Nhộn nhịp mùa lạc mới

(Baonghean) - Về xóm 11a xã Diễn Thịnh (Diễn Châu), những ngày này, ngay từ đầu làng, tiếng máy xay lạc, tiếng động cơ ô tô thu gom lạc đã rộn ràng. Cuối chiều, từng xe máy chất đầy bao tải lạc ngược xuôi về làng. Hiện đang là thời điểm người dân Diễn Thịnh thức ngủ cùng lạc, nhà nhà làm lạc, người người làm lạc.

Hỏi chuyện một người dân xóm 11, Diễn Thịnh, chị này cho hay người dân ở đây ai cũng làm lạc, chỉ trừ có người già và trẻ nhỏ không làm mà thôi. Vào thăm nhà anh Nguyễn Văn Hành (xóm 11a), trong nhà, ngoài sân chất đầy lạc. Đang cùng nhân công bốc dỡ hàng từ xe bán tải xuống, mồ hôi nhễ nhãi nhưng anh Hành vui vẻ nói: Từ đầu mùa tới giờ gia đình tôi đã xuất bán trên 10 tấn lạc nhân. Theo nghề này hơn 5 năm nay, vất vả một chút nhưng vui, có đồng ra đồng vào, đủ trang trải chi tiêu hàng ngày và tích cóp chút ít. Hỏi về giá cả, anh cho biết, giá hiện đang xuống, đầu vụ là 37-38 triệu đồng/tấn nhưng nay xuống còn 33 – 34 triệu đồng/tấn lạc nhân. Giá này không cao nhưng vẫn ổn định hơn so với năm ngoái.

Dịch vụ nghề chọn lựa lạc tạo việc làm cho nhiều lao động nông nhàn
ở Diễn Thịnh.

Tại nhà chị Lương Tiến, không khí còn nhộn nhịp hơn. Phía sau nhà 2 chiếc máy xay liên tục. Trong nhà, sân và kho rộng chừng vài trăm mét vuông, trên 30 lao động tại địa phương đang làm việc, người thì sàng lạc bằng máy, người thì tuyển chọn lạc bằng tay, một tốp khác đảm nhận việc đóng bì, ngoài sân, chị Tiến đang cân lạc cho bà con. Chị cho hay, đầu vụ lạc đến nay gia đình đã xuất bán trên 30 tấn lạc nhân. Mua lạc vỏ khoảng 24-25 triệu đồng/tấn, nhập cho các doanh nghiệp trên địa bàn với giá lạc nhân loại 1 là 36 – 37 triệu đồng/tấn, lạc nhân xô chưa qua tuyển lựa khoảng 32 triệu đồng/tấn thời điểm đầu vụ. Hiện giá không được như vậy nhưng vẫn còn có lãi. Chị cho biết thêm, cách đây 2 hôm, ngày nào cũng có xe về ăn hàng nhưng 2 ngày nay không thấy. Tuy vậy, chị vẫn gom hàng chờ xuất bán. Theo chị, kinh nghiệm mọi năm, khi thấy đầu ra chững lại, nhiều hộ không gom hàng nên cuối cùng khi khách đến thì không có hàng để bán, tiếc rẻ. Hỏi bà Hoa năm nay chừng 50 tuổi- một người đang làm công tại nhà chi Tiến, bà cho biết một ngày tuyển lựa lạc được trả 60-70.000 đồng. Đang là ngày hè, các con bà đều tham gia, 3 mẹ con mỗi ngày cũng được 200 ngàn, có tiền chuẩn bị chi phí cho năm học mới.

