Với 85 km bờ biển trải dài, có nhiều bãi tắm đẹp, Nghệ An được biết đến là điểm dừng chân lý tưởng cho nhiều du khách trong và ngoài nước đã từng tham quan các tour du lịch biển đảo khu vực Miền Trung. Bởi Nghệ An không chỉ có bãi biển Cửa Lò hấp dẫn mà còn có Bãi Lữ Resort, Nghi Thiết, Cửa Hội, biển Quỳnh, biển Diễn Thành... không kém phần thú vị.
Chỉ tính riêng từ năm 2002 - 2010, cùng với sự phát triển của du lịch toàn tỉnh, lượng khách đến các điểm du lịch vùng ven biển tăng nhanh với tốc độ tăng trưởng trung bình 22,08%/năm, chiếm tỷ trọng từ 90 - 93% tổng lượng khách du lịch đến Nghệ An. Doanh thu từ du lịch biển luôn chiếm tỷ trọng lớn trong doanh thu du lịch toàn tỉnh.
Hiện nay, tỉnh ta đã mởđược rất nhiều tuyến du lịch biển đa dạng, phong phú để du khách có thể lựa chọn như: Vinh - Cửa Lò - Đảo Ngư - Vinh; Vinh - biển Diễn Thành - Vườn quốc gia Pù Mát - Vinh; Vinh - Đền Cuông - Đền Cờn - bãi biển Quỳnh Phương - Vinh; Vinh - Bãi Lữ - Vinh... Đểđẩy nhanh phát triển du lịch biển, đảo, trở thành một ngành kinh tế chủ lực của kinh tế biển và ven biển.
Ngày hè trên Bãi biển Cửa Lò. Ảnh: Xuân Nhường
Ngày 12/10/2009, UBND tỉnh đã có Quyết định số 5167/QĐ - UBND về việc phê duyệt "Đề án phát triển du lịch biển, đảo tỉnh Nghệ An đến năm 2020". Đề án là tiền đềđể các huyện vùng ven biển khai thác, phát triển tiềm năng du lịch vốn có của mình.
Tiêu biểu như Diễn Châu, những năm gần đây, biển Diễn Thành và Hòn Câu (Diễn Hải) đã bắt đầu tạo dấu ấn trong lòng du khách, bằng việc đầu tư cơ sở vật chất, kinh doanh dịch vụ. Nhiều khách sạn, nhà hàng mọc lên đáp ứng nhu cầu du khách tắm biển và nghỉ ngơi, thư giãn.
Được biết, tháng 3/2008, UBND tỉnh đã phê duyệt quy hoạch "Khu du lịch, dịch vụđô thị biển Diễn Hải". Theo quy hoạch, khu du lịch sẽ có tổng chiều dài 2km bao gồm khu nhà nghỉ hai tầng, khách sạn, vui chơi giải trí nhân tạo, khu dịch vụ các ki ốt. Tổng diện tích các công trình, hạng mục là 30ha theo mô hình du lịch sinh thái kết hợp tắm biển.
Năm 2002, UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch "Khu du lịch biển Diễn Thành" với tổng diện tích 110 ha. Qua gần 10 năm triển khai, vóc dáng khu du lịch hiện đại Diễn Thành bước đầu đã hình thành. Hơn 60ha đất quy hoạch đã khép kín với các khách sạn cao tầng. Đặc biệt, khách sạn Sen Vàng Cao Tộc đầu tư trên 40 tỷđồng khai trương vào mùa du lịch 2008 là điểm nhấn cho khu du lịch biển. Đây là khu du lịch sinh thái, có phòng họp hiện đại, biệt thự cao cấp, sân thể thao, bể bơi, vườn cây cảnh...
Từ biển Diễn Thành, Hòn Câu đi qua Cửa Hiền chúng ta sẽ bắt gặp Bãi Lữ Resort - nằm trong vòng cung biển Đông Nam Lạch Vạn - Cửa Hiền - Cửa Xá. Là bãi biển có phong cảnh tuyệt đẹp, nước trong xanh và ở nơi yên tĩnh nhất nhì xứ Nghệ. Với cảnh quan thiên nhiên mà tạo hóa ban tặng, cộng với sựđầu tư của Công ty cổ phần đầu tư kinh doanh Bãi Lữ, đã khởi công xây dựng Khu du lịch sinh thái biển Bãi Lữ có diện tích gần 160 ha có biển, rừng và núi, được chia làm 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 (2005 - 2008) hoàn thành khu nghỉ dưỡng cao cấp ven biển.
