Bài cuối: Cần sự nhập cuộc của huyện, thành, thị
Hiện nay 5 tổ chức đấu giá chuyên nghiệp trên địa bàn tỉnh ta, (Trung tâm Đấu giá tài sản (thuộc Sở Tư pháp), Công ty Xổ số kiến thiết, Công ty CP Đấu giá Phú Quý, Công ty CP Đấu giá Nghệ An và Công ty TNHH Đấu giá Nghệ An), do mới thành lập, đi vào hoạt động trong thời gian ngắn nên còn thiếu kinh nghiệm điều hành phiên đấu giá. Số lượng đấu giá viên còn hạn chế (hiện mới chỉ 8 cán bộ đấu giá viên) và các tổ chức này đều tập trung tại Thành phố Vinh, dẫn đến việc phải ủy quyền cho UBND xã nơi có đất bán thu hộ hồ sơ, tiền đặt trước, phí tham gia đấu giá. Việc làm này không đúng với quy định của pháp luật và gây khó khăn cho người tham gia đấu giá, nên việc trả tiền đặt cọc cho người không trúng đấu giá chậm. Cán bộ Sở Tư pháp cho hay: Do cách làm như vậy, nên xảy ra hiện tượng có xã sau khi tổ chức thực hiện xong cuộc đấu giá quyền sử dụng đất đã “ ngâm” tiền đặt cọc hơn 1 tháng sau mới trả lại cho người tham gia đấu giá.
Thực hiện tốt đấu giá quyền sử dụng đất sau khi chuyển đổi mô hình sẽ tạo điều kiện cho quy trình xây dựng
Một vấn đề gây bức xúc trong đấu giá quyền sử dụng đất thời gian qua là tình trạng “cò mồi đất” và các đối tượng tham gia đấu giá để trục lợi cá nhân, làm cho một số lô đất tăng giá đột biến hoặc đấu giá không thành. Ông Nguyễn Đình Tiến – Phó Chủ tịch UBND Thị xã Cửa Lò cho biết: “Thị xã Cửa Lò hợp đồng với 2 tổ chức đấu giá chuyên nghiệp là Công ty CP Đấu giá Phú Quý và Công ty CP Đấu giá Nghệ An thực hiện đấu giá đất trên địa bàn. Có thời điểm, mỗi phiên đấu giá có rất nhiều “ cò mồi” đất và cả hàng trăm người tham gia đăng ký đấu giá, phức tạp, lộn xộn, lại có hiện tượng làm giá đẩy giá đất lên cao… Do đơn vị tổ chức đấu giá không thể bảo đảm được công tác an ninh trật tự, nên Thị xã Cửa Lò phải huy động lực lượng an ninh đến bảo vệ, lập lại trật tự khu vực tổ chức đấu giá đất”.
Qua tìm hiểu được biết, theo quy định 1 người chỉ được đăng ký 1 lô khu quy hoạch, nhưng có quyền tham gia đấu giá không quá 3 lô trong khu quy hoạch đó (nếu lô đăng ký ban đầu chưa trúng đấu giá) và nộp tiền đặt trước, phí đấu giá cho các lô tiếp theo. Điều này đã tạo điều kiện cho những người tham gia đấu giá lô thứ nhất không trúng đấu giá (không có nhu cầu mua đất làm nhà ở mà mua đất với mục đích “cò mồi” đất) có thời gian để thỏa thuận việc mua bán, gây phức tạp trong cuộc đấu giá. Vấn đề này cần được khắc phục kịp thời để bảo đảm an ninh trật tự xã hội và quyền lợi cho những người tham gia đấu giá có nhu cầu mua đất thực sự.
Trong quá trình thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, các tổ chức đấu giá chuyên nghiệp gặp khó khăn trong việc phối hợp với chính quyền địa phương. Một số huyện lãnh đạo ủy quyền cho phòng Tài nguyên – Môi trường hoặc phòng Tài chính tham gia, đặc biệt có huyện chỉ cử chuyên viên của các phòng liên quan phối hợp thực hiện.
Ông Phạm Văn Hoa – Giám đốc Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản ( Sở Tư pháp) cho biết thêm: “Do công tác đấu giá quyền sử dụng đất đã chuyển giao cho các tổ chức bán đấu giá chuyên nghiệp đảm nhận, nên công tác đấu giá ở một số huyện chưa được quan tâm đúng mức. Trong quá trình thực hiện, chưa có sự quan tâm, phối hợp của phòng Tài chính và Phòng Tài nguyên – Môi trường, nên khi thanh lý, thanh toán hợp đồng thường thiếu sự đồng thuận, gây khó khăn cho công tác thanh lý, thanh toán hợp đồng”.
Được biết, tại một số địa phương không có thành viên điều hành phiên đấu giá, nên quá trình điều hành các phiên đấu giá của các tổ chức đấu giá chuyên nghiệp khó khăn trong việc nhận dạng, giám sát người thực tế đấu giá với người đã đăng ký đấu giá trong hồ sơ, khó xác định, đánh giá được người trong gia đình, họ hàng người tham gia đấu giá... tạo điều kiện xuất hiện nhiều “cò mồi”. Khó khăn nữa của tổ chức đấu giá chuyên nghiệp là, tâm lý của người tham gia đấu giá chưa thực sự yên tâm khi phải nộp số tiền đặt trước cho tổ chức đấu giá (trước đây là nộp cho huyện hoặc xã), hoặc còn băn khoăn về quy trình, thủ tục đấu giá …
Việc giao đấu giá quyền sử dụng đất cho các tổ chức đấu giá chuyên nghiệp thực hiện là mô hình hoạt động còn mới, vì vậy thời gian tới, công tác tuyên truyền cần được chú trọng để người dân hiểu được các quy định về đấu giá quyền sử dụng đất và chủ trương xã hội hóa trong hoạt động bán đấu giá tài sản, đồng thời tạo sự tin tưởng vào các tổ chức đấu giá chuyên nghiệp. Cùng với đó, các cấp chính quyền địa phương cần thực sự nhập cuộc, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức đấu giá chuyên nghiệp thực hiện tốt công tác bán đấu giá theo đúng quy định của pháp luật. Đặc biệt, các cơ quan chức năng nên thường xuyên tổ chức các cuộc thanh kiểm tra đối với lĩnh vực này để chấn chỉnh, xử lý kịp thời những hạn chế, tồn đọng về bán đấu giá quyền sử dụng đất.
Hoàng Vĩnh