PGS Văn Như Cương - chim hạc đã về trời

(Baonghean.vn) - Không chỉ trong tôi, mà trong trái tim nhiều thế hệ giáo viên, học sinh của nước ta, thì PGS Văn Như Cương là một con người tài hoa, đức độ hiếm gặp trên đời.

Nhiều câu nói của ông đã trở thành
Nhiều câu nói của ông đã trở thành "châm ngôn" cho các thế hệ học trò và nhà trường. Ảnh: Internet

Tuy là sinh viên Trường Đại học Vinh, nơi Thầy từng công tác, nhưng tôi không có duyên được học trực tiếp với Thầy. Năm 1976, khi tôi vào trường, Thầy vừa chuyển công tác ra Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Bù lại, tôi được học gián tiếp qua cuốn giáo trình Hình học cao cấp mà Thầy biên soạn chung với thầy Kiều Huy Luân.

Đó là một cuốn giáo trình mang tính sư phạm cao, và so với thời ấy, được trình bày với một phong cách và ngôn ngữ khá hiện đại. Nhờ vậy cả ba lần thi Hình học cao cấp (hai lần hết phân môn và lần thi tốt nghiệp đại học) tôi đều đạt điểm mười.

Sau đó, theo yêu cầu của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, thầy biên soạn lại có bổ sung thành hai cuốn: Hình học afin & Hình học Euclid và Hình học xạ ảnh. Mấy năm gần đây, tôi được một trường đại học phía Nam (Đại học Đồng Nai) mời dạy phân môn Hình học xạ ảnh, và cuốn sách của Thầy đã trở thành cẩm nang giúp tôi hoàn thành tốt nhiệm vụ khi "mang chuông đi đánh xứ người".

Cuộc đời Thầy gắn với một kho giai thoại và những câu nói của thầy về giáo dục, về cuộc đời đã trở thành châm ngôn của bao thế hệ. Tôi thiển nghĩ rằng, sau này có người sưu tầm biên soạn lại thành sách xuất bản, thì chắc chắn nó thuộc diện sách bán chạy nhất năm. Tuy nhiên, ở đây tôi chỉ muốn nói thêm tài năng sư phạm đặc biệt của Thầy.

PGS Văn Như Cương nổi tiếng là người yêu thương học trò và có cách giáo dục các em rất đặc biệt. Ảnh: Internet
PGS Văn Như Cương nổi tiếng là người yêu thương học trò và có cách giáo dục các em rất đặc biệt. Ảnh: Internet

Sau gần mươi năm học tập và giảng dạy, tôi mới ngộ ra rằng thầy dạy giỏi không ít, nhưng thầy dạy hay cực hiếm. Nó như đặc ân trời ban mà thầy may mắn nhận được.

Khi còn học phổ thông, tôi thường nghe thầy Trần Đức Thịnh - một thầy giáo cũng rất tài hoa đã biến tôi từ một cậu bé sợ hình thành một học sinh say hình - kể cho tôi nghe sức hấp dẫn các giờ lên lớp của thầy Văn Như Cương như thế nào. Tôi quyết chí dự bằng được giờ dạy của Thầy.

Dịp may đã đến. Hai Sở giáo dục Nghệ An và Hà Tĩnh kết hợp mở Chuyên đề cho giáo viên trung học. Tôi xin vào nghe và khi Thầy vẽ hình tôi chợt nhận ra rằng: dù mình có luyện đến đâu thì may lắm cũng chỉ trở thành thợ dạy chứ không thể bắt chước được nét tài hoa trời phú nơi Thầy.

Luôn gần gũi, đồng điệu với học trò chính là ấn tượng mà người ta mãi nhớ về thầy Văn Như Cương. Ảnh: Interne
Luôn gần gũi, đồng điệu với học trò chính là ấn tượng mà người ta mãi nhớ về thầy Văn Như Cương. Ảnh: Internet

Là một người rụt rè, tôi rất ngại giao tiếp, nhất là với những người nổi tiếng. Nhưng nhân dịp kỷ niệm 50 năm thành lập Trường Đại học Vinh, Đài PT-TH Nghệ An mời thầy phỏng vấn và sau đó dự chiêu đãi, Nghệ sĩ ưu tú Xuân Lộc nhờ tôi tháp tùng nên tôi không thể chối từ. Hóa ra Thầy cũng giản dị, cởi mở dễ gần như bao người bình thường.

