Bất cập các điểm tập kết rác thải

(Baonghean) - Mỗi ngày, trung bình Thành phố Vinh xả ra gần 250 tấn rác. Lượng rác này được gom ở 167 điểm tập kết trong thành phố vào khoảng thời gian từ 18h30 chiều hôm nay đến rạng sáng hôm sau. Thực tế, việc bố trí các điểm gom rác còn nhiều bất cập, công nghệ thu gom lạc hậu không đảm bảo đã biến những bãi thu gom này trở thành các điểm ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Từ nhiều năm nay, trên đường Lê Hồng Phong, đoạn giao nhau với đường Lê Viết Lượng, sát bờ rào của Nhà xuất bản Nghệ An tồn tại điểm tập kết rác thải tạm thời của các khu dân cư trong khu vực. Ban đêm, người dân mang rác ra đây đổ, công nhân môi trường đô thị tập kết rác đến đây chờ xe chuyên dụng đến bốc và chở đi. Lượng rác quá nhiều khiến khu vực này ô nhiễm nghiêm trọng. Dù rác đã được bốc đi vào ban đêm nhưng mùi xú uế, nước bẩn từ rác vẫn tồn tại và ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Trên vỉa hè đoạn bờ rào Nhà xuất bản, nhiều xe chở rác được tập kết ở đây nên một số người dân đổ rác ngay cả vào ban ngày. Đây là khu vực trung tâm của thành phố, gần Trường mầm non Hoa Sen cùng một số cơ quan, công sở, nhà hàng ăn uống. Sự tồn tại của bãi gom rác không chỉ gây ô nhiễm môi trường xung quanh mà còn ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị.

Điểm gom rác tự phát nằm trên Quốc lộ 46 đoạn qua xã Nghi Ân, TP. Vinh.

Trên đường Nguyễn Sỹ Sách đoạn sát cầu Kênh Bắc (phường Hưng Phúc), từ gần 1 năm nay cũng xuất hiện điểm tập kết rác thải tập trung. Đây là vị trí tập kết rác nằm đối diện với Ngân hàng Nông nghiệp, ở ngay ngã 4 đường, mật độ người tham gia giao thông đông. Gần đó, chuỗi các quán ăn bún, cháo, phở hoạt động suốt ngày đêm ở đầu đường Nguyễn Văn Cừ. Cũng trên đoạn đường Nguyễn Sỹ Sách, đoạn giao nhau với Đại lộ Lê-nin tồn tại một điểm tập kết rác ở ngay cạnh cột đèn giao thông, sát với bờ rào của các cơ quan, công sở. Việc tập kết và thu gom rác được diễn ra vào buổi tối nhưng vào ban ngày, tại khu vực này vẫn bốc mùi hôi thối vì tàn dư của rác và các loại nước bẩn trong xe rác chảy tràn ra đường…

Qua khảo sát, trên địa bàn Thành phố Vinh, ở các con đường lớn, trục đường chính đều có những điểm tập kết rác tập trung. Nhiều điểm tập kết nằm ngay cạnh các cơ quan, công sở, trường học hay gần các khu vui chơi, ăn uống.

Không riêng gì các trục đường trong nội thành mà hiện nay, ở khu vực ngoại thành và các tuyến đường cửa ngõ của Thành phố Vinh cũng đang tồn tại những điểm tập kết rác thải bất hợp lý. Dọc Quốc lộ 46 theo đường Vinh – Cửa Lò từ nhiều tháng nay xuất hiện điểm tập kết rác thuộc khu vực xóm 2, xã Nghi Ân. Dù những người dân xung quanh đã gắn kết biển “Cấm đổ rác – sống có ý thức” nhưng rác vẫn cứ được chất đống ở khu vực này. Đây là tuyến đường du lịch nối thành phố Vinh và Cửa Lò, việc tồn tại những điểm tập kết rác thải như thế này không những ảnh hưởng đến môi trường mà còn gây nên sự phản cảm trong mắt du khách khi bước vào mùa du lịch.

Không chỉ tập kết rác dọc đường mà người dân còn dựa vào các kênh mương, các khúc sông để làm điểm tập kết rác thải. Dọc đoạn sông từ xóm chài Cửa Tiền (phường Cửa Nam) xuống chân Cầu Đen (phường Trung Đô) cũng tồn tại nhiều điểm tập kết rác tạm thời. Rác được chất đống tràn xuống cả mép sông, rơi vãi khắp nơi. Ngày mưa, những dòng nước đen ngòm chảy tràn xuống sông. Ngày nắng, các loại mùi xú uế, hôi thối bốc lên khiến cả khúc sông bị ô nhiễm,…

