Góp phần gìn giữ nét văn hóa quê hương
(Baonghean) - Tôi ghé thăm nhà chị Đinh Thị Xoan ở làng Hoàng Trù 1 (Kim Liên) đúng dịp chị và người cháu của mình là chị Hoàng Thị Thanh đang tập luyện hát ví phường vải để tham gia vào chương trình truyền hình do huyện Nam Đàn tổ chức, hướng tới phục hồi, bảo tồn điệu ví phường vải xứ Nghệ.
Chị Đinh Thị Xoan (SN 1960) và chị Hoàng Thị Thanh (SN 1968) được xem là một trong những người trẻ tuổi nhất còn giữ và hát được ví phường vải ở huyện
Yêu ca hát, từ thuở bé chị Xoan thường đến các phường hát để được xem biểu diễn các điệu ví phường vải, dần dầnkhông rõ tự bao giờ tiếng hát ấy đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu và ăn sâu vào tâm hồn chị. Lớn lên chị tích cực tham gia vào đội văn nghệ của xã và trở thành bí thư chi đoàn của Hoàng Trù.
Chị Xoan (bên phải) và chị Thanh (bên trái) là hai người trẻ tuổi nhất trong CLB còn tiếp tục gìn giữ và phát huy tiếng hát ví phường vải.
Năm 1977, chị về làm dâu nhà bà Hoàng Thị Út - một nghệ nhân hát phường vải có tiếng lúc bấy giờ. Bà Út cũng là một người say mê hát phường vải từ lúc còn là thiếu nữ 16-17 tuổi, từ đó tới giờ bà đã 2 lần được nhận danh hiệu Nghệ nhân dân gian và Bằng khen của UBND tỉnh vì có thành tích "lưu giữ, truyền nghề và phổ biến nghệ thuật truyền thống ở Nghệ An".
Về làm dâu trong một gia đình có truyền thống hát ví phường vải, tình yêu ca hát của chị Xoan được bù đắp thêm. Những lúc rảnh rỗi, bà Út vẫn thường dạy cho cô con dâu của mình tập hát, từ những điệu hò cơ bản nhất cho tới những câu hát đối khó.
Tới năm 1990, khi Câu lạc bộ Hoàng Thị An được thành lập với mục đích bảo tồn và phát huy hát phường vải, chị đã cùng mẹ chồng và người cháu gái tham gia rất tích cực, góp phần làm sống lại câu hát phường vải. Ngày mới thành lập, câu lạc bộ thu hút được khá nhiều thành viên tham gia và sinh hoạt đều đặn. Hầu như buổi sinh hoạt nào cũng đều có mặt o cháu. Và kể từ Lễ hội Làng Sen lần thứ 24, năm nào hai o cháu cũng góp mặt tại lễ hội.
Thời gian trôi đi, thấm thoát đã 22 năm trôi qua, chừng ấy năm 2 o cháu đãgắn bó với CLB và tiếng hát phường vải. Theo năm tháng, giờ đây, CLB chỉ còn vài người có thể hát được ví phường vải đúng điệu và hay. Số người trẻ tham gia CLB và học hát đã không còn nhiều. Chị Xoan và chị Thanh là hai người còn lại giữ được tình yêu và niềm đam mê. Các chị vẫn thường xuyên đi biểu diễn tại các hội diễn văn nghệ, thi thoảng khi việc nhà nông nhàn rỗi, các chị vẫn cùng nhau tập hát để luyện giọng và để câu hát không bị lãng quên.
"Giờ lớp trẻ đã không còn say mê và hào hứng với phường vải, hát phường vải chỉ còn lại một số người tâm huyết. Nhưng nếu không kêu gọi được lớp trẻ theo học hát, ví phường vải sẽ không biết truyền lại cho ai nữa? Tôi mong sẽ có nhiều bạn trẻ tham gia duy trì điệu hát này, họ sẽ là những thế hệ tiếp nối chúng tôi giữ gìn một nét văn hóa truyền thống của xứ Nghệ" - chị Thanh chia sẻ.
Mặc dù bận rộn công việc đồng áng nhưng cả gia đình chị Xoan vẫn tranh thủ luyện giọng để có dịp là tham gia vào các phong trào văn hoá văn nghệ của địa phương. Các chị tiếp nối những nghệ nhân đi trước, gìn giữ, phát huy điệu ví phường vải cho mai sau...
Linh Phương