Một người thầy dạy văn khả kính tâm sự với tôi rằng: khi nào chúng ta còn làm được thơ thì hãy vui mừng vì tâm hồn mình còn trong sáng. Là một người nhập thế, đảm trách một nhiệm vụ nặng nề: sáng lập, giữ vững và phát triển mô hình giáo dục dân lập đầu tiên ở Việt Nam, Thầy Văn Như Cương vẫn dành một góc tâm hồn cho thi ca.

 Nhiều người cho rằng thơ Thầy thiên về thể đường luật, bởi Thầy nổi tiếng với các bài:

 Toán và hoa:

 Em cắm hoa tươi đặt cạnh bàn

 Mong rằngToán học bớt khô khan

 Em ơi trong toán nhiều công thức

Đẹp cũng như hoa lại chẳng tàn

Mừng thầy Nguyễn Thúc Hào bảy mươi tuổi

Trăm năm tính mãi cuộc vuông tròn

Để lại danh gì với nước non?

Chẳng thiết mưu danh cùng kiếm lợi

Không cần trát phấn với bôi son

Xưa đà ngang dọc ngôi trường lớn

Nay vẫn tung hoành mảnh đất con

Còn sống còn xem thời với thế

Rồi đây ai tính cuộc vuông tròn.

Thầy Văn Như Cương đã sống một cuộc đời tận hiến và giản dị. Ảnh: Internet
Thầy Văn Như Cương đã sống một cuộc đời tận hiến và giản dị. Ảnh: Internet

Riêng tôi không nghĩ thế. Trong số thơ Thầy tự chọn in trong một tuyển thơ Xóm Điếm (NXB Hội Nhà Văn, 2.2012) của 5 tác giả gốc Quỳnh Đôi (Văn Như Cương, Dương Huy, Dương Danh Dũng, Lam Giang, Hồ Phi Phục), tỉ lệ thơ Đường luật khá khiêm tốn (chỉ là 20%). Xin chọn một số bài thơ của thầy để chứng minh nhận định đó:

CHIỀU TÍM                                     

Ngang trời một cánh chim bay

Gió đưa nhè nhẹ sao mây bồi hồi

Non xa khuất bóng mặt trời

Chiều buông chiều tím, mình tôi đứng buồn

PHỐ XƯA

Mình anh trở lại phố xưa

Cảnh đà thay đổi em giờ có hay

May còn sót lại gốc cây

Là nơi hồi ấy ai hay đứng chờ

CÕNG MẸ ĐẾN NHÀ THỜ HỌ VĂN

Con sáu ba cõng Mẹ chín tư

- Trời ơi, mẹ nhẹ thế này ư?

- Thôi con, đừng có lo cho mẹ

Mẹ sợ chân con lại mỏi nhừ.

                                                           Nhà thơ Lê Quốc Hán

(Nguyên Giảng viên Đại học Vinh)

tin mới

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu có một phòng trưng bày rất đặc biệt mang tên Pỉ Noọng. Đây là không gian trưng bày vật dụng truyền thống của các dân tộc thiểu số như Thái, Mông, Dao, Tày… do bà Sầm Thị Bích dày công sưu tầm từ những năm 1990 cho đến nay.

Báu vật giữa rừng già

Báu vật giữa rừng già

(Baonghean.vn) -Trong cái thâm u và những mảnh ánh sáng yếu ớt của tiết trời mùa Đông rót xuống qua kẽ lá, tôi dựa lưng vào tấm thân xù xì nhưng ngào ngạt hương của cây sa mu cổ thụ, chợt nhận thấy mình thật bé nhỏ…

Cần biện pháp quyết liệt để dự án cải tạo Quốc lộ 7 đoạn qua Đô Lương không bị thu hẹp quy mô

Cần biện pháp quyết liệt để dự án cải tạo Quốc lộ 7 đoạn qua Đô Lương không bị thu hẹp quy mô

(Baonghean.vn) - Dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 7 là công trình trọng điểm quốc gia, nếu vì việc khiếu nại không có sơ sở mà thu hẹp quy mô sẽ gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động GTVT, tác động tiêu cực đến môi trường phát triển kinh tế và suy giảm niềm tin của người dân đối với địa phương.

Người giỏi ở Piêng Mựn

Người giỏi ở Piêng Mựn

(Baonghean.vn) - Piêng Mựn hiểu theo tiếng Thái là một vạt đất bằng và trơn, nằm ở cửa khe nơi thượng nguồn dòng Nậm Nơn. Đây là bản duy nhất trong 9 bản thuộc xã biên giới Mai Sơn (Tương Dương) có phụ nữ làm “thủ lĩnh”. Đó là chị Kha Thị Hoa, nữ trưởng bản được địa phương, người dân tin mến.

