với đa dạng các loại cây cảnh, theo mùa, phục vụ theo đối tượng, theo giá trị sử dụng, nông dân Nghi Liên đã có công ăn việc làm ổn định trong bối cảnh hiện nay. Mùa Xuân nông dân trồng hoa Tết, mùa Xuân Hè trồng bí, mướp hương, dưa lưới cao cấp và bốn mùa trồng chăm sóc cây cảnh...

Ở xã Nghi Ân (thành phố Vinh) cũng vậy, những làng hoa cây cảnh đặc sắc nhất là khi Tết đến, Xuân về rực rỡ hai bên Quốc lộ 46, những vườn cúc tím, vàng, vườn đào, vườn na… đã giúp cho vùng ven trung tâm đô thị này có một không gian mới, là nơi trải nghiệm bình yên bên không gian đô thị đông đúc. Khách đến Nghi Ân, có thể mua các sản phẩm dưa lưới, rau an toàn, ngô nếp, cây cảnh.
Các nhà màng, nhà lưới trồng nho, trồng dưa leo, bí, rau thuỷ canh, những cánh đồng lúa thảo dược, nhân trần, cà rốt, những trang trại nhỏ ở các huyện Đô Lương, Yên Thành, Tân Kỳ, Con Cuông, TX. Hoàng Mai; hay những cánh đồng rau, ngô khổng lồ ở trang trại TH (Nghĩa Đàn), trồng hoa hướng dương ở Nam Đàn, mô hình du lịch hoa gạo Tam Đỉnh (Anh Sơn)…

Ở huyện Yên Thành, Diễn Châu, hồ Vệ Vừng, hồ Xuân Dương cũng là những "điểm nhấn" cho các vùng sinh thái xanh quý giá; với cách canh tác sạch, hữu cơ, bảo vệ đất, ghi nhật ký chăm sóc, đầu tư thêm dịch vụ ăn uống, hướng dẫn tham quan… đã cho hiệu quả kinh tế cao gấp 2-3 lần so với canh tác nông nghiệp hồng thường. Đồng thời, những nơi này là địa chỉ để cuối tuần bố mẹ có thể dắt con cái đi trải nghiệm, tìm hiểu cây cối, núi, sông...
Ngay bên dòng sông Lam, các huyện Nam Đàn, Hưng Nguyên, những nhà vườn, nhà màng, sâm ngưu bàng, cà rốt khi tới mùa thu hoạch cũng rất bắt mắt. Tại huyện Con Cuông, du lịch vườn cam kết hợp du thuyền trên sông Phà Lài, đến với điểm du lịch sinh thái thác Khe Kèm cũng là một trải nghiệm lý thú.
Cùng nhà nông làm du lịch
Những năm gần đây, để kích cầu du lịch nông thôn, du lịch sinh thái, tỉnh đã hỗ trợ cho một số mô hình du lịch phát triển. Như năm 2023, toàn tỉnh đã hỗ trợ các ngành, các địa phương thực hiện thí điểm được 12 mô hình du lịch gồm: huyện Nam Đàn 5 mô hình, huyện Yên Thành 1 mô hình, huyện Anh Sơn 1 mô hình, huyện Con Cuông 1 mô hình, huyện Tương Dương 2 mô hình, huyện Quỳ Châu 1 mô hình, huyện Quế Phong 1 mô hình, mỗi mô hình được hỗ trợ 500 triệu đồng.
Nhờ nguồn vốn hỗ trợ từ chương trình, các hộ dân, tổ hợp tác, hợp tác xã ở các địa phương này đã đầu tư đối ứng để thực hiện, bước đầu đi vào hoạt động có hiệu quả tạo sinh kế mới cho người dân. Năm 2024, một số mô hình tiếp tục được thực hiện nhân lên số bản làm du lịch cộng đồng, các farmstay theo Nghị quyết số 25/NQ-HĐND ngày 12/11/2022 của Hội đồng nhân dân tỉnh. Mỗi mô hình được hỗ trợ 500 triệu đồng.
Các địa phương cũng đã xây dựng kế hoạch và tổ chức 5 lớp tập huấn kiến thức về du lịch nông nghiệp, nông thôn như: tổng quan về du lịch nông nghiệp, nông thôn, các loại hình du lịch nông nghiệp, nông thôn, quản lý và phát triển du lịch nông thôn, tiềm năng du lịch nông thôn ở Nghệ An… nhằm xây dựng các tiêu chí nông thôn mới về lĩnh vực du lịch

Các ngành cũng tổ chức đoàn khảo sát một số mô hình du lịch nông thôn trên địa bàn tỉnh và đề ra các giải pháp để khai thác có hiệu quả mô hình du lịch nông thôn nhằm tăng khả năng thu hút khách du lịch góp phần phát triển kinh tế nông thôn.
Mô hình kinh doanh du lịch nghỉ dưỡng trên trang trại nông nghiệp (mô hình farmstay) có xây dựng cơ sở lưu trú cho khách du lịch nghỉ ngơi và trải nghiệm các hoạt động sản xuất trồng trọt, chăn nuôi, tham quan, nghỉ dưỡng và thưởng thức thực phẩm sạch từ các sản phẩm được nuôi trồng, chế biến ngay tại nông trại như ở các xã Nam Giang, Nam Anh (Nam Đàn), homestay ở các huyện Kỳ Sơn, Quế Phong... Chính từ các mô hình này, tiềm năng miền núi được khai thác, người dân chăm chỉ cần cù trồng rau, nuôi gà, dệt vải, có thêm thu nhập từ du lịch cải thiện cuộc sống.
Đến nay, cả tỉnh có 16 địa chỉ các bản, thôn được hỗ trợ phát triển du lịch nông thôn gồm: bản Long Thắng, xã Hạnh Dịch (Quế Phong); bản Coọc, xã Yên Hoà và bản Khe Cớ, xã Tam Đình (Tương Dương); bản Bộng (Anh Sơn); mô hình ở Rú Thành, xã Nam Kim (Nam Đàn); Rú Bạc, xã Sơn Thành (Yên Thành); xã Xuân Thành (Yên Thành); xã Yên Khê và Chi Khê (Con Cuông); xã Châu Tiến và xã Châu Bính (Quỳ Châu); xã Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp)...