"Thông đường"... cho trường chất lượng cao

(Baonghean) - Để phát triển sự nghiệp giáo dục lên một tầm cao mới, gần đây Ngành Giáo dục Nghệ An tiếp tục xây dựng các đề án: Xây dựng trường mầm non chất lượng cao; Quy hoạch hệ thống trường phổ thông trọng điểm chất lượng cao giai đoạn 2013 - 2025 trình HĐND và UBND tỉnh. Tuy nhiên, quá trình triển khai thí điểm ở một số địa phương chưa tạo sự đồng thuận và đang gây nên những phản ứng khác nhau trong dư luận xã hội do vấp phải một số vướng mắc.

Giờ thực hành của sinh viên Khoa Sinh học, Trường Đại học Vinh. Ảnh: Sỹ Minh

Các đề án đều đưa ra sự cần thiết để xây dựng là căn cứ vào “Chiến lược phát triển giáo dục 2011- 2020” của Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt theo Quyết định số 711 ngày 13/6/2012: “Chú trọng xây dựng các cơ sở giáo dục tiên tiến, trọng điểm, chất lượng cao để đào tạo bồi dưỡng các tài năng, nhân lực chất lượng cao cho các ngành kinh tế - xã hội”.

Quy hoạch và xây dựng các trường mầm non, hệ thống trường phổ thông chất lượng cao là một trong những nhiệm vụ quan trọng của các cấp quản lý giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trong những năm tới, góp phần đưa Nghệ An nhanh chóng trở thành trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của khu vực Bắc miền Trung theo Kết luận 20 và Nghị quyết 26 của Bộ Chính trị.

Theo đề án, bước đầu Sở GD & ĐT đã đề xuất chọn 37 trường phổ thông. Riêng bậc mầm non, trong số 508 trường, có 142 trường công lập, ngoài chuyển đổi trường công lập theo hình thức tự chủ một phần tài chính sẽ xây dựng ở 20 huyện, mỗi huyện một trường mầm non chất lượng cao, nhiều nhất là Thành phố Vinh được chọn xây dựng 12 trường/48 trường. Tuy nhiên, khi trình UBND tỉnh phê duyệt và áp dụng thực hiện thí điểm ở một số trường trong Thành phố Vinh với mức học phí từ 256 nghìn đồng đến 540 nghìn đồng/tháng, đã gặp phải nhiều ý kiến khác nhau nên chưa thể thực hiện.

Trao đổi về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Kim Chi - Phó Giám đốc Sở GD & ĐT Nghệ An, cho biết: Thời gian qua, đối với hệ thống trường phổ thông đã có điều lệ riêng. Trong điều lệ có nêu: Trường chất lượng cao là trường đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất, chất lượng giáo viên, thỏa mãn nhu cầu của người học mà phụ huynh phải tự nguyện trả chi phí bằng học phí, cơ sở vật chất...Việc này lâu nay thực hiện đạt hiệu quả cao ở các trường như Trường Chuyên Phan Bội Châu, Chuyên Đại học Vinh. Tại hai trường này đã thực sự trở thành mũi nhọn khẳng định về chất lượng không chỉ đào tạo, phát hiện tài năng cho quê hương mà cho cả nước với những học sinh xuất sắc đoạt giải cao trong các kỳ thi quốc tế và quốc gia. Tuy nhiên, hiện nay trong Luật Giáo dục lại chưa nêu loại trường này. Thời gian qua, Bộ GD & ĐT cũng chưa nêu ra được tiêu chí cụ thể nào về trường chất lượng cao. Chỉ trong Thông tư liên bộ (GD&ĐT, Tài chính, LĐ-TB&XH) có nêu loại hình trường này nhưng cũng không quy định mức đóng góp và học phí là bao nhiêu. Do vậy, khi có chủ trương xây dựng trường chất lượng cao không thực hiện được do chưa có tiêu chí cụ thể từ trung ương.

Đối với việc xây dựng trường phổ thông chất lượng cao, bà Nguyễn Thị Kim Chi cho biết thêm: Đây là ý tưởng, trăn trở tâm huyết nhất của ngành. Theo đề án, bước đầu sở sẽ chọn các trường có tiêu chuẩn trên chuẩn quốc gia; trường được đầu tư thêm về cơ sở vật chất và chất lượng giáo viên; số ngân sách đầu tư một phần là ngân sách Nhà nước và xã hội hóa.

Vướng mắc lớn nhất đề án chưa được HĐND nhất trí thông qua do còn có những ý kiến tranh luận khác nhau. Về mặt tích cực: Nếu thực hiện được như mục đích yêu cầu đề án, từ những cơ sở này sẽ trở thành mũi nhọn không chỉ góp phần phát hiện, bồi dưỡng được nguồn nhân lực chất lượng cao cho tỉnh và đất nước mà còn từng bước đầu tư nâng cao cơ sở vật chất trong các trường học. Mặt nảy sinh là: Liệu khi xây dựng những trường chất lượng cao sẽ tạo sự mâu thuẫn, thiếu công bằng giữa một số trường; bằng mọi cách, học sinh sẽ tập trung vào học ở các trường này, dẫn đến khập khiễng về số lượng học sinh, giáo viên giữa các trường khác. Vấn đề này sẽ giải quyết ra sao...?

Để giải quyết được vấn đề trên, tỉnh Nghệ An đã có ý kiến đề nghị Bộ GD&ĐT cần sớm có văn bản pháp quy hướng dẫn cụ thể về xây dựng trường chất lượng cao và cho địa phương thực hiện thí điểm mô hình.

Trong tháng 8/2013, Bộ trưởng GD&ĐT Phạm Vũ Luận và đoàn công tác đã có buổi làm việc với UBND tỉnh Nghệ An. Khi đề xuất về vấn đề này, Bộ đã ghi nhận đề xuất và nói sẽ có văn bản chỉ đạo và hướng dẫn cụ thể về nội dung: “Đề án xây dựng trường mầm non và phổ thông trọng điểm, chất lượng cao tỉnh Nghệ An” để giúp địa phương có cơ sở phê duyệt và triển khai trên địa bàn. Ngành GD&ĐT Nghệ An vẫn đang kiên trì chờ đợi khi có văn bản hướng dẫn sẽ triển khai thực hiện với quyết tâm đưa chất lượng giáo dục đào tạo tỉnh Nghệ An lên tầm cao mới.

Minh Thư