Phát triển đô thị bền vững, tạo động lực tăng trưởng mới cho Nghệ An

P.V: Đồng chí có thể đánh giá tổng quan về công tác quản lý quy hoạch, phát triển đô thị trên địa bàn tỉnh trong nhiệm kỳ 2020 - 2025 đạt được như thế nào?

Đồng chí Phạm Hồng Quang: Nhiệm kỳ 2020 - 2025, tỉnh Nghệ An đặc biệt quan tâm công tác quy hoạch, phát triển đô thị, coi đây là nền tảng quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội bền vững, đồng bộ.

Tỉnh đã hoàn thành và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tỉnh Nghệ An thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 tại Quyết định số 1059/QĐ-TTg ngày 14/9/2023. Trong đó, hệ thống đô thị toàn tỉnh được quy hoạch bài bản, rõ về chiến lược lâu dài, gắn với các cực tăng trưởng, hành lang kinh tế của tỉnh, tạo thành một chỉnh thể thống nhất. Đồng thời, hoàn thành phê duyệt Chương trình phát triển đô thị toàn tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 với hệ thống 40 - 45 đô thị các loại và phê duyệt một số chương trình phát triển đô thị cho một số đô thị chính.

Các cấp, ngành, địa phương tập trung xây dựng và hoàn thành công nhận cho 7 đô thị mở rộng gồm Vinh (loại I), Diễn Thành, Dùng, Cầu Giát, Trà Lân, Kim Nhan, Hoa Thành (loại V) theo phương án sắp xếp đơn vị hành chính đô thị trên địa bàn tỉnh.

Chủ động rà soát, điều chỉnh, lập mới các quy hoạch xây dựng vùng, quy hoạch đô thị, quy hoạch khu chức năng thuộc vùng Nam Thanh Hóa - Bắc Nghệ An, gắn với không gian Khu công nghiệp Hoàng Mai, Đông Hồi (Nghệ An) với Khu kinh tế Nghi Sơn (Thanh Hóa).

Quá trình lập quy hoạch tỉnh, ngành Xây dựng, các địa phương chủ động rà soát, điều chỉnh, lập mới đồng thời các quy hoạch xây dựng vùng, quy hoạch đô thị, quy hoạch các khu chức năng để tích hợp vào quy hoạch tỉnh, rút ngắn thời gian lập các quy hoạch. Đặc biệt, tại các địa bàn trọng điểm, quan trọng như TP. Vinh, TX. Cửa Lò, thị xã Thái Hòa, thị xã Hoàng Mai, Diễn Châu, Đô Lương (trước đây), KKT Đông Nam,... góp phần sớm tạo quỹ đất sạch, thu hút đầu tư và đủ cơ sở để quản lý, xây dựng kết cấu hạ tầng đô thị và nông thôn.

P.V: Vậy tác động của công tác quy hoạch đô thị trên địa bàn đối với một số chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh (tốc độ tăng trưởng, tỷ lệ đô thị hóa) sau 5 năm thực hiện Nghị quyết đại hội Đảng bộ tỉnh là thế nào, thưa đồng chí?

Đồng chí Phạm Hồng Quang: Trên nền tảng định hướng tốt trong quy hoạch đô thị, sau 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh khóa XIX, Nghệ An đã góp phần đạt được một số kết quả quan trọng. Tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2020 - 2024 toàn tỉnh ước đạt khoảng 8,5%/năm, thuộc nhóm khá của cả nước.

Cùng với việc mở rộng đơn vị hành chính các đô thị, tỷ lệ đô thị hóa toàn tỉnh đến gần cuối nhiệm kỳ đạt khoảng 34 - 35%, tăng gần 20% so với giai đoạn 2015 - 2020 (hơn 15%). Hạ tầng đô thị, khu công nghiệp được đầu tư mạnh mẽ với hàng loạt khu đô thị lớn, vùng công nghiệp lớn hình thành như Khu công nghiệp, đô thị và dịch vụ VSIP Nghệ An, WHA, Khu đô thị Ecopark, Trung tâm thương mại Lotte Mart Vinh; Tổ hợp khách sạn, khu vui chơi, giải trí VinWonders Cửa Hội; hệ thống hạ tầng khung kết nối đô thị được đầu tư, xây dựng như tuyến Đại lộ Vinh - Cửa Lò, đường ven biển, N2 - KKT Đông Nam; hệ thống công trình cấp, thoát nước, chiếu sáng, công viên cây xanh được cải tạo, đầu tư mới đồng bộ, nâng cao chất lượng đời sống, dân trí, văn hóa cho người dân đô thị.

Thu hút đầu tư FDI và đầu tư trong nước tăng cao tại các khu vực có quy hoạch bài bản, liên tục nằm trong tốp 10 cả nước, tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động và hình thành các ngành công nghiệp chủ lực như công nghệ, điện tử, năng lượng.

