Cây trồng hiệu quả cho sản xuất vụ đông

(Baonghean) - Qua theo dõi nhiều năm cho thấy, sản xuất vụ đông ngày càng giảm dần cả về diện tích, năng suất và sản lượng các loại cây trồng chính. Cụ thể, diện tích gieo trồng cây trồng vụ đông năm 2006 là 53.518ha, đến năm 2009 còn lại 47.235ha, và đến năm 2012 chỉ có 45.930ha. Trong đó, cây trồng chính là cây ngô giảm rất mạnh, từ chỗ 33.528ha năm 2006, giảm dần hàng năm, đến năm 2012 còn lại 25.457ha.

Diện tích giảm, năng suất thấp và không ổn định. Kết quả năng suất ngô qua các vụ đông vừa rồi chỉ đạt bình quân 36 tạ/ha. Năng suất thấp, giá cả lại quá thấp, nên hiệu quả sản xuất rất kém. Trong khi đó, giá 1 kg ngô giống từ 65.000 - 90.000 đồng tùy từng loại; đạm Urê 10.000 đồng/1kg, có khi lên xuống xấp xỉ 11.000 đồng; phân NPK loại 8.10.3 từ 5.600 - 5.800 đồng/1kg… Hạch toán đầy đủ chi phí bỏ ra và ngày công lao động từ cày bừa, làm đất, đến thu hoạch, tổng chi phí để sản xuất 1 ha ngô đông là 22.360.000 đồng. Năng suất ngô đông bình quân đạt 36 tạ/ha, bán với giá tại thời điểm sau thu hoạch là 6.000 đồng/kg, thì doanh thu được 19.800.000 đồng. Như vậy, người sản xuất còn phải chịu thua lỗ 2.560.000 đồng.

Sự thật, người sản xuất ngô đông, chủ yếu lấy công làm lãi để giữ lấy phong trào. Kéo dài tình trạng sản xuất vụ Đông theo kiểu này, sẽ đến lúc khó tồn tại sản xuất ngô vụ đông trên đồng đất của Nghệ An. Vì vậy, ngay từ vụ đông năm 2013 này, cần có đổi mới để tạo đột phá thật sự, với phương châm lấy hiệu quả trên đơn vị diện tích sản xuất làm mục tiêu hàng đầu. Không chỉ đạo sản xuất mang tính phong trào, lấy thành tích, không nhất thiết phải dàn trải diện tích, mà xem nhẹ thâm canh. Cũng không yêu cầu phải gieo trồng nhiều cây mới có vụ đông toàn diện.

Không nên lặp đi lặp lại tình trạng mất mùa, hoặc năng suất thấp lại đổ lỗi cho “ông trời”... Diện tích có thể giảm, nhưng năng suất ngô lai chỉ đạt trên 30 tạ/ha, thậm chí là 28,15 tạ/ha như vụ đông 2008 thì trồng ngô như vậy có nên?

Sản xuất vụ đông năm nay, theo Bộ NN&PTNT tại “Hội nghị tổng kết sản xuất vụ đông 2012, triển khai kế hoạch vụ đông 2013” tổ chức tại Nghệ An vào ngày 7 tháng 8 vừa qua, thì sẽ có 3 cơ hội để tạo ra sự đột phá, đó là: Thứ nhất , lúa hè thu - mùa sớm thu hoạch sớm hơn năm bình thường 7- 10 ngày, tạo cơ hội cho các loại cây trồng vụ đông ưa ấm như ngô, khoai, đậu tương, lạc, bí xanh, ớt phát triển tốt. Thứ hai, tín hiệu thị trường, nhiều loại nông sản thời gian này bắt đầu có dấu hiệu khởi sắc.

Đặc biệt, với chủ trương hạn chế nhập khẩu ngô, đậu tương để sản xuất thức ăn chăn nuôi, thay vào đó là đẩy mạnh trồng và thu mua ngô, đậu tương trong nước, sẽ góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất. Thứ ba, chủ trương tái cơ cấu ngành nông nghiệp chắc chắn góp phần đột phá trong vụ đông 2013. Từ đó, tất cả các địa phương cần có kế hoạch sản xuất vụ đông thật chi tiết, cụ thể, ăn chắc, có quy hoạch rõ ràng, trồng cây gì cũng cần gắn liền với thâm canh cao, đảm bảo lịch thời vụ gieo trồng, đúng quy trình hướng dẫn.

Sản xuất vụ đông chỉ nên sử dụng các giống cây trồng ngắn ngày, năng suất cao, chất lượng tốt, giá trị cao và có thị trường tiêu thụ tốt. Theo đó, cây trồng cần tập trung mạnh cho sản xuất vụ đông năm nay là cây ngô, đậu tương, khoai tây và bí xanh…

Hiện nay, giá ngô lên đến 7.000 đồng/kg. Giá cao như vậy, nhưng nếu sản xuất ngô đạt năng suất khoảng 32 tạ/ha thì hòa vốn, năng suất 33 tạ/ha trở lên mới bắt đầu có lãi. Do vậy, cần có biện pháp chỉ đạo sản xuất thật tốt, cho năng suất cao mới có lãi. Với cây ngô, muốn có năng suất cao phải thực hiện tốt các giải pháp sau đây: Chỉ gieo trồng các giống ngắn ngày, năng suất cao như: 30N34, P4199, LVN14, Bio06, LVN 61, B06, CP333…; gieo trồng càng sớm càng tốt; nên gieo ngô vào bầu đất, khi ngô được 2 - 3 lá thật mới đem ra trồng: Trồng đến đâu đầu tư thâm canh cao đến đó, phấn đấu đạt năng suất 55 - 60 tạ/ha trở lên; thường xuyên kiểm tra phát hiện sớm sâu bệnh. Phòng trừ sâu bệnh kịp thời và phải tiêu thoát nước ngay sau mỗi trận mưa to.

Ngoài ngô là cây trồng chính, mạnh dạn mở rộng các cây trồng có giá trị kinh tế lớn, đó là: Cây khoai tây, thời gian sinh trưởng chỉ trên dưới 85 ngày, đầu tư thâm canh ít, năng suất ổn định từ 100 - 110 tạ/ha. Khoai tây trồng được trên nhiều loại đất, tốt nhất là đất cát pha, thịt nhẹ. Thời vụ trồng từ cuối tháng 10 trở đi, lúc ấy mưa gió ít hơn, là cây trồng có giá trị kinh tế cao, dễ bảo quản. Khoai tây nên trồng các giống có năng suất cao, chất lượng tốt như: Solara, Marabel, Bellaresa, Diamon. Trong điều kiện bình thường, khoai tây có thể đạt 100 - 110 tạ/ha, với giá bán như hiện nay, sau khi trừ chi phí đầu tư, vẫn thu lãi được từ 30 - 35 triệu đồng/ha/vụ.

Cây đậu tương, thời gian sinh trưởng dưới 85 ngày, năng suất đạt từ 0,9 - 1 tấn/ha, giá trị sử dụng rất lớn. Hiện hạt đậu tương sử dụng rất nhiều trong chế biến thực phẩm, sản xuất thức ăn chăn nuôi. Giá một kg đậu tương hiện nay từ 16 - 18 ngàn đồng/kg. Các giống đậu tương nên trồng gồm: ĐT12, Đ8, DVN9, DDT26.

Ngoài những cây trồng nói trên, các địa phương nên chỉ đạo mở rộng sản xuất cây bí xanh.

Doãn Trí Tuệ