Kẹt xe, ngập úng và vấn đề quy hoạch đô thị

(Baonghean) Thành phố Vinh là đô thị loại I, đã được Chính phủ quy hoạch thành trung tâm kinh tế-văn hóa của vùng Bắc Trung bộ. Tuy nhiên, đã xuất hiện tình trạng kẹt xe, tắc nghẽn giao thông trên một số tuyến đường của thành phố.

Chưa hết, khi một cơn mưa trút xuống, thì một số con đường trong thành phố biến thành sông, ô tô các loại bị ngập nước chết máy hàng loạt. Hai vấn đề trên tưởng chừng không hề liên quan đến nhau, nhưng có sự gắn bó mật thiết đến chiến lược phát triển, hoạch định đô thị. Ở các thành phố lớn khác, kẹt xe và ngập úng đã trở thành vấn nạn, làm đau đầu các nhà quản lý trong việc ngăn chặn và khắc phục nó. Nhưng Vinh, một đô thị đang phát triển, mật độ dân số chưa cao, cơ sở hạ tầng được quy hoạch cách đây không bao lâu tại sao lại xảy ra hiện tượng này? Nguyên nhân của hai vấn đề này do đâu?

Chúng ta biết rằng, có nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng ùn tắc giao thông, chủ yếu là do số lượng dân cư tăng vọt, dẫn đến số lượng xe, người tham gia giao thông quá tải. Vấn đề này liên quan và chịu ảnh hưởng trực tiếp của công tác quy hoạch, nhất là sự phát triển ồ ạt các trường đại học, trung cấp và dạy nghề, cộng thêm việc xây dựng thêm các bệnh viện lớn trong thành phố.

Cùng với đó là ý thức của người dân, cũng như người tham gia giao thông chưa được nâng cao, việc chấp hành các quy định về Luật Giao thông còn rất kém. Trên những con đường nhỏ và hẹp, ngoài việc vỉa hè dành cho người đi bộ bị lấn chiếm, còn có hiện tượng xe ô tô đậu ở nơi cấm, đậu trái chiều song song trên cùng một con đường, dẫn đến lòng đường bị thu hẹp lại, gây khó khăn cho việc lưu thông cũng là một nguyên nhân kẹt xe.

Như vậy, để chống kẹt xe và ùn tắc giao thông đô thị, cần phải tiến hành các biện pháp giảm số đông, kéo giãn số lượng người trong khu vực nội thành ra ngoại ô. Thiết lập và xây dựng ý thức của người dân và người tham gia giao thông bằng các chế tài, xử phạt thật nghiêm khắc đối với các hành vi đậu, dừng xe trên đường phố để mỗi công dân phải có thói quen, tính tự giác chấp hành luật lệ giao thông kể cả khi không có lực lượng chức năng tuần tra.

Còn vấn đề ngập úng tại Thành phố Vinh đang diễn ra, thì rõ ràng đây không còn là câu chuyện xa lạ nữa khi mùa mưa đến.

Việc hình thành ao, hồ, sông ngòi, xung quanh thành phố rất quan trọng. Khi mưa xuống, những ao hồ, đầm này có tác dụng chứa nước tiêu úng, mùa khô nóng, chính lượng nước được lưu trữ tại đây góp phần chống khô hạn. Vì vậy, chúng đóng vai trò rất quan trọng đối với sự tuần hoàn sinh thái, có tác dụng điều hòa nước một cách tự nhiên.

Nhưng rất tiếc, tại Thành phố Vinh trong mấy năm qua, để đáp ứng nhu cầu xây dựng các khu đô thị, các nhà quy hoạch đã bỏ qua tác dụng lớn của ao, hồ, không tôn trọng dòng chảy tự nhiên, dẫn đến nhiều ao hồ, khu dự trữ nước bị san lấp để làm nhà ở dân cư, khu đô thị. Cụ thể như hàng trăm ha đầm Hưng Hòa đang dần biến mất, toàn bộ ao hồ, đồng trũng Vinh Tân sắp trở thành khu đô thị mới...! Vậy thì khi mưa đổ xuống, nước ở trong thành phố sẽ chảy về đâu? Nên hiện tượng ngập úng chỉ sau một cơn mưa là điều tất yếu!

Bài học ùn tắc giao thông và ngập úng từ các thành phố lớn như Thủ đô Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh vẫn còn nguyên giá trị thực tiễn đối với các nhà làm quy hoạch đô thị Nghệ An.