Nhờ đó, nhiệm kỳ vừa qua, Nghệ An đã từng bước định hình hệ thống đô thị theo hướng “xanh - sạch - hiện đại - thông minh - kết nối vùng”, tạo nền tảng vững chắc để đến năm 2030 trở thành trung tâm kinh tế - văn hóa vùng Bắc Trung Bộ theo tinh thần Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 18/7/2023 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

P.V: Đồng chí có thể chia sẻ về định hướng phát triển đô thị của Nghệ An trong nhiệm kỳ tới, những mục tiêu cụ thể nào được ưu tiên?

Đồng chí Phạm Hồng Quang: Quy hoạch tỉnh Nghệ An thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 xác định phấn đấu đến năm 2030 toàn tỉnh hình thành khoảng 40 - 45 khu vực đạt tiêu chí đô thị (tăng từ 20 đến 25 khu vực đạt tiêu chí đô thị so với hiện trạng). Trong đó, ưu tiên đầu tư phát triển 6 trung tâm đô thị chính tại các khu vực như Vinh, Hoàng Mai, Thái Hòa, Diễn Châu, Đô Lương, Con Cuông để hình thành trục xương sống, có vai trò hạt nhân, dẫn dắt phát triển các cực tăng trưởng chủ đạo của tỉnh.

Đồng thời, đẩy nhanh tốc độ và nâng cao chất lượng đô thị hóa, phát triển các khu vực đạt tiêu chí đô thị bền vững theo mạng lưới, hình thành một số khu vực đô thị thông minh kết nối với khu vực; đẩy nhanh xây dựng kết cấu hạ tầng đô thị, gắn phát triển đô thị với giao thông, cấp thoát nước, xử lý rác thải; phát triển kiến trúc đô thị hiện đại, xanh, giàu bản sắc gắn với yếu tố văn hóa đặc trưng xứ Nghệ.

Thu hút mạnh mẽ đầu tư FDI và xã hội hóa, nhất là hạ tầng đô thị, khu công nghiệp - dịch vụ. Chú trọng yếu tố bền vững, bảo tồn di sản, phát triển không gian xanh, nâng cao khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu.

P.V: Để đạt mục tiêu phát triển đô thị bền vững, những giải pháp trọng tâm nào cần được triển khai trong nhiệm kỳ 2025 - 2030, thưa đồng chí?

Đồng chí Phạm Hồng Quang: Để đạt được mục tiêu phát triển đô thị bền vững, nhiệm kỳ tới sẽ tập trung triển khai đồng bộ quy hoạch tỉnh và các quy hoạch được duyệt còn hiệu lực; rà soát và thực hiện các loại quy hoạch.

Hoàn thiện cơ chế, chính sách, trong đó, có chính sách ưu tiên, đặc thù cho mô hình phát triển các đô thị động lực, trọng điểm; hỗ trợ phát triển đô thị tại những địa bàn vùng núi cao phía Tây, vùng có tính trọng yếu về quốc phòng, an ninh.

Xây dựng và triển khai thực hiện các chương trình đầu tư phát triển hạ tầng đô thị. Tập trung thu hút nguồn lực trong và ngoài ngân sách cho phát triển đô thị, trong đó, chú trọng ưu tiên công tác lập quy hoạch, xây dựng hệ thống giao thông liên kết vùng, kết nối đô thị, trục chính đô thị bảo đảm thông suốt, liên thông, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh; tập trung đầu tư khép kín các đường vành đai, đường xuyên tâm (kết nối ngang, dọc), hệ thống giao thông công cộng đồng bộ có sức chở lớn, bến, bãi đỗ xe đủ phục vụ tại các đô thị, đặc biệt, kết nối khu vực đô thị Vinh với các vùng phụ cận như Nghi Lộc, Nam Đàn, Khu kinh tế Đông Nam và về phía Nam đô thị. Đầu tư hạ tầng cấp, thoát nước, xử lý chất thải, chiếu sáng, cây xanh. Đồng thời, nâng cấp, cải tạo, xây dựng đồng bộ hệ thống hạ tầng xã hội hiện đại tại đô thị, nhất là dịch vụ giáo dục, y tế và chăm sóc sức khỏe, công viên,...

Phân cấp triệt để các quyền, nhiệm vụ cho chính quyền địa phương trong việc quản lý, thực hiện quy hoạch, xây dựng, đất đai; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính về đầu tư xây dựng, rút ngắn các quy trình thủ tục thực hiện các dự án đầu tư. Hoàn thành công tác xây dựng hệ thống dữ liệu quy hoạch đô thị, ứng dụng rộng rãi hệ thống thông tin địa lý (GIS), công nghệ số, nền tảng số trong quy hoạch và quản lý phát triển đô thị.

P.V: Trân trọng cảm ơn đồng chí!