Cần những giải pháp đồng bộ

(Baonghean) - Ngập lụt đang là vấn đề "nóng" được nhắc đến nhiều tại các cuộc tiếp xúc cử tri ở TP Vinh thời gian gần đây. Với tình hình thời tiết diễn biến phức tạp, mưa bão liên tiếp như hiện nay, tình trạng này có thể sẽ nghiêm trọng hơn nếu như Thành phố Vinh không có giải pháp khắc phục sớm.

Chỉ sau vài trận mưa lớn, nhiều khu dân cư trong thành phố bị ngập cục bộ. Những tuyến đường chính như: Nguyễn Thị Minh Khai, Lê Nin, Nguyễn Văn Cừ, Lê Hồng Phong, Trần Phú, Đặng Thái Thân... ngập sâu trong nước. Nước rút chậm không chỉ kéo theo ùn tắc giao thông mà còn ảnh hưởng tới vệ sinh môi trường và đời sống sinh hoạt của người dân. Nguyên nhân chính của tình trạng này là do hệ thống thoát nước hiện nay được quy hoạch và đầu tư chắp vá. Một số tuyến thoát nước quan trọng chưa được đầu tư xây dựng. Kênh thoát nước 80m nối từ kênh Kẻ Gai tại Hưng Đông qua các phường, xã Quán Bàu, Hà Huy Tập, Nghi Phú, Hưng Lộc, Hưng Hòa đổ về cống Rào Đừng chưa được xây dựng, dẫn đến chậm thoát nước của các phường, xã trên. Hệ thống mương thoát nước số 1 (từ đường Phan Bội Châu đến hồ Thành và từ hồ Thành đến âu chứa nước tại Trạm bơm Tây Nam) được nạo vét cục bộ từ năm 1995 nhưng hiện nay bùn rác và bèo tây đã lấp đầy. Khi có mưa lớn, nước ở mương đổ vào hồ Thành bị cản trở gây ngập nhiều khu dân cư. Mặt khác, đoạn mương từ hồ Thành đến Trạm bơm Tây Nam chưa có nắp đậy, một bộ phận người dân thiếu ý thức đổ rác gây ô nhiễm môi trường và cản trở dòng chảy dẫn đến ngập cục bộ, nhất là ở khu vực phường Lê Lợi.

Chỉ sau vài trận mưa lớn, đường Đặng Thái Thân (TP Vinh)
đã ngập sâu trong nước.

Với hệ thống mương thoát nước số 2 (điểm đầu bắt đầu từ đường Nguyễn Sỹ Sách đến điểm cuối là Trạm bơm tiêu úng phía Nam), hiện nay, đoạn mương từ đường Nguyễn Sỹ Sách đến cầu Thanh Tra do các mương cấp 2 chưa được đấu nối nên chưa phát huy được hiệu quả thoát nước; đoạn từ hồ điều hòa của Dự án đô thị mới Vinh Tân đến trạm bơm xây dựng mương hở bằng đá hộc dẫn nước vào âu chứa nước Trạm bơm phía Nam tiết diện không bảo đảm, nước từ hồ điều hòa không vào kịp nên không đủ nước để bơm. Mặt khác, đường công vụ phục vụ thi công Dự án đô thị mới Vinh Tân do Công ty Đầu tư và phát triển nhà Hà Nội làm chủ đầu tư chạy ngang giữa lòng hồ nên khi mưa to, nước không thoát nhanh xuống trạm bơm gây ngập lụt toàn tuyến. Bởi vậy, mỗi khi trời mưa kéo dài, người dân sống xung quanh Khu đô thị mới Vinh Tân lại phấp phỏm trong nỗi lo ngập lụt. Hệ thống mương thoát nước số 3 được sự quan tâm, đầu tư nên đoạn từ đường Nguyễn Văn Trỗi đến đường ven sông Lam thuộc Dự án Thoát nước giai đoạn 2 đã xây dựng hoàn thành. Thế nhưng, việc đấu nối hệ thống mương cấp 2 chưa hoàn chỉnh nên vẫn gây ngập lụt các khu dân cư phía hạ lưu (tuyến mương thuộc địa bàn phường Bến Thủy). Hệ thống mương thoát nước số 4 cơ bản cũng đã xây dựng xong nhưng vẫn còn đoạn qua phường Cửa Nam chưa được đầu tư gây nên tình trạng ngập lụt thường xuyên ở khu vực Nhà máy Xi măng Cầu Đước.