Đổi mới hoạt động cơ quan dân cử vì mục tiêu kiến tạo phát triển

Đổi mới hoạt động cơ quan dân cử vì mục tiêu kiến tạo phát triển

(Baonghean.vn) - Từ đầu nhiệm kỳ 2021-2026 đến nay, hoạt động giám sát của Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, HĐND tỉnh Nghệ An tiếp tục có nhiều đổi mới, bám sát thực tiễn cuộc sống, vì mục tiêu kiến tạo phát triển, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực chất, được cử tri và nhân dân đánh giá cao.

Trăn trở rẻo cao Tây Sơn

Trăn trở rẻo cao Tây Sơn

(Baonghean.vn) - Xã rẻo cao Tây Sơn không chỉ hấp dẫn bởi khung cảnh yên bình của những mái nhà sa mu cổ hàng trăm năm tuổi hay suối Hồng Cốc với cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng, mát mẻ giữa ngàn xanh rừng pơ mu, sa mu; mà còn hút khách xa bởi bản sắc văn hóa được trao truyền qua nhiều thế hệ...

Giúp hộ nghèo có nhà mới - chuyện ghi bên sông Vinh

Giúp hộ nghèo có nhà mới - chuyện ghi bên sông Vinh

(Baonghean.vn) - Cấp ủy, chính quyền phường Vinh Tân (TP. Vinh) lập kế hoạch, phấn đấu hết năm 2023 sẽ hoàn thành việc xây dựng, sửa chữa nhà ở cho 5 hộ gia đình. Đến ngày 2/11, sau lễ khánh thành bàn giao nhà cho hộ cụ Trần Thị Danh, phường đã hoàn thành được nhiệm vụ đề ra.

Đổi thay của bà con Ơ Đu - cộng đồng dân tộc ít người nhất Việt Nam

Đổi thay của bà con Ơ Đu - cộng đồng dân tộc ít người nhất Việt Nam

(Baonghean.vn) - Ngược miền Tây xứ Nghệ, trong tiết trời Thu dịu nhẹ, chúng tôi ghé thăm bản Văng Môn, xã Nga My, huyện Tương Dương - nơi duy nhất của cả nước có đồng bào Ơ Đu sinh sống; được thấy, được nghe về những điều mới mẻ trong nếp nghĩ, cách làm của cộng đồng dân tộc ít người nhất Việt Nam.

Người giám sát

Người giám sát

(Baonghean.vn) - Với chất giọng vùng Nghi Lộc không thể lẫn, anh Nguyễn Xuân Văn - Phó Chủ tịch MTTQ, Trưởng ban Giám sát đầu tư cộng đồng xã Nghi Thái, chân thành dốc hết tâm can về công tác giám sát, những khó khăn và cả kinh nghiệm bản thân đúc rút được từ thực tế công tác.

Vì Phan Hải là đảng viên

Vì Phan Hải là đảng viên

(Baonghean.vn) - Tôi đứng trên ca bin con tàu hơn 800 sức ngựa cảm giác mình một lần nữa được chinh phục những con sóng dữ Biển Đông. Phan Hải nói lớn để át đi tiếng gió reo ào ạt: “Chuyến đầu tiên tôi đi Hoàng Sa cũng đã chín năm rưỡi rồi. Cảm giác lo âu của ngày hôm ấy vẫn còn nguyên!”.

Chung cư D2 được xây dựng hoàn thành, đưa vào sử dụng từ thập kỷ 80, của thế kỷ trước. Đây là một trong những chung cư "già nua" nhất còn tồn tại ở thành phố Vinh, trên địa bàn phường Quang Trung

Vinh - thời gạch vụn

(Baonghean.vn)- Vườn hoa Lê Mao ngày nay, xưa kia là một con đường trũng. Chính bọn học trò chúng tôi đã khiêng gạch vụn về đổ đầy con đường đó, rồi đắp đất lên trồng hoa, làm thành vườn hoa ngay từ ngày ấy.

Hạn chế rủi ro trong hợp đồng bao tiêu nông sản

Hạn chế rủi ro trong hợp đồng bao tiêu nông sản

(Baonghean.vn) - Vụ việc các hộ thành viên Hợp tác xã Nông nghiệp Tây Hiếu (TX. Thái Hòa) phải đổ bỏ hàng trăm tấn đu đủ chín do doanh nghiệp ký kết bao tiêu sản phẩm đột ngột thông báo dừng thu mua, đã gây cú “sốc” cho các nông hộ.

