Sớm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc

(Baonghean.vn) Với một tỉnh có diện tích rộng, địa hình phức tạp, điều kiện phát triển kinh tế- xã hội còn gặp nhiều khó khăn, trình độ dân trí không đồng đều như Nghệ An thì việc nâng cao chất lượng đời sống văn hóa luôn là một vấn đề nan giải.

Từ năm 2002, UBND tỉnh đã ban hành Đề án xây dựng thiết chế văn hóa- thông tin- thể thao (VH-TT-TT)đồng bộ và phát triển văn hóa ở cơ sở giai đoạn 2002- 2010. Đề án được phê duyệt với 4 nội dung cơ bản: Tổ chức bộ máy và cán bộ hợp lý, ổn định và chất lượng; các hoạt động văn hóa nề nếp và hiệu quả; cơ sở vật chất thiết bịđáp ứng yêu cầu hoạt động chuyên môn và có cơ chế chính sách chi cho phát triển sự nghiệp văn hóa.

Sau gần 10 năm triển khai đề án, tính đến nay 470/500 cán bộ văn hóa xã có trình độ trung cấp trở lên, 420/479 xã đã quy hoạch đất để xây dựng thiết chế văn hóa, 448/479 xã có thiết chế văn hóa- thể thao (trong đó 131 xã có thiết chế VH-TT-TT đồng bộ, nay gọi là đạt chuẩn quốc gia), 4.867/5.827 làng, bản, khối, xóm có nhà văn hóa. Về mặt kinh phí, các địa phương trong tỉnh đã huy động được hơn 207 tỷđồng để xây dựng nhà văn hóa và sân vận động. Từ khi triển khai thực hiện đề án, tỉnh đã đầu tư 52 tỷđồng từ nguồn ngân sách để hỗ trợ xây dựng 20 nhà văn hóa và một số sân vận động cho 18 huyện.

Nhà văn hóa cộng đồng bản Khe Nà, xã Châu Khê (Con Cuông).

Tuy nhiên, không ít cán bộ chủ chốt ngành Văn hóa của các huyện, kể cả miền núi và đồng bằng đều khẳng định, trên thực tếĐề án xây dựng thiết chế VH-TT-TT đồng bộ và phát triển văn hóa ở cơ sở giai đoạn từ 2002- 2010 đã không đi đến đích. Bởi việc xây dựng hệ thống thiết chế VH-TT-TT đồng bộđạt quy chuẩn đòi hỏi phải có một nguồn lực lớn, diện tích mặt bằng phù hợp với yêu cầu, trong khi đó điều kiện kinh tế - xã hội của toàn tỉnh còn nhiều khó khăn nên trong quá trình triển khai thực hiện còn gặp những vướng mắc.

Ví như huyện Tương Dương, đến thời điểm hiện nay, chưa có xã nào có hệ thống thiết chế VH-TT-TT đạt chuẩn quốc gia, mới có 3/18 xã có cụm cổđộng chính trị, 10 xã có sân vận động, 11 xã có bưu điện văn hóa, toàn huyện chưa có nhà luyện tập thể dục thể thao. Ở cấp xã cũng mới chỉ 13/18 xã có quy hoạch đất dành cho các hoạt động thể dục thể thao, trong khi đó các cấp làng, bản chưa có đơn vị nào có quy hoạch.

Nguyên nhân cơ bản là do địa hình của huyện chủ yếu là đồi núi dốc, thiếu hụt diện tích mặt bằng nên việc quy hoạch xây dựng thiết chế VH-TT-TT đạt chuẩn có thể nói là bất khả thi. Thêm vào đó là giao thông vận tải, thông tin liên lạc gặp nhiều khó khăn do địa hình phức tạp, bị chia cắt, các tuyến đường thường xuyên bị sạt lở cũng ảnh hưởng không nhỏđến tiến độ thi công cũng như cước phí vận chuyển nguyên vật liệu phục vụ xây dựng các công trình. Một sốđịa phương đã quy hoạch đất để xây dựng thiết chế VH-TT nhưng do nguồn kinh phí đầu tư còn hạn hẹp, nguồn lực huy động từ việc xã hội hóa còn thấp nên việc quy hoạch đang ở tình trạng "treo" hoặc xây dựng còn chắp vá, manh mún, thiếu tính đồng bộ và không đáp ứng được nhu cầu hưởng thụ cũng như sáng tạo văn hóa của các tầng lớp nhân dân. Cùng với đó, trình độđội ngũ cán bộ chuyên trách văn hóa hạn chế, chủ yếu mới có trình độ trung cấp và sơ cấp, thậm chí một số người chưa qua các lớp đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ nên hoạt động chưa thật sự hiệu quả.

Bên cạnh đó, một hiện tượng đã đến lúc cần báo động là do ý thức cộng đồng còn hạn chế, nhà thầu thi công thiếu trách nhiệm, không đảm bảo chất lượng nên một số công trình nhanh chóng xuống cấp hoặc bị bỏ hoang, không được bảo quản chu đáo, sửa chữa kịp thời nên đã bị hỏng hóc hoặc không còn phát huy tác dụng...

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Vi Sắt Son, Trưởng phòng Văn hóa Thông tin huyện Tương Dương, khẳng định: "Để từng bước nâng cao chất lượng đời sống văn hóa cơ sở chúng tôi xác định cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc xây dựng thiết chế VH-TT-TT đồng bộ, tăng cường công tác lãnh đạo và chỉđạo của các cấp ủy, chính quyền. Đồng thời, đẩy mạnh công tác xã hội hóa để huy động nguồn lực xây dựng hệ thống thiết chếđồng bộ và lồng ghép với các dự án, chương trình phát triển kinh tế - xã hội" nhất là đối với các huyện miền núi, vùng cao...

Công Kiên