Tất cả các điểm tập kết rác thải tạm thời trên đều đã được UBND Thành phố Vinh lựa chọn trong quyết định số 3565/QĐ-UBND ngày 2/8/2010. Hiện nay, thành phố có 167 điểm tập kết rác thải, trải rộng ở tất cả các phường, xã của thành phố. Ông Nguyễn Anh Tuấn, chuyên viên Phòng Quản lý đô thị - UBND Thành phố Vinh cho biết, những điểm tập kết này đã được kiểm tra, rà soát kỹ và có sự thống nhất của chính quyền các phường xã, sự đồng tình của các khối xóm. Tuy nhiên, trong quá trình thu gom rác thải, đã có rất nhiều khối xóm phản đối việc tập kết tạm thời và phải tiến hành chuyển đổi vị trí tập kết này sang nơi khác. Ông Bùi Văn Dũng, Phó chủ tịch UBND phường Lê Mao, cho biết, trong quyết định của thành phố, có một điểm tập kết rác thải ở gần cổng trường Tiểu học Lê Mao và điểm đường Thái Phiên giao nhau với đường Ngư Hải nhưng cả hai điểm này đều gây ô nhiễm, người dân nhiều lần kiến nghị nên phường phải chuyển đến nơi khác, xa khu dân cư hơn.

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là bởi hiện nay, thành phố Vinh chưa có quy hoạch tổng thể, bài bản về các điểm thu gom rác trong các khu dân cư. Tất cả các điểm tập kết rác hiện nay được UBND thành phố và các phường xã, khối, xóm lựa chọn đều theo kiểu “tiện đâu đổ đấy”. Thường là ở các bãi đất trống, các đoạn đường vắng, các ngã 3, ngã 4 đường và nhiều nhất là ở các điểm giáp ranh giữa các con đường, các phường, xã.

Ông Nguyễn Quốc Thắng – Trưởng phòng Quản lý đô thị Thành phố Vinh cho biết, trong số 167 điểm tập kết đã được thành phố lựa chọn thì hiện nay, rất nhiều điểm không còn hợp lý nữa. Cùng với sự phát triển của thành phố thì lượng rác ngày càng tăng lên, các điểm này cũng quá tải và chắc chắn trong thời gian tới sẽ phải phát sinh thêm những điểm gom rác khác. Hiện nay, các địa phương trong thành phố chưa bố trí được quỹ đất công cộng để quy hoạch các bãi gom rác tạm thời mà phải lựa chọn những nơi như vỉa hè, lòng đường vắng, ngã 4 giao nhau làm nơi tập kết theo kiểu tạm thời. “Tôi nghĩ rằng, ở các tổ dân cư, khối xóm đã quy hoạch được đất công cộng để xây dựng nhà văn hóa, sân thể thao thì cũng phải giành một quỹ đất để xây dựng các bãi gom rác tạm thời. Điều này hết sức quan trọng. Hiện nay, chúng ta sử dụng những xe đẩy bằng sắt không đảm bảo, xe không kín, các loại nước bẩn từ trong rác có thể dễ dàng chảy ra ngoài gây nên tình trạng ô nhiễm. Vì vậy, trong khi chờ đợi việc quy hoạch đất công cộng để làm nơi thu gom rác thì cần phải có sự thay đổi trong công nghệ thu gom để tránh tình trạng các điểm gom rác này gây ô nhiễm, ảnh hưởng đến đời sống người dân”, ông Nguyễn Quốc Thắng tâm sự.

Ông Hoàng Văn Khanh – Giám đốc Công ty Môi trường đô thị tỉnh cho biết: “Thực tế, tình trạng ô nhiễm môi trường ở các điểm tập kết là điều không thể tránh khỏi. Nếu như các thành phố hiện đại của nước ngoài hoặc như ở Đà Nẵng và một số thành phố khác của Việt Nam, điểm thu gom rác thải được quy hoạch một cách quy củ, bài bản ngay tận các khu dân cư thì Thành phố Vinh chưa làm được. “Về lâu dài, công ty sẽ phải thay đổi quy trình công nghệ thu gom rác. Tại các điểm thu gom sẽ bố trí thùng kín, chuyên dụng, đảm bảo rác không bị bốc mùi ra ngoài, nước bẩn không chảy và không ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống của người dân. Mặc dù vậy, việc thay đổi công nghệ là điều không đơn giản. Bên cạnh đó, người dân thành phố cũng cần phải nâng cao ý thức trong việc đổ rác như đổ đúng giờ, đúng điểm quy định, phải thực hiện việc phân loại rác trước khi đổ ra bãi tập kết. Làm được như vậy thì tình trạng ô nhiễm từ các bãi rác tạm thời mới có thể được giải quyết”, ông Hoàng Văn Khanh khẳng định.

Để quy hoạch và xây dựng thành phố văn minh, sạch đẹp, thiết nghĩ, chúng ta phải đi từ những chi tiết sát sườn với cuộc sống của người dân. Trong đó, việc quy hoạch, bố trí các điểm tập kết, thu gom rác thải, thay đổi công nghệ thu gom rác được xem là một trong những vấn đề quan trọng nhằm đảm bảo cho thành phố có một môi trường trong lành, xanh, sạch đẹp.

Bài, ảnh: Nguyên Khoa