Ông Nguyễn Đức Chung thanh minh trước cáo buộc tư lợi mua Redoxy 3C

Dự kiến ngày 20/6, TAND Cấp cao tại Hà Nội mở phiên phúc thẩm xét đơn kháng cáo của cựu chủ tịch UBND Hà Nội Nguyễn Đức Chung trong vụ án mua chế phẩm Redoxy-3C làm sạch sông hồ. Ông Chung kêu oan, kháng cáo bản án sơ thẩm tuyên 8 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Từ trại giam, ông Chung có đơn viết tay dài 106 trang, giải trình về các vấn đề kháng cáo đã gửi đến TAND Cấp cao tại Hà Nội.

Theo đó, ông cho rằng sông hồ ở Hà Nội ô nhiễm trầm trọng, diễn ra trong nhiều năm làm ảnh hưởng đến sức khoẻ của người dân và kìm hãm sự phát triển kinh tế Thủ đô.

Trước thời điểm thử nghiệm chế phẩm Redoxy-3C, thành phố chưa bao giờ cấp ngân sách để xử lý đồng loạt các sông hồ. Năm 2009-2013, Hà Nội đã chọn 9 loại chế phẩm để dùng ở các công đoạn khác nhau trong cùng một quy trình xử lý ô nhiễm nước hồ.

"Từ năm 2016, tôi đã cho xử lý ô nhiễm các hồ và duy trì chất lượng nước chỉ bằng chế phẩm duy nhất là Redoxy 3C. Trước kia phải mất 20 ngày để làm sạch nước nhưng nay chỉ 24 giờ. Đó là sự thật khách quan nhưng rất đáng tiếc không được các cơ quan tiến hành tố tụng ghi nhận", ông Chung viết.

Cựu chủ tịch Hà Nội giải thích, từ năm 2016 đến 2020, trên cương vị người đứng đầu thành phố, ông đã mời hơn 200 chuyên gia, nhà quản lý doanh nghiệp ở nhiều lĩnh vực trên thế giới tới thủ đô. Kết quả của việc này là "ra đời Redoxy 3C" - chế phẩm không chỉ dùng để xử lý ô nhiễm nước hồ mà còn dùng trong xử lý nước thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp, bùn thải và thậm chí là các chất thải rắn...

Ông Nguyễn Đức Chung tại toà sơ thẩm. Ảnh: TTXVN

Theo ông Chung, việc Công ty Công ty Watch Water (Đức) hai lần giảm giá Redoxy 3C đã giúp UBND Hà Nội và Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội được lợi hơn 50 tỷ đồng. Tuy nhiên vấn đề này không được nhà chức trách ghi nhận.

Thời điểm đó, ông có giao Phó Chủ tịch thành phố Nguyễn Thế Hùng đàm phán với Công ty Watch Water để Hà Nội làm đại lý độc quyền Redoxy 3C. Ông dự định khi thành phố triển khai dự án xử lý ô nhiễm nước hồ thì Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội hoặc Công ty của Đức sẽ làm hồ sơ dự thầu để bán hoá chất cho UBND Hà Nội. Ông Chung giải thích làm vậy bởi Luật Đấu thầu không cho phép thành phố được mua trực tiếp hàng hóa, vật tư từ các doanh nghiệp nước ngoài.

Thừa nhận rằng "có sai khi thực hiện trình tự mua Redoxy 3C" nhưng ông khẳng định việc này không gây thiệt hại cho thành phố, thậm chí, còn mang lại lợi nhuận hơn bình thường.

Về cáo buộc để "công ty gia đình" mua chế phẩm, ông Chung giải thích, gia đình ông mở công ty TNHH từ năm 1996 với hàng chục nghìn mặt hàng, hơn 100 nhân viên. Con trai ông cũng hơn 18 tuổi, là công dân sống độc lập với hai vợ chồng nên hoàn toàn có quyền kinh doanh theo quy định pháp luật. Việc các cơ quan tố tụng "chỉ nhìn vào vốn điều lệ đăng ký thành lập doanh nghiệp để quy kết ông cho là không đúng".

Ông Chung lấy ví dụ, nếu con trai là người đại diện theo pháp luật của Công ty Arktic để kinh doanh Redoxy 3C, các đơn vị có nhu cầu đến giao dịch mua, họ chỉ biết thuận mua vừa bán. Trong khi đó pháp Luật Đấu thầu không cho phép các cơ quan nhà nước được mua trực tiếp từ Công ty Watch Water. Bởi vậy, ông phản đối việc bị cơ quan tố tụng gắn việc kinh doanh của con trai vào "động cơ chính trị" của bố.

Chế phẩm Redoxy-3C dạng bột, dễ hoà tan trong nước. Ảnh: Phương Sơn

Trong vụ án này, ngoài ông Chung còn có Nguyễn Trường Giang, cựu Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Arktic và Võ Tiến Hùng, cựu Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội. Giang bị toà sơ thẩm phạt 4 năm 6 tháng tù, ông Hùng nhận 4 năm tù về cùng tội danh Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Bản án sơ thẩm xác định, ông Chung với cương vị người đứng đầu thành phố đã đề nghị Công ty Watch Water (Đức) nghiên cứu chế phẩm Redoxy-3C. Ông mong muốn đây là sản phẩm độc quyền của thành phố và Watch Water sau đó đồng ý bán giá "ưu đãi" 8,5 euro một kg.

Sau khi thử nghiệm 100 kg chế phẩm đầu tiên, ông Chung chỉ đạo miệng Tổng Giám đốc Võ Tiến Hùng "giao mua chế phẩm Redoxy-3C qua Công ty Arktic". Công ty này do vợ ông Chung thành lập, góp 5 tỷ đồng, nhưng để Giang cùng một người khác đứng tên.

Cựu Chủ tịch thành phố ban hành thông báo đàm phán mua độc quyền chế phẩm từ Đức, nhưng lại chỉ đạo ông Hùng không mua trực tiếp với giá ưu đãi, mà mua thông qua Arktic.

Từ năm 2016-2019, theo chỉ đạo và được ông Chung tạo điều kiện, Arktic đã nhập khẩu hơn 489.000 kg chế phẩm Redoxy-3C với chi phí hơn 115 tỷ đồng. Arktic bán lại cho Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội giá hơn 151 tỷ đồng. Hành vi mua bán lòng vòng của hai công ty khiến Hà Nội bị thiệt hại 36,1 tỷ đồng.

Sau phiên sơ thẩm, Giang xin giảm nhẹ hình phạt. Ông Hùng không kháng cáo.

Đây là vụ án thứ ba ông Chung bị xét xử. Tháng 12/2020, cựu Chủ tịch Hà Nội bị TAND Hà Nội phạt 5 năm tù về tội Chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước và một năm sau, ông nhận thêm 3 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ trong vụ án liên quan Nhật Cường.

Trong ba vụ án, ông Chung không chống án hành vi chiếm đoạt tài liệu mật, hai vụ còn lại kêu oan và đều chuẩn bị được xét xử phúc thẩm.