Ông Zelensky yêu cầu Mỹ hỗ trợ Ukraine ‘ít nhất’ như hỗ trợ Israel

Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết, Ukraine kỳ vọng Washington sẽ cung cấp hỗ trợ an ninh dài hạn theo mô hình mối quan hệ giữa Mỹ và Israel, trong bối cảnh các nước châu Âu ủng hộ Kiev được cho là đã bác bỏ một số điểm quan trọng trong đề xuất hòa bình của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Washington đã trình bày bản dự thảo thỏa thuận nhằm chấm dứt xung đột giữa Kiev và Moskva trong các cuộc đàm phán tại Paris vào tuần trước. Tại cuộc họp tiếp đó ở London vào ngày 23/4 - bị hạ cấp vào phút chót sau khi ông Zelensky công khai bác bỏ một số đề xuất then chốt của Mỹ - các quan chức Ukraine cùng các đối tác NATO châu Âu được cho là đã đưa ra một đề xuất phản hồi.

Phát biểu trước báo giới vào hôm 25/4, ông Zelensky khẳng định rằng, bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào trong tương lai với Moskva đều phải được hậu thuẫn bởi sự hỗ trợ quân sự, tài chính và chính trị bền vững từ Mỹ.

“Các cuộc thảo luận ở London tập trung vào những đảm bảo an ninh từ phía Mỹ. Chúng tôi kỳ vọng những bảo đảm này ít nhất phải vững chắc như những gì Mỹ dành cho Israel. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng kỳ vọng nhận được sự hỗ trợ từ các đối tác châu Âu và hiện đang tích cực xây dựng hạ tầng cơ sở cần thiết để thực hiện những bảo đảm này”, ông Zelensky nói.

Ý tưởng hỗ trợ Ukraine theo “mô hình Israel” lần đầu tiên được nêu ra dưới thời Tổng thống Joe Biden, khi các quan chức phương Tây bắt đầu thừa nhận rằng, Kiev khó có khả năng được gia nhập NATO. Trong bối cảnh không có bảo đảm an ninh tập thể, phương Tây đã tìm cách đảm bảo ít nhất một dòng viện trợ quân sự lâu dài và không gián đoạn cho Ukraine.

Tuyên bố của ông Zelensky được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng với Washington đang gia tăng, khi ông Trump thúc ép Kiev chấp nhận cái mà truyền thông gọi là “đề nghị cuối cùng” của ông nhằm chấm dứt xung đột. Theo các nguồn tin, khuôn khổ đề xuất của Washington bao gồm việc đóng băng xung đột tại các chiến tuyến hiện tại và công nhận Crimea là lãnh thổ của Nga – điều mà ông Zelensky kiên quyết bác bỏ.

Trong cuộc phỏng vấn với tạp chí Time hôm 25/4, ông Trump tuyên bố rằng “Crimea sẽ ở lại với Nga”. Ông lập luận rằng, Kiev sẽ không bao giờ có đủ vũ khí hoặc nhân lực để giành lại bán đảo này - nơi “đã được trao cho Nga mà không cần một phát súng nào”. Theo RT, Crimea chính thức sáp nhập vào Liên bang Nga vào năm 2014 sau một cuộc trưng cầu ý dân, diễn ra sau cuộc đảo chính do phương Tây hậu thuẫn ở Kiev.

“Lập trường của chúng tôi không thay đổi,” ông Zelensky nhấn mạnh vào hôm 25/4, mặc dù thừa nhận rằng, Ukraine vẫn phụ thuộc vào sự hỗ trợ liên tục của Mỹ.

Ông Trump và các quan chức cấp cao khác của Mỹ đã cảnh báo rằng, nếu không có tiến triển sớm, Washington có thể xem xét lại vai trò trung gian và chuyển sự chú ý sang các ưu tiên toàn cầu khác. Theo các nguồn tin, các quan chức Ukraine hiện đang chuẩn bị cho khả năng Mỹ sẽ cắt giảm hỗ trợ nếu các cuộc đàm phán sụp đổ.

Moskva từ lâu đã bày tỏ sẵn sàng đàm phán, đồng thời, bày tỏ sự cảm kích đối với các sáng kiến hòa bình của ông Trump. Tuy nhiên, giới lãnh đạo Nga nhiều lần nhấn mạnh rằng, họ mong muốn một giải pháp lâu dài cho cuộc khủng hoảng, cảnh báo rằng, một lệnh ngừng bắn tạm thời chỉ tạo cơ hội để phương Tây tái vũ trang cho quân đội Ukraine. Nga khẳng định bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng phải thừa nhận thực tế lãnh thổ hiện tại và giải quyết tận gốc các nguyên nhân dẫn đến xung đột, bao gồm cả nguyện vọng gia nhập NATO của Ukraine.