Lên cầu thang và ăn thề

Đưa dâu đến đầu bản, nhà trai phải qua lễ mở cửa bản, gồm 1 chai rượu, một cơi trầu, ngụ ý rằng từ nay cô gái này sẽ là người của bản.

Về đến nhà, chàng rể và nàng dâu nắm tay nhau đi lên cầu thang. Chàng rể đi phía ngoài, nàng dâu đi phía trong.

Vừa bước lên bậc cầu thang, bà mối múc nước trong một cái sanh đồng để dội gáo nước phúc lành vào chân họ; trong sanh có mấy đồng bạc trắng, chàng rể rửa chân phải, nàng dâu rửa chân trái để báo rằng mọi tà ma không bám theo vết chân quấy rối hạnh phúc của đôi tân hôn. Rồi bà mối lấy đồng bạc trắng cầu may đang ướt nước tặng cho dâu, rể.

Trao vòng tay cho cô dâu mới. Ảnh: Ngọc Lan

Vào nhà, dâu rể ngồi bên nhau trước bàn thờ tổ tiên nghe ông mối đọc lời ra mắt để báo với tổ tiên xin được nhận cô dâu từ đây thuộc về dòng họ chú rể. Và nghe nói lời dạy từ trong luật tục đã ghi, đại ý: Vợ chồng không tự nhiên mà có, cùng như móc treo vật không tự nhiên mà thành. Những lẽ đời như thế đều do thiên nhiên định khôn ngoan chẳng qua được trời, dại cũng đâu qua được số mệnh...

Đôi vợ chồng mới nói lên lời thề thốt từ nay đã ăn cùng mâm; ngủ cùng màn rồi là đã nên đạo vợ chồng. Phải là lo cho vợ chồng "tâm đầu ý hợp chém núi cũng lở, ngược ý trái tâm, chém dây leo cũng chẳng chết". Như