Phát huy nội lực, đánh thức tiềm năng - Thông Thụ hướng tới phát triển toàn diện

Cùng với sự chuyển mình mạnh mẽ về cơ cấu kinh tế, hạ tầng, nguồn nhân lực và xây dựng chính quyền số, địa phương đang hướng đến mục tiêu phát triển toàn diện, bền vững, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho Nhân dân vùng biên giới.

Nơi hội tụ văn hóa dân tộc Thái và tiềm năng phát triển vùng biên giới

Xã Thông Thụ được thành lập theo Nghị quyết số 1678/NQ-UBTVQH15 ngày 16/6/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trên cơ sở sắp xếp toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của xã Đồng Văn và xã Thông Thụ (cũ). Nằm ở vị trí biên giới với nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, xã có đường biên giới dài 33,737 km, cách trung tâm tỉnh hơn 200 km, có cặp cửa khẩu phụ Thông Thụ - Nậm Táy, giao thương hang hóa với nước bạn Lào. Với tổng diện tích tự nhiên rộng lớn lên đến 706,75 km², xã Thông Thụ hiện có 1.922 hộ dân với 8.481 khẩu sinh sống trải đều trong 7 dân tộc khác nhau. Trong đó, dân tộc Thái chiếm đa số, trên 97%, tạo nên nét văn hóa đặc trưng và phong phú của vùng đất này.

Trong những năm gần đây, kinh tế xã ngày một phát triển và mở rộng tiếp cận với kinh tế thị trường. Nhiều dịch vụ nhỏ lẻ như buôn bán hàng tạp hóa, vay vốn mua xe vận tải, phát triển chăn nuôi cá lồng trên lòng hồ Thủy điện Hủa Na, cũng như chăn nuôi gia súc, gia cầm đã được thúc đẩy. Bên cạnh đó, việc trồng và quản lý rừng, đặc biệt là các loại cây dược liệu quý như chè hoa vàng, cây bon bo, mắc ca, thiên niên kiện, đẳng sâm,... cũng đóng vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế của người dân.

Về văn hóa, người Thái ở xã Thông Thụ vẫn giữ gìn truyền thống lâu đời thông qua trang phục và các hoạt động văn hóa đặc trưng. Trang phục truyền thống như váy, khăn piêu (xin, khăn) được tự tay người dân dệt thổ cẩm và thêu thùa công phu. Những giá trị văn hóa dân tộc được gìn giữ qua các hình thức nghệ thuật dân gian như hát suối, khắp, nhảy sạp, cồng chiêng, khắc luống, vũ hội rượu cần (múa lăm vông), ném còn, tỏ lẻ, đặc biệt là phong tục Lễ Xăng khan - một nét văn hóa độc đáo riêng có. Các món ăn truyền thống như canh ột, cơm lam, bánh chưng, bánh giầy ngày Tết và lễ cúng mừng lúa mới (Khâu Cắm) cũng được lưu giữ và duy trì như những biểu tượng văn hóa đặc sắc của cộng đồng.

Qua đó, xã Thông Thụ không chỉ là một địa phương biên giới có vị trí chiến lược mà còn là nơi lưu giữ và phát huy những giá trị văn hóa đặc trưng của đồng bào dân tộc Thái, góp phần làm giàu thêm bản sắc văn hóa đa dạng của tỉnh.

Đột phá phát triển kinh tế, khoa học, công nghệ và bảo vệ môi trường

Trong giai đoạn 2020-2025, địa phương đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật trong phát triển kinh tế, khoa học, công nghệ và bảo vệ môi trường, góp phần nâng cao đời sống người dân và thúc đẩy sự phát triển bền vững toàn diện. Tốc độ tăng trưởng giá trị gia tăng bình quân đạt 7,45%, với sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế rõ nét theo hướng gia tăng tỷ trọng công nghiệp - xây dựng và dịch vụ. Thu nhập bình quân đầu người được nâng lên khoảng 31,255 triệu đồng, tăng 37% so với năm 2020. Tổng vốn đầu tư phát triển ước đạt trên 250 tỷ đồng, tạo điều kiện thuận lợi cho các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh phát triển đồng đều.

Trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp và thủy sản, địa phương đã khai thác hiệu quả tiềm năng sẵn có. Nuôi thủy sản trên lòng hồ thủy điện Hủa Na phát triển mạnh với 912 ô lồng, tăng 725 ô lồng so với đầu nhiệm kỳ, đồng thời, xây dựng được thương hiệu cá lòng hồ đạt chuẩn VietGAP, tiêu biểu như sản phẩm cá của ông Lang Văn Quý ở bản Pù Duộc. Cơ cấu cây trồng cũng được chuyển dịch theo hướng đa dạng và hiệu quả với diện tích gieo trồng lúa nước tăng lên 484,4 ha cùng năng suất đạt 51,5 tạ/ha. Tổng sản lượng lương thực năm 2025 ước đạt 2.322 tấn, trung bình mỗi người đạt 276 kg, góp phần đảm bảo an ninh lương thực.

Lâm nghiệp tiếp tục duy trì phát triển bền vững với tỷ lệ che phủ rừng đạt 89,24%. Công tác quản lý, bảo vệ rừng được tổ chức chặt chẽ thông qua 18 tổ bảo vệ rừng hoạt động hiệu quả, đồng thời, triển khai nhiều mô hình sản xuất kết hợp bảo vệ rừng như phục tráng rừng lùng diện tích 5 ha và chăm sóc gần 840 ha rừng đạt Chứng chỉ FSC. Các dự án nhân rộng mô hình sinh kế từ cây bản địa có giá trị kinh tế cao như chè hoa vàng, cây lùng, cây bon bo đã được thực hiện với diện tích lên tới hơn 1.200 ha, góp phần nâng cao nhận thức và thu nhập cho người dân.

Chăn nuôi phát triển mạnh cả về quy mô và chất lượng, với tổng đàn gia súc trên 9.600 con, trong đó, trâu, bò, lợn và dê đều có sự tăng trưởng ổn định. Hoạt động khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản cũng được quan tâm đặc biệt, với việc xây dựng 3 mô hình đồng quản lý ở các bản Khủn Na, Mường Piệt, Mường Phú. Chính sách hỗ trợ đầu tư ô lồng, giống cá đặc sản như cá vược, cá trắm đen, cá leo và nuôi thử nghiệm mô hình ngọc trai được triển khai mạnh mẽ, góp phần nâng cao giá trị kinh tế của ngành thủy sản, sản lượng khai thác bình quân đạt 170 tấn/năm.

Lĩnh vực công nghiệp và xây dựng duy trì mức tăng trưởng 7,88%, đóng góp 18,69% vào cơ cấu kinh tế địa phương. Hoạt động tiểu thủ công nghiệp được duy trì và mở rộng với các sản phẩm mộc dân dụng và thủ công mỹ nghệ từ nứa, lùng, mây đan lát. Một số doanh nghiệp lớn như Công ty cổ phần Thủy điện Hủa Na và Thủy điện Đồng Văn đã tạo việc làm ổn định cho người lao động, đồng thời, thúc đẩy đầu tư hạ tầng với tổng vốn hơn 250 tỷ đồng trong giai đoạn 2021-2025.

Thương mại - dịch vụ phát triển nhanh với tốc độ tăng trưởng bình quân 7,93%, chiếm 17,72% trong cơ cấu kinh tế. Các hoạt động dịch vụ đa dạng, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt và sản xuất của người dân như dịch vụ ăn uống, thu mua nguyên liệu, vận tải, du lịch sinh thái tại các điểm du lịch như thác Suối Pa, thác Huổi Ngân và lòng hồ thủy điện Hủa Na ngày càng phát triển, thu hút sự tham gia của nhiều thành phần kinh tế, đặc biệt là kinh tế tư nhân.

Việc triển khai đồng bộ các chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó có chương trình xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, cũng như chương trình giảm nghèo bền vững đã tạo nên những chuyển biến tích cực. Tổng nguồn lực đầu tư cho các chương trình đạt hàng chục tỷ đồng, tập trung vào xây dựng cơ sở hạ tầng, giáo dục, y tế, nước sinh hoạt và các mô hình sản xuất hiệu quả. Diện mạo nông thôn được cải thiện rõ rệt với nhiều bản đạt chuẩn nông thôn mới, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào.

Trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, địa phương chú trọng ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào quản lý và sản xuất. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hành chính và phát triển mô hình nuôi cá lồng, chế biến sản phẩm lùng đã nâng cao giá trị sản phẩm, từng bước hình thành chuỗi liên kết từ sản xuất đến thị trường.

Công tác quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường được thực hiện nghiêm túc với kế hoạch sử dụng đất phù hợp, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất rộng rãi cho người dân, đảm bảo quyền lợi hợp pháp và tạo điều kiện sản xuất. Công tác bảo vệ môi trường, nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng, chống rác thải nhựa, vệ sinh môi trường được đẩy mạnh với các phong trào thiết thực như “Sạch làng, tốt ruộng”. Tỷ lệ hộ sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh đạt 85%, các cơ sở sản xuất, kinh doanh đều đảm bảo yêu cầu môi trường, góp phần giữ gìn cảnh quan xanh, sạch, đẹp.

