Tháo gỡ khó khăn cho hoạt động hành nghề luật sư

(Baonghean) - Trong hoạt động tham gia tố tụng, từ năm 2007 đến nay các luật sư trong đoàn luật sư Nghệ An đã tham gia trên 3.000 vụ án hình sự và phi hình sự. Vị trí, vai trò của đội ngũ luật sư của tỉnh đã có bước chuyển, dần tạo được chỗ đứng trong xã hội. Tuy nhiên, vẫn còn đó những bất cập, vướng mắc.

Luật sư Nguyễn Trọng Điệp - Phó Chủ nhiệm Đoàn luật sư tỉnh cho biết: Tính đến nay, đoàn có 23 tổ chức hành nghề luật sư, với 61 luật sư, 18 người tập sự hành nghề luật sư. Như vậy, sau gần 6 năm triển khai, thi hành Luật Luật sư, số lượng luật sư đã tăng 50%, tổ chức hành nghề luật sư tăng 45%.

Luật sư bào chữa tại phiên tòa ngày 20/11/2012 do Tòa án Nhân dân tỉnh
Nghệ An xét xử

Thông qua hoạt động hành nghề, giới luật sư đã giúp cho cộng đồng xã hội nhận thức rõ hơn về vai trò của pháp luật trong đời sống. Ngoài lĩnh vực truyền thống như hình sự, dân sự, lao động, hôn nhân gia đình, các luật sư đã mở rộng và phát triển tư vấn pháp luật trong lĩnh vực kinh tế, đầu tư đạt kết quả. Các luật sư còn tham gia tích cực vào hoạt động trợ giúp pháp lý cho người nghèo, đối tượng chính sách. Nhiều luật sư còn hợp tác với trung tâm hỗ trợ tư pháp bào chữa miễn phí cho người nghèo hoặc tham gia giải đáp pháp luật, các chương trình tuyên truyền phổ biến pháp luật với nhiều loại hình sinh động, có hiệu quả.

Tuy nhiên, bên cạnh sự nỗ lực của đội ngũ luật sư được những hiệu quả nhất định trong quá trình phát triển nghề nghiệp, thì quá trình tham gia tố tụng của luật sư vẫn còn nhiều bất cập, vướng mắc. Phổ biến là tình trạng các cơ quan tiến hành tố tụng cũng như các cơ quan, tổ chức khác chưa nhìn nhận, đánh giá đúng vị trí, vai trò của các luật sư trong hoạt động hành nghề luật sư nói chung cũng như trong quá trình tham gia tố tụng nói riêng. Từ đó gây nên những trở ngại, khó khăn nhất định cho các luật sư trong việc thực hiện vai trò bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho khách hàng, ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động hành nghề luật sư.

Luật sư Nguyễn Cao Trí- Trưởng Văn phòng luật sư Cao Trí, địa chỉ tại số 175, Lê Viết Thuật, TP.Vinh cho biết: Tại Điều 58 Bộ luật Tố tụng Hình sự quy định, luật sư được tham gia một vụ án từ khi cơ quan điều tra khởi tố bị can. Mới nghe qua tưởng chừng luật sư được rộng quyền. Tuy nhiên, tỷ lệ các vụ án luật sư được tham gia từ giai đoạn điều tra trên thực tế còn thấp, chỉ chiếm 1/2 so với tổng số vụ án hình sự được khởi tố. Vấn đề này một phần nguyên nhân do các cơ quan tố tụng chưa tạo điều kiện để luật sư thực hiện chức năng của mình. Đối với những vụ việc liên quan đến đất đai, việc xác minh lấy tài liệu gặp nhiều khó khăn, bởi UBND các cấp thường lựa đủ lý do để từ chối. Những khó khăn đó đã làm giảm vai trò của các luật sư trong quá trình tham gia tố tụng, dẫn đến việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các đương sự không được đáp ứng đầy đủ.

Luật sư Mai Sỹ Lương- Trưởng Văn phòng luật sư Quang Lương và cộng sự, Văn phòng tại TP.Vinh cho biết thêm: Luật sư xin cấp giấy chứng nhận bào chữa khó trong trường hợp bị can, bị cáo còn ở trong trại giam. Vì lúc này cơ quan tiến hành tố tụng yêu cầu có sự đồng ý của bị can, bị cáo. Nhưng để vào được trại giam xin ý kiến của bị can, bị cáo thì lại phải có giấy chứng nhận bào chữa, nhưng lúc này luật sư lại chưa được cấp...

Ngoài ra một số luật sư còn cho biết: Trong Luật Tố tụng có quy định rất rõ việc luật sư tham gia bào chữa vụ án được phép tiếp cận hồ sơ, nhưng có nhiều trường hợp lại không tạo điều kiện, gây khó dễ cho họ trong khi hành nghề. Hơn nữa, vai trò và quyền hạn của luật sư tại các phiên tòa cũng chưa thực sự được coi trọng. Việc tham gia tranh luận tại một số phiên tòa còn mang tính hình thức, bởi những nội dung luật sư đưa ra để tranh luận không được đại diện Viện Kiểm sát tranh luận lại hoặc tranh luận không đầy đủ.

Những bất cập, vướng mắc này không những ảnh hưởng đến việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng, quyền hành nghề của luật sư mà còn ảnh hưởng đến việc xác định sự thật khách quan của vụ án, khả năng tiếp cận công lý..., vì vậy cần sớm được tháo gỡ.

Đặng Nguyễn