‘Làn gió mới’ ở mường Choọng

‘Làn gió mới’ ở mường Choọng

(Baonghean.vn) -Về với xã Châu Lý - đất mường Choọng xưa, là địa bàn khó khăn của huyện miền núi Quỳ Hợp, đến đâu cũng nghe náo nức chuyện hiến đất, mở đường, phát triển cây nguyên liệu, làm du lịch cộng đồng. Phong trào xây dựng nông thôn mới đã giúp xã nghèo khởi sắc, đưa ấm no về với đồng bào.

Đại dự án du lịch Đảo Chè: 6 năm xây... trên giấy!

Đại dự án du lịch Đảo Chè: 6 năm xây... trên giấy!

(Baonghean.vn) - Từ năm 2017, vùng Đảo Chè các xã Thanh An, Thanh Thịnh ra đời cùng một đại dự án 1.532 tỷ đồng do Cienco4 làm chủ đầu tư, mà đến nay đã 6 năm trôi qua đại dự án đó vẫn nằm im trên giấy trong sự ngóng đợi của cán bộ, nhân dân huyện Thanh Chương...

Tươi mới Na Ngoi

Tươi mới Na Ngoi

(Baonghean.vn) - Chớm Thu, lên với xã biên giới Na Ngoi ( Kỳ Sơn), không chỉ mê đắm bởi khung cảnh núi non hùng vĩ, mà còn ấn tượng bởi những màu sắc tươi mới từ những vườn dược liệu, vườn đào, rẫy gừng và những ruộng lúa nước mơn mởn xanh.

Để Nghệ An ‘bước thật mạnh, tiến thật xa’

Để Nghệ An ‘bước thật mạnh, tiến thật xa’

(Baonghean.vn) - Sau Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 30/7/2013, Bộ Chính trị đã tiếp tục thể hiện sự quan tâm đặc biệt với quê hương Bác Hồ bằng việc ban hành Nghị quyết số 39-NQ/TW, ngày 18/7/2023 về xây dựng, phát triển Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Dự án ‘khoanh nuôi đất’ đội lốt trung tâm dạy nghề chất lượng cao giữa thành phố Vinh

Dự án ‘khoanh nuôi đất’ đội lốt trung tâm dạy nghề chất lượng cao giữa thành phố Vinh

(Baonghean.vn) - Được miễn tiền thuê đất từ năm 2011 đến năm 2047, nhưng dự án Trung tâm Dạy nghề Việt Nhất chất lượng cao từ nhiều năm qua đã và đang được sử dụng làm kho xưởng cưa, xẻ gỗ lem nhem, nhếch nhác. Thế nên, cán bộ và nhân dân phường Quán Bàu gọi đây là “dự án lợi dụng chính sách”!

Vang mãi khúc tráng ca Truông Bồn

Vang mãi khúc tráng ca Truông Bồn

(Baonghean.vn) - Truông Bồn, tọa độ lửa năm nào, nay đã rợp những hàng cây xanh che mát khoảng trời hố bom xưa. Câu chuyện của những TNXP đã không tiếc máu xương, cống hiến cả thanh xuân cho dân tộc sẽ mãi được lưu truyền như một bản hùng ca bất tử.

Vui chuyện mới ở Thạch Ngàn...

Vui chuyện mới ở Thạch Ngàn...

(Baonghean.vn) - Xã Thạch Ngàn là nơi đón 80 hộ đồng bào Đan Lai về sinh sống tại các bản Thạch Sơn, Bá Hạ, đời sống hết sức khó khăn. Vài năm nay huyện Con Cuông đang đẩy mạnh Chương trình Ngân hàng bò giúp đỡ hộ nghèo, ở xã Thạch Ngàn có 10 hộ tham gia...

Hiểm họa mang tên ‘bụi phổi’

Hiểm họa mang tên ‘bụi phổi’

(Baonghean.vn) - Chỉ trong thời gian ngắn, tại Nghệ An, có hàng loạt công nhân làm việc tại các công ty chuyên về khai thác, chế biến khoáng sản phát hiện mắc bệnh bụi phổi. Nhiều người trong số đó tử vong rất nhanh ngay sau khi phát hiện bệnh. 

Đừng bê tông hóa đảo ngọc Lan Châu!

Đừng bê tông hóa đảo ngọc Lan Châu!

(Baonghean.vn) - Đã từ rất lâu, đảo Lan Châu được định danh là “hòn ngọc xanh” thiên nhiên ưu ái, ban tặng cho vùng biển Cửa Lò. Thế nhưng, “hòn ngọc xanh” ấy đang chịu những tác động xấu, bị bê tông hóa, mai một dần đi vẻ đẹp tự nhiên, hoang sơ...