Giai đoạn 2 (2008 - 2015) xây dựng khu khách sạn 5 sao ở lưng chừng núi, có casino, sân bay trực thăng, Vạn Lý Trường Thành thu nhỏ, sân gôn, quần thể văn hóa thể thao và các dịch vụ vui chơi giải trí khác... Hiện nay, tuy đang trong quá trình hoàn thành giai đoạn 2, nhưng Bãi Lữ Resort đã được khách du lịch trong và ngoài nước thường xuyên lựa chọn là điểm gặp mặt, giao lưu, nghỉ dưỡng lý tưởng nhất khi tới Nghệ An.
Và nói tới du lịch biển, đảo ở Nghệ An, Cửa Lò giống như tâm điểm để từđó hình thành các tuyến, tour đi tới các bãi biển lân cận. Cửa Lò đã được nhiều du khách biết đến và ví như "khu du lịch thần tiên bên bờ biển Đông". Với sự phát triển nhanh, mạnh bằng việc thu hút các dự án lớn đầu tư vào những công trình du lịch trọng điểm... để sớm trở thành một đô thị du lịch biển trẻ trung, năng động, thân thiện và mến khách - Tất cả những tiêu chí mà Cửa Lò đặt ra đã dần hình thành, khẳng định trong lòng khách du lịch trong nước và quốc tế.
Chị Nguyễn Thị Hằng Nga - khách du lịch đến từ Hà Nội cho biết: "Năm nào gia đình tôi cũng chọn Cửa Lò là nơi nghỉ dưỡng vào mùa hè. Mỗi năm, đến Cửa Lò tôi lại thấy có nhiều thay đổi: từ cách giao tiếp của người bán hàng ngoài bãi biển đến thái độ phục vụ của lễ tân trong khách sạn, đường phố luôn sạch đẹp, nhiều cây xanh, các dịch vụ giải trí phong phú, giá cả phải chăng. Và điều gia đình tôi thích nhất đó là không khí ởđây rất trong lành, là Thị xã du lịch biển nhưng không ồn ào, náo nhiệt mà rất bình yên, hợp với thị hiếu của du khách là nghỉ ngơi và thư giãn".
Mục tiêu đến 2020, các điểm du lịch biển, đảo đón và phục vụ khoảng 4,5 triệu lượt khách lưu trú, doanh thu du lịch đạt khoảng 1.600 tỷđồng, riêng các địa phương vùng ven biển thu hút trên 30.000 lao động trực tiếp trong ngành du lịch...Đểđạt được kết quảđó, cần nâng cao hơn nữa chất lượng các sản phẩm du lịch hiện có như du lịch tắm biển nghỉ dưỡng; du lịch thương mại, công vụ và hội nghị, hội thảo; du lịch vui chơi giải trí, tham quan các di tích văn hoá lịch sử, danh thắng; các làng nghề thủ công truyền thống; du lịch thể thao; du lịch sinh thái.
Trong đó, chú trọng phát triển các sản phẩm du lịch mới, mang tính đặc thù, hấp dẫn của du lịch biển Nghệ An như du lịch chữa bệnh, du lịch thuyền buồm trên biển, du lịch leo núi, du lịch lặn biển, câu cá, câu mực trên biển. Quy hoạch, xây dựng không gian du lịch thành phố Vinh, Thị xã Cửa Lò, vùng ven biển Nghi Lộc, Diễn Châu, Quỳnh Lưu để trở thành điểm nhấn ấn tượng đối với khách du lịch. Tích cực, chủđộng khai thác nguồn khách truyền thống tại Hà Nội và các tỉnh phía Bắc. Tiếp cận và khai thác nguồn khách du lịch tiềm năng tại TP Hồ Chí Minh, Huế, Đà Nẵng, Hà Tĩnh, Thanh Hoá... Chủđộng khai thác nguồn khách quốc tế truyền thống như Lào, Thái Lan, Trung Quốc, các nước thuộc khối ASEAN, tăng cường tiếp thị và mở rộng hợp tác du lịch để khai thác nguồn khách tiềm năng từ các nước Châu Âu, Mỹ, Nga...