Theo ông Nguyễn Quốc Thắng - Phó phòng Quản lý đô thị Thành phố Vinh, ngoài lí do hệ thống thoát nước của thành phố chưa hoàn chỉnh, thiếu đồng bộ, việc đô thị hóa dẫn tới lấn chiếm thu hẹp kênh mương cũng phần nào làm cho tình trạng ngập lụt ở Thành phố Vinh ngày càng nghiêm trọng. Điển hình như ở mương thoát nước Hồng Bàng, Cầu Bàu, Kênh Bắc..., do các doanh nghiệp thuê đất san lấp mặt bằng, đất đá xây dựng công trình tràn xuống, lòng kênh bị thu hẹp, khi mưa to nước thoát không kịp gây ngập lụt. Hầu hết hệ thống mương cấp 2 ở các tuyến đường nội thị chủ yếu được xây dựng từ những năm 1980 đến nay nên xuống cấp, đọng bùn rác dẫn đến việc thoát nước không đạt yêu cầu như thiết kế. Việc đấu nối hệ thống cấp 3 từ các hộ dân, cơ quan, khu đô thị vào hệ thống thoát nước cấp 1,2 diễn ra tùy tiện... Thêm vào đó, một số chủ đầu tư trong khi thi công các dự án nhà cao tầng đã bơm bùn, cát vào hệ thống mương của thành phố làm tắc hệ thống thoát nước gây ngập lụt cục bộ cho các khu vực như đường Quang Trung, Nguyễn Thị Minh Khai, Lê Lợi... Đây cũng là nguyên nhân làm cản trở lưu lượng thoát nước, gây ngập lụt trong các khu vực dân cư và đô thị...

Để khắc phục tình trạng ứ đọng nước mưa tại các khu vực dân cư, giảm nguy cơ ngập lụt trong mùa mưa bão, hàng năm, Thành phố Vinh đã triển khai việc nạo vét, phát quang cây cối, bụi rậm, bảo dưỡng, vận hành hệ thống thoát nước và xử lý nước thải để thoát nước nhanh và chống xuống cấp của hệ thống mương thoát nước trên địa bàn thành phố. Đối với hệ thống mương cấp 1, thành phố chỉ đạo Công ty cổ phần Quản lý và phát triển hạ tầng đô thị Vinh và phường Đội Cung tiếp tục nạo vét bùn rác gây ô nhiễm và cản trở thoát nước thuộc hệ thống mương cấp 1 đoạn từ hồ Thành đến Trạm bơm Tây Nam, khơi thông dòng chảy từ hạ lưu ra đến sông Cửa Tiền; Đấu nối hệ thống mương cấp 2 và cấp 3 vào mương thoát nước số 2 từ thượng nguồn đến cầu Thanh Tra để thoát nước các khu vực dân cư phường Hưng Bình; đấu nối các mương cấp 2, cấp 3 thuộc khu vực phường Bến Thủy vào mương thoát nước số 3 mới được xây dựng để giải quyết ngập lụt ở các khối 13, 14, 15, 16 trên địa bàn phường. Tổng công ty Đầu tư và phát triển nhà Hà Nội có phương án thoát nước qua đường công vụ thuộc hồ điều hòa trong Dự án Khu đô thị mới Vinh Tân để nước thoát kịp thời xuống Trạm bơm phía Nam; khẩn trương thi công hạng mục hồ điều hòa và tính toán lại thiết diện mương thoát nước từ hồ đến trạm bơm; phối hợp với UBND phường Vinh Tân, đấu nối mương thoát nước khu dân cư xung quanh vào hệ thống thoát nước chung. Hoàn chỉnh dự án thoát nước nguồn vốn tài trợ của CHLB Đức (giai đoạn 2), các công trình nhà máy xử lý nước thải và hệ thống đường ống vận chuyển nước thải bàn giao đưa vào sử dụng trong năm 2011. Đối với hệ thống mương cấp 2, trong năm nay, thành phố đã sử dụng nguồn vốn sự nghiệp thị chính và các nguồn vốn khác để xây dựng mới tuyến cống thoát nước từ khu vực chợ Hưng Dũng ra mương kênh Bắc, cơ bản giải quyết ngập lụt cho khu vực này; tiến hành lập hồ sơ thiết kế xây dựng một số tuyến mương khu vực từ chợ Vinh đến cống thông thuyền phía sau chợ; xây dựng Cửa xả tại hồ Goong vào hệ thống mương phía Bắc đường Nguyễn Viết Xuân qua đường Phong Đình Cảng... UBND các phường, xã và khối xóm dân cư tiến hành nạo vét, cải tạo, sửa chữa hệ thống mương cấp 3 và tổ chức đấu nối vào hệ thống mương do thành phố quản lý; xây dựng qui trình, qui định về đấu nối theo Nghị định 88/CP của Chính phủ về thoát nước đô thị và công nghiệp...

Tuy nhiên, về lâu dài, thành phố cần chọn những giải pháp mang tính đồng bộ, giám sát chặt chẽ việc thi công, đầu tư, không để xảy ra tình trạng dự án chống ngập triển khai hằng năm, nhưng cứ mùa mưa đến, ngập lụt lại tái diễn. Trước mắt, thành phố cần tập trung vào việc lập dự án đầu tư xây dựng kênh thoát nước 80m và Trạm bơm tiêu úng Rào Đừng để giải quyết dứt điểm việc thoát nước của các phường, xã phía Bắc Thành phố Vinh.