Quản lý chặt chẽ việc cung ứng giống

(Baonghean) - Không khó để nhận thấy tại địa bàn Nghệ An, liên tiếp những vụ mùa vừa qua, một thời gian lại xuất hiện trên báo chí những phản ánh bức xúc của người nông dân về chất lượng giống cây trồng được cung ứng. Hệ quả nhãn tiền là tốc độ sinh trưởng chậm, ảnh hưởng đến năng suất và ảnh hưởng trực tiếp đời sống nông dân.

Có mặt tại Xuân Tường, một xã thuần nông của Thanh Chương, những ngày cuối năm 2012, nông dân đang hối hả chăm sóc vụ đông và chuẩn bị cho vụ lúa xuân 2013. Nhưng khi đề cập đến vụ lúa xuân năm 2012, nhiều nông dân vẫn đang bức xúc về dịch bệnh đạo ôn tàn phá hơn 300 ha diện tích lúa của bà con. Thời điểm đó, cả xã phải dồn sức phun thuốc dập dịch 5 đợt nhưng cuối vụ năng suất lúa giảm 20%, và có khoảng 20 ha lúa gần như mất trắng. Câu hỏi được đặt ra ở đây là về chất lượng giống, bởi theo người dân địa phương, trong cùng điều kiện thời tiết và dùng giống lúa như nhau nhưng nông dân các xã lân cận như Thanh Dương, Ngọc Sơn vẫn đạt năng suất cao. Và điều mà các nông dân bức xúc hơn là năng suất giảm nhưng phía công ty giống cũng không có sự bảo hành, bồi thường nào cho họ. Trong quá trình phun thuốc cũng chỉ có ngành bảo vệ thực vật huyện về hướng dẫn. Ông Nguyễn Phùng Lâm – Chủ nhiệm HTX dịch vụ nông nghiệp Xuân Tường cho biết: “Chúng tôi không phải là người có chuyên môn để có thể kiểm tra giống có kém chất lượng hay không. Nhưng khi so sánh với các địa phương bạn trong cùng điều kiện thổ nhưỡng, thời tiết, giống lúa đó vẫn bị bệnh đạo ôn và vấn đề mà chúng tôi đang băn khoăn vẫn là chất lượng giống”.

Liên quan đến vấn đề cung ứng và chất lượng giống cho các vụ mùa hàng năm, Sở NN & PTNT Nghệ An đều đưa vào trong đề án tổ chức sản xuất từng vụ. Căn cứ vào đó, các huyện, thành, thị xây dựng đề án cụ thể. Trong đề án quy định rõ những giống nào được đưa vào sản xuất. Thông thường, Sở NN & PTNT chỉ đạo các địa phương chỉ nên đưa 5-7 giống vào sản xuất và mỗi cánh đồng cũng chỉ nên gieo cấy 1-2 giống có cùng thời gian sinh trưởng để tiện chỉ đạo về mặt thời vụ, chăm sóc, quản lý nước, phòng trừ sâu bệnh. Theo ông Từ Trọng Kim - Trưởng phòng Trồng trọt, Sở NN & PTNT, tại Nghệ An có các đơn vị cung ứng giống gồm Công ty CP Giống cây trồng Trung ương chi nhánh Vinh, Công ty Giống cây trồng Nghệ An, Tổng Công ty Vật tư nông nghiệp, Công ty TNHH Vĩnh Hòa và Trung tâm Giống cây trồng tỉnh. Các công ty này cung ứng hơn 60% số lượng giống trên địa bàn tỉnh. Thị phần còn lại thuộc các công ty giống ở các tỉnh phía Bắc và một số nước như Mỹ, Thái Lan, Trung Quốc. Trao đổi về những điều kiện để có thể cung cấp giống tại Nghệ An, ông Kim cho biết: “Các giống cây phải được Bộ NN & PTNT công nhận chính thức hoặc sản xuất thử được áp dụng tại địa phương. Công ty giống cũng phải có mô hình trình diễn giống hoặc khảo nghiệm tại Nghệ An đánh giá tốt, đáp ứng yêu cầu mới được cung ứng giống sản xuất nông nghiệp”.

Theo đánh giá của ông Kim, các công ty đều đảm bảo chất lượng giống được cung ứng nhưng không tránh khỏi trường hợp “rủi ro” xảy ra như tỷ lệ nảy mầm thấp, lẫn tạp trong giống ảnh hưởng đến sản xuất của bà con, như trường hợp giống lúa kém chất lượng cung ứng cho nông dân ở xã Hoa Thành, Yên Thành trong vụ xuân 2010 và một số xã ở huyện Thanh Chương vụ xuân 2011 và giống ngô lai tại Thanh Chương vụ xuân 2012. Vì vậy, việc quản lý chất lượng giống, kiểm soát chặt cam kết của nhà cung ứng là điều cần thiết để tránh rủi ro cho người nông dân.

Thành Duy