Khởi động mùa hoa Tết

(Baonghean) - Mặc dù còn hơn 2 tháng nữa mới đến Tết Nguyên đán 2014, nhưng những ngày này, các hộ trồng hoa, cây cảnh ở ngoại ô thành phố Vinh đã tập trung trồng, chăm sóc hoa phục vụ thị trường Tết. Thương lái từ các nơi cũng đã đổ về nhà vườn đặt hàng sớm, chuẩn bị cho thời vụ làm ăn cuối năm...

Chúng tôi trở lại làng hoa, cây cảnh Trung Mỹ (xã Hưng Đông- TP Vinh) một ngày cuối tháng 11 dương lịch; dù còn hơn 2 tháng nữa mới đến Tết Nguyên đán, song nơi đây đã rộn ràng không khí mới. Dường như nghề trồng hoa (ngoài mưu sinh thuần túy) còn là thú chơi tao nhã, làm cho người nông dân trở nên thân thiện và mến khách!

Anh Lê Viết Thảo, xóm Trung Mỹ, xã Hưng Đông (TPVinh) lắp thêm bóng đèn chiếu sáng cho luống hoa cúc.

Muốn có hoa bán các dịp trước, trong và sau Tết, người dân phải trồng 3 lứa; lứa 1 từ cuối tháng 9 DL đến ngày 15/12, lứa 2, 3 từ ngày 15/10 đến ngày 15/1 cho thu hoạch. Từ khi cắm cây giống xuống đất là người trồng bận rộn luôn tay luôn chân, phải chăm chút từng li từng tí mới có được lứa hoa đúng kỳ chợ Tết. Do khí hậu miền Trung thời tiết cuối năm thường mưa lạnh kéo dài, nên xuống giống sau một tuần bén rễ phải giăng bóng điện để tăng chu kỳ quang học. Đây là cách nhà vườn không cho hoa "ngủ", kích cao cây bằng ánh sáng để cây phát triển liên tục.

Nghề trồng hoa tốn rất nhiều công, từ làm đất, ươm giống, xới xáo, phòng trừ sâu bệnh đến theo dõi đà sinh trưởng để kích, hãm đúng độ, đúng dịp... Suốt hơn 3 tháng ròng, thời điểm nào cũng quan trọng đối với chu kỳ sinh trưởng và phát triển của hoa. Người trồng chỉ sơ sẩy ở một công đoạn kỹ thuật nào cũng có thể đánh mất nguồn thu nhập chính trong năm của gia đình. Trải qua hàng chục năm gắn bó với nghề, người này học hỏi người kia, mỗi người dân đều tự trang bị cho mình những kiến thức, kỹ năng để năng suất vụ sau cao hơn vụ trước. Như năm nay thời tiết mưa dài ngày, ở thời điểm chuẩn bị xuống giống bà con đã phải đầu tư mua nilon phủ cho đất đảm bảo khô ráo; đối với những diện tích sau khi trồng gặp mưa to phải căng lưới mắt 2 ly để xé nhỏ hạt mưa, tránh làm dập thân, lá cây...

Những ngày này ở Trung Mỹ vườn nối vườn xanh mướt những luống hoa đang chờ ngày bung nở, khoe sắc. Vừa tranh thủ lắp thêm bóng đèn chiếu sáng cho luống hoa cúc vừa xuống giống được 7 ngày, anh Lê Viết Thảo (xóm Trung Mỹ) vui vẻ cho hay: "Trên diện tích gần 700m2 vườn này năm ngoái nhà tôi trồng 3 lứa hoa cúc các loại, với giá bán 2.500- 3.000 đồng/cây sau khi trừ chi phí cho thu nhập hơn 40 triệu đồng. Năm nay tôi tiếp tục trồng 8 loại hoa cúc khác nhau, chia làm nhiều lứa để có hoa thu hoạch dần từ Tết dương lịch đến Rằm tháng Giêng.

Nghề trồng hoa trông vậy nhưng không hề đơn giản, ngoài nắm vững khâu kỹ thuật trồng và chăm sóc, phải gặp được thời tiết thuận lợi thì mới cầm chắc đồng lãi. Tuy nhiên, ở thời điểm này vẫn còn quá sớm để khẳng định thắng hay thua một mùa vụ. Nhưng năm nay mưa nhiều kéo dài, độ ẩm cao hơn các năm trước sẽ tạo môi trường cho bệnh nấm phát triển, tôi e chất lượng hoa sẽ không được tốt như năm ngoái. Vì riêng đối với dòng hoa cúc, chỉ cần mưa nặng hạt kéo dài là cây bó rễ, kém phát triển".

Tính từ ngày những cây hoa đầu tiên được trồng trên mảnh đất Hưng Đông đến nay cũng đã hơn 20 năm. Nghề trồng hoa đến với người dân đã khá lâu, nhưng trở thành phong trào và được mở rộng diện tích khoảng thời gian từ năm 1995; đến nay toàn xã có 80 hộ theo nghề, sản xuất trên diện tích ổn định hàng năm 3,5 ha. Tùy theo điều kiện thực tế, mỗi hộ sản xuất ít nhất khoảng 4.000 cây, hộ nhiều lên đến trên 2 vạn cây, chủ yếu tiêu thụ vào dịp Tết Nguyên đán. Nhằm nâng cao giá trị kinh tế, 3 năm trở lại đây, ngoài những loại hoa truyền thống người dân đã mạnh dạn đầu tư trồng thêm nhiều loại hoa cao cấp như hoa ly, hoa lan, tuylip…

Qua nhiều năm gắn bó với nghề, kinh nghiệm của người dân dần được nâng lên, đặc biệt là ý thức trong việc tạo sản phẩm gắn liền với thị trường tiêu thụ. Như hộ chị Nguyễn Thị Tính, chị Trần Thị Hà (xóm Trung Mỹ ), đã hơn 4 năm nay, để có nguồn thu nhập ổn định ngoài việc sản xuất hoa phục vụ thị trường Tết, còn cung cấp giống hoa các loại, chăm sóc và trang trí toàn bộ diện tích trong Quảng trường Hồ Chí Minh... Và để chủ động được nguồn giống cho gia đình cũng như đáp ứng nhu cầu của người dân trong xã, tranh thủ nguồn tài trợ về kỹ thuật và một phần vốn của Viện khoa học Nông nghiệp Bắc Trung bộ, hộ anh Dương Văn Hòa đã mạnh dạn xây dựng nhà lưới thử nghiệm mô hình nhân giống hoa cúc sạch bệnh trên diện tích 200m2.

Ngay vụ đầu tiên anh Hòa đã thành công, xuất bán được hơn 8.000 cây giống với giá 300 đồng/cây đem lại nguồn thu đáng kể. "Nghề trồng hoa cúc giống được chúng tôi ví như nuôi con mọn. Chọn được giống ưng ý từ Đà Lạt về coi như đã thắng một phần, phần còn lại cũng không ngoài 3 chữ "nước, phân, cần". Để thành công nghề nhân giống phải biết phòng trừ sâu bệnh, chong đèn thích hợp, và nhất là khâu làm đất, phải biết cách pha trộn các loại phân sao cho đảm bảo dinh dưỡng để cây phát triển. Rồi phải đảm bảo tiêu úng khi gặp mưa lớn kéo dài, phải đủ độ ẩm khi nắng gắt. Có như vậy thì cây giống mới phát triển, ra nhiều ngọn khỏe, cắt được nhiều lần". - Anh Hòa chia sẻ kinh nghiệm.

Hơn chục năm lại đây, nghề trồng hoa, cây cảnh trở thành thế mạnh của xã Nghi Ân (TP Vinh), và là hướng phát triển kinh tế chủ lực của nhiều hộ trên địa bàn. Theo số liệu thống kê, toàn xã hiện có gần 300 hộ theo nghề, tập trung chủ yếu ở các xóm Kim Chi (130 hộ), xóm Kim Phúc (100 hộ), xóm Kim Mỹ (40 hộ)... Hoa Nghi Ân chủ yếu là hoa cúc, hoa hồng, violet, thạch thảo; hiện có 15 loài cúc khác nhau trên đồng đất của bà con như cúc pha lê, cúc trắng, cúc nhị xanh, cúc huệ, cúc bạc... Đặc biệt là hoa ly, loại hoa này khó trồng, đòi hỏi nhiều công chăm sóc và kỹ thuật cao nhưng lãi gấp nhiều lần các loài hoa khác nên đã có nhiều hộ trồng thử nghiệm. "Hoa ly năm nay tôi mới bắt đầu đưa vào trồng 20 bình, mỗi bình dâm 3 củ...

Cách trồng không như các loại hoa truyền thống khác, vì hoa ly sống ở Đà Lạt có thời tiết ôn đới, được trồng trong nhà kính để chủ động điều chỉnh ánh sáng, nhiệt độ tưới tiêu. Đưa giống này về địa phương tôi phải để trong phòng kín, dùng bình xịt tưới nước cho cây. Theo kinh nghiệm của những người đi trước, một yếu tố quan trọng cho hoa đẻ nhánh khỏe, sắc hoa tươi tắn là phải đưa cây ra trời nắng 1 ngày khoảng 1 tiếng đồng hồ để lấy ánh sáng quang hợp. Vào dịp Tết Nguyên đán, một chậu sứ trồng từ 3 - 5 cây đưa vào nội thành bán với giá 150.000 - 200.000 đồng/bình là dễ "ăn". Tết này nếu hoa nở thành công, năm sau tôi sẽ nhân rộng để tăng nguồn thu nhập" - Anh Phạm Văn Thái ở xóm Kim Trung cho biết.

Từ nay đến Tết Giáp Ngọ, các chủ vườn hoa, cây cảnh đang tích cực chăm sóc, xử lý kỹ thuật để có những bông hoa khoe sắc nở đúng thời điểm. Năm nay diện tích trồng hoa các làng ven đô có giảm so với cùng kỳ năm trước do thời tiết bất thuận, mưa lũ và khan hiếm nguồn giống cung ứng (xã Hưng Đông giảm từ 3,5 ha xuống còn 2,7 ha; xã Nghi Ân giảm từ 5,1 ha xuống còn 4 ha...). Cộng với việc chi phí đầu vào tăng cao (riêng giống hoa cúc tăng từ 280 đồng lên 350 đồng/cây, hoa ly giống từ 100.000 đồng lên 150.000 đồng/củ, thuốc kích thích tăng từ 5.000 - 8.000 đồng/lọ so với năm ngoái) nên theo dự đoán của các nhà vườn, nhiều khả năng hoa sẽ khan hàng và giá bán cao hơn năm trước...

Ngoài yếu tố xuống giống đúng thời vụ và sự kỳ công chăm sóc của các chủ vườn, để hoa nở đúng dịp Tết còn phụ thuộc khá nhiều vào thời tiết. Vì vậy, người trồng hoa đang trông đợi những ngày cuối năm mưa thuận gió hòa để có một cái Tết no ấm, nhà nhà được đón Tết cổ truyền dân tộc thêm sắc, thêm hương.

Ngọc Anh