Khi nông dân "xé rào" xuống giống

(Baonghean) - Vụ xuân này một số địa phương như Đô Lương, Diễn Châu, Yên Thành nhiều nông dân vẫn “xé rào” xuống giống bắc mạ trước lịch thời vụ.

Theo đề án “Tổ chức sản xuất trồng trọt vụ xuân năm 2014” của Sở nông nghiêp và phát triển nông thôn thì năm 2014 lập xuân vào ngày 4/2/2014 (tức ngày mùng 5 Tết Giáp Ngọ). Trên cơ sở đó, tuỳ thời gian sinh trưởng của từng giống, điều kiện thực tế của địa phương để bố trí thời vụ gieo cấy phù hợp theo nguyên tắc đảm bảo lúa phân hoá đòng và trổ gặp thời tiết thích hợp. Căn cứ vào thời gian sinh trưởng của từng giống để bố trí lịch gieo mạ, cấy đảm bảo cho lúa xuân trổ tập trung từ 25/4 đến 5/5; Tuyệt đối không được cấy sớm để tránh lúa trổ gặp rét cuối vụ.

Tuy nhiên, thực tế nhiều địa phương nông dân đã bất chấp lịch thời vụ xuống giống bắc mạ sớm hơn cả trên 20 ngày. Như tại Yên Thành các xã Khánh Thành, Liên Thành, Công Thành, huyện Diễn Châu gồm các xã Diễn Thái, Diễn Đồng... ngay từ ngày 16 (âm lịch) giáp tết Nguyên đán bà con đã xuống đồng, khoảng ngày 20-22 tháng Giêng là cơ bản đã cấy xong. Đúng lịch thời vụ gieo cấy vào ngày 4/2/2014 (tức ngày mùng 5 Tết Giáp Ngọ) thì các địa phương này lúa đã bén xanh cả cánh đồng. Xuống đồng hỏi thăm bà con thì nhiều người vô tư trả lời: “Cấy sớm mà vui xuân đón tết chứ”.

Hỏi chính quyền địa phương một số xã tại sao lại để bà con cấy sớm lịch thời vụ được lãnh đạo xã lý giải: Xã đã triển khai lịch thời vụ của ngành Nông nghiệp và khuyến cáo bà con xuống giống đúng lịch để giảm bớt rủi ro trong sản xuất nhưng bà con vẫn không tuân thủ. Nguyên nhân là do người dân ở đây có thói quen canh tác theo tập quán của địa phương. Tại huyện Đô Lương hầu hết vùng quy hoạch gieo cấy trên 60% diện tích lúa xuân 2014 bà con đều đua nhau gieo sạ. Theo tâm sự của một Xóm trưởng ở xã Yên Sơn - Đô Lương thì lâu nay bà con Đô Lương thường gieo sạ, gieo sạ khỏe đỡ tốn công, tốn sức cấy hái.

Việc không tuân thủ lịch thời vụ kèm theo những bất lợi từ thời tiết đã gây ra thiệt hại đáng kể cho người dân ai cũng thấy rõ. Như vụ xuân các năm 2011, 2012 tại Yên Thành, Quỳnh Lưu, Đô Lương nhiều diện tích lúa trổ đúng dịp giá rét nên bị lem lép hạt, gây thiệt hại nặng nề cho người nông dân. Trong đó năm 2013 toàn tỉnh cơ cấu 8.000 ha giống BC15, trong đó có 5.000 ha bị thiệt hại nặng nguyên nhân do giống lúa “mẫn cảm thời tiết lạnh” bà con gieo cấy không tuân thủ lịch thời vụ để giống lúa này trổ vào dịp giá giá lạnh nên đã phải gánh chịu hậu quả.

Một số cán bộ địa phương mặc dù đã được khuyến cáo nhưng không tăng cường giám sát, chỉ đạo sản xuất. Trong khi đó, nông dân vẫn làm theo kiểu “mạnh ai nấy lo”, không tuân theo lịch thời vụ.

Vương Trần