Ông Cao Ngọc Thắng – Phó Chủ tịch UBND xã Diễn Thịnh cho biết, tổng diện tích nông nghiệp của xã là 509 ha, trong đó chủ yếu làm lạc với 432 ha. Nông dân Diễn Thịnh có kinh nghiệm lâu năm trong sản xuất lạc, 100% lạc phủ ni lông nên năng suất nhìn chung cao hơn so với mặt bằng của tỉnh, đạt 31,6 tạ/ha, tổng sản lượng đạt 1.365,4 tấn lạc vỏ. Hầu hết các hộ dân trong xã, đặc biệt là 2 xóm 11a, 11b đều tham gia làm hàng xáo, tỏa đi các huyện trong tỉnh và các tỉnh Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Bình thu gom hàng. Ngoài ra, trên địa bàn có 13 cơ sở bám dọc tuyến Quốc lộ 1A làm nghề mua bán hàng nông sản, trong đó chủ lực vẫn là lạc. Theo tổng hợp từ Quỹ Tín dụng nhân dân xã Diễn Thịnh, hiện dư nợ cho vay làm dịch vụ lạc đã lên đến 49,5 tỷ đồng, chưa kể vốn tự có của bà con khoảng trên dưới 100 tỷ đồng để "chạy lạc". Mùa hàng xáo ở Diễn Thịnh tạo hàng trăm việc làm cho lao động thời điểm nông nhàn.

Theo tìm hiểu, đến nay ước tính có 3.500 tấn lạc nhân đã được xuất bán cho tư thương biên giới Việt Trung, đạt kim ngạch khoảng hơn 6 triệu USD. Hầu hết số hàng trên đều được các tư thương Diễn Châu thu gom từ các huyện khác trong tỉnh, ngoại tỉnh. Riêng lạc nhân sản xuất tại Diễn Châu gần như còn được tạm trữ trong nhà dân chờ giá.

Cũng như mọi năm, ngay từ đầu vụ thu hoạch năm nay, một số tư thương đã vào Nghệ An thu mua lạc xuất tiểu ngạch qua biên giới Việt –Trung. Trong khi đó, xuất khẩu chính ngạch gặp khó khăn. Công ty TNHH Thai chili Pearrnut Trader (Thái Lan) – bạn hàng lớn của các doanh nghiệp xuất khẩu lạc Nghệ An từ nhiều năm nay, hiện chưa có giao dịch với bất kỳ doanh nghiệp nào trên địa bàn tỉnh. Anh Võ Minh Tuấn – Phó phòng Quản lý XNK Sở Công thương cho hay, một số doanh nghiệp chuyên về xuất khẩu lạc truyền thống cũng đã có giao dịch với các bạn hàng từ một số nước Asean khác như Indonesia, Singapore, Malaysia... nhưng chưa có hợp đồng nào được ký kết vì giá lạc Nghệ An cao hơn giá lạc của Ấn Độ. Và hiện tại cũng chưa thấy doanh nghiệp ngoại tỉnh nào vào Nghệ An khai thác lạc nhân xuất khẩu.

Vụ xuân 2012 toàn tỉnh gieo trồng được 17.513 ha lạc, đạt 82% kế hoạch đề ra.. Năng suất đạt 22 tạ/ha, đối với lạc phủ ni lông có nơi đạt 28 tạ/ha. Tổng sản lượng ước đạt 40.000 tấn lạc vỏ. Sau khi trừ khoảng 30% để giống, nội tiêu (tương đương 12.000 tấn) sản lượng còn lại khoảng 28.000 tấn quy thành lạc nhân đạt 14.000 tấn phục vụ xuất khẩu. Khác với mọi năm, năm nay thu hoạch lạc diễn ra chậm hơn từ 15-30 ngày do có nhuần tháng 4, nhất là các huyện vùng trung du và miền núi như Tân Kỳ, Quỳ Hợp, Anh Sơn, Thanh Chương, Nam Đàn. Do ảnh hưởng nắng nóng kéo dài, một số diện tích lạc đang thời kỳ làm củ bị héo, nhiều diện tích bị cháy. Cuối vụ mưa to làm ngâp úng một số diện tích nên chất lượng lạc năm nay nhìn chung kém hơn năm trước. Tuy nhiên, theo tính toán, 1 ha năng suất đạt khoảng 28 tạ, với giá bình quân 2,2 triệu đồng/tạ, thu về trên 61 triệu đồng. Sau khi trừ chi phí (giống, phân bón, ni lông, công lao động...) còn lãi hơn 25 triệu đồng/ha.

Thu Huyền