Song song đó, các lĩnh vực văn hóa - xã hội cũng được quan tâm đúng mức, với việc duy trì và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, nâng cao chất lượng giáo dục, y tế, lao động và việc làm. Tỷ lệ hộ gia đình văn hóa đạt trên 85%, hệ thống y tế cơ sở được củng cố, đảm bảo công tác khám, chữa bệnh và phòng, chống dịch bệnh hiệu quả. Công tác đào tạo nghề và giới thiệu việc làm cho thanh niên được thực hiện bài bản, giúp nhiều lao động trẻ có cơ hội làm việc trong nước và xuất khẩu lao động.

Phát huy nội lực, tạo đột phá phát triển toàn diện

Bước sang nhiệm kỳ 2025 - 2030, trên nền tảng những kết quả tích cực đã đạt được trong giai đoạn trước, Đảng bộ và Nhân dân xã Thông Thụ đặt ra mục tiêu tổng quát là tiếp tục xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện. Trọng tâm của nhiệm kỳ này là đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên; củng cố và nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng các cấp; phát huy vai trò của khối đại đoàn kết toàn dân tộc; từ đó, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực để tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng - an ninh, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và an ninh biên giới. Mục tiêu cuối cùng là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho Nhân dân.

Để cụ thể hóa các định hướng phát triển trong nhiệm kỳ mới, xã Thông Thụ đã xác lập 26 chỉ tiêu trọng yếu trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa - xã hội, môi trường, quốc phòng - an ninh, đồng thời, tập trung vào công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Những chỉ tiêu này không chỉ là thước đo kết quả thực hiện nhiệm vụ mà còn là cơ sở để điều hành, giám sát và đánh giá hiệu quả của toàn bộ hệ thống chính trị trong quá trình phát triển. Trên cơ sở đó, xã xác định rõ 4 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, 3 khâu đột phá chiến lược và 4 nhóm giải pháp chủ yếu, nhằm phát huy tối đa nội lực, tranh thủ ngoại lực, từ đó, tạo ra sự đồng thuận và sức mạnh tổng hợp từ toàn thể hệ thống chính trị và Nhân dân địa phương.

3 khâu đột phá chiến lược được xác định là yếu tố then chốt, mang tính quyết định đến việc thúc đẩy phát triển toàn diện của xã trong nhiệm kỳ tới.

Thứ nhất, xã sẽ tập trung đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất, đặc biệt trong các lĩnh vực nông, lâm nghiệp và thủy sản. Việc này nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng của sản phẩm địa phương, góp phần xây dựng và phát triển từ 2-2 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, qua đó, nâng cao vị thế hàng hóa địa phương trên thị trường.

Thứ hai, xã Thông Thụ sẽ tăng tốc quá trình chuyển đổi số trong hoạt động quản lý và điều hành của chính quyền. Việc xây dựng chính quyền số không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong tiếp cận các dịch vụ công. Song song với đó, xã cũng sẽ ưu tiên đầu tư, nâng cấp hệ thống hạ tầng kỹ thuật, nhằm tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, thu hút đầu tư, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Thứ ba, công tác phát triển nguồn nhân lực sẽ được đặt lên hàng đầu, gắn với đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục - đào tạo. Xã Thông Thụ xác định đây là điều kiện tiên quyết để nâng cao chất lượng đội ngũ lao động địa phương, đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới. Bên cạnh đó, xã sẽ phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, thúc đẩy tinh thần đổi mới, sáng tạo, khắc phục tư tưởng trì trệ, thụ động trong một bộ phận cán bộ và Nhân dân. Việc khơi dậy mạnh mẽ khát vọng vươn lên, ý chí tự lực, tự cường sẽ là nền tảng để hình thành một thế hệ công dân năng động, có trách nhiệm, góp phần tạo ra bước đột phá trong phát triển.

Với quyết tâm cao và sự đồng lòng của toàn thể hệ thống chính trị cùng sự ủng hộ tích cực của Nhân dân, xã Thông Thụ tin tưởng sẽ hoàn thành thắng lợi các mục tiêu đề ra, từng bước đưa địa phương phát triển nhanh, bền vững và toàn diện trong giai đoạn 2025 - 2030.