Bài thơ đầu tiên về Bác của nhà thơ Minh Huệ

28/06/2011 16:12

(Baonghean) - Nhà thơ Minh Huệ, tên thật là Nguyễn Đức Thái, sinh ngày 3/10/1927, tại xã Vinh Tân, TP.Vinh - Nghệ An (quê gốc, có lần ông kể với tôi, là Đức Thọ - Hà Tĩnh). Ông thuộc lớp nhà thơ tham gia và trưởng thành sau Cách mạng Tháng 8 và cuộc kháng chiến chống Pháp xâm lược...

Bạn đọc nhiều thế hệ nhớ tới ông là nhớ tới bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ”, rộng ra nữa là nhớ tới một cây bút từ lâu đã thật sự đam mê đề tài Bác Hồ. Ông là tác giả của hai tập thơ và một tập tiểu luận phê bình thơ về Bác. Tìm hiểu để biết rõ bài thơ đầu tiên về Hồ Chí Minh, của ông cũng là điều bổ ích và thú vị...

Đeo đuổi đề tài Bác Hồ ngay từ sau ngày Cách mạng tháng Tám thành công, tới năm 1947, nhà thơ Minh Huệ mới viết tác phẩm “Nắng Nghệ An trò chuyện với Mây Việt Bắc”. Bài thơ vẻn vẹn 14 câu, đối đáp theo thể lục bát biến thể của hò Nghệ truyền thống.


NẮNG:

- Ơi là bạn Mây Việt Bắc xa xôi thân mến ơi
Cho tôi Nắng Nghệ gửi gắm đôi lời tâm can,
Bác Hồ đi công tác, vượt núi băng ngàn
Mây nhớ che cho Bác bớt nhọc nhằn gian lao.


MÂY :

- Nắng Nghệ ơi, nghe lời bạn nhắn thiết tha
Chắc rằng bạn thương nhớ lắm Cha già đồng hương
Bạn yên tâm
bạn nghìn nhớ thì tôi cũng mười lần trăm thương
Tôi lo trải mát con đường Bác lặn lội trường chinh
Đến ngày kháng chiến thắng lợi quang vinh
Bác về thăm chốn chôn rau cắt rốn
thì Mây tôi cũng xin mông mênh bay theo Người...



NẮNG:

- Bạn ơi, khi đó, Nắng càng đẹp, sen càng tươi
Hương sen nao nức hoà với lệ rơi bàng hoàng
Vui răng vui rứa làng xóm, họ hàng
Cả Kim Liên đón Bác
vang sáo nhạc con diều vàngTự Do...

Cả bài thơ là lời đối đáp, tâm tình về Bác Hồ giữa Nắng - tượng trưng cho xứ Nghệ quê Người và Mây là Chiến khu Việt Bắc, nơi Bác đang cùng với Trung ương Đảng lãnh đạo cả dân tộc trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp. Người đầu tiên nghe Minh Huệ đọc là Đại tướng Nguyễn Chí Thanh. Ông kể, Đại tướng nghe thơ xong gật đầu bảo được. Thế rồi, tác giả gói kỹ bài thơ và cất một mạch cho mãi tới năm 1997, nhân viết bài hồi ký về Nguyễn Chí Thanh theo lời mời của báo Văn Nghệ, ông mới đưa vào bài viết xem như một kỷ niệm đẹp của một thời thật đẹp...

Đọc “Nắng Nghệ An trò chuyện với Mây Việt Bắc”, ta thấy cái tình của tác giả trong trẻo, bay bổng, lãng mạn nhưng hình ảnh về Bác Hồ thì chưa cụ thể, rất khác với sau đó 4 năm khi cầm bút viết bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ”, với những chi tiết sinh động, cao quí mà hết sức gần gũi ở Bác đã cuốn hút mãnh liệt ngòi bút một thanh niên xứ Nghệ lúc đó mới 24 tuổi. Trong một bài viết in báo Văn Nghệ nhân kỷ niệm 110 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, tháng 5/2000, nhà thơ Minh Huệ có dịp bộc bạch: “Nắng Nghệ An trò chuyện với Mây Việt Bắc" không ngờ lại là bài thơ mở đầu cuộc đời thơ của tôi. Thật ra, thời đó tôi chưa hề dám nghĩ là mình làm thơ về Hồ Chí Minh. Đó là niềm mong ước da diết được gặp Bác, đặc biệt là được đón Bác về thăm quê nhà, và nỗi lo lắng cho sức khoẻ của Bác ở Chiến khu Việt Bắc đã làm nảy sinh trong tôi những câu tâm tình có vần, có điệu theo kiểu đối đáp hát ví Nghệ Tĩnh”.

Tháng 4/2000, tập thơ Cõi Sen ra mắt bạn đọc thì đến năm 2003, nhà thơ qua đời tại nhà riêng ở phường Quang Trung-TP.Vinh. Giữa xô bồ sách báo thời kinh tế thị trường, thơ ca ít được chú ý dần, tập thơ thứ 2 sau tập Đêm nay Bác không ngủ cùng viết về đề tài Bác của Minh Huệ cũng ít được biết tới và bàn tới. Tuy vậy, những ai mến ông thì vẫn tìm đọc và chia sẻ niềm vui với tác giả. Bài thơ “Nắng Nghệ An trò chuyện với Mây Việt Bắc” được trang trọng chọn đặt lên đầu tập Cõi Sen.

Nhà thơ Minh Huệ đã thành công và khẳng định tên tuổi mình trên văn đàn Việt Nam với bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ”, viết năm 1951. Đến nay, rất nhiều người vẫn chỉ biết đến ông qua bài thơ này. Không mấy ai biết thêm, rằng trước đó chưa lâu Minh Huệ đã có “Nắng Nghệ An trò chuyện với Mây Việt Bắc”. Áng thơ này không chỉ mở đầu sự nghiệp văn học của Minh Huệ mà còn là sự mở đầu cần được chú ý cho vệt thơ dài, ôm chứa nhiều lao lực và gửi gắm của nhà thơ về Chủ tịch Hồ Chí Minh!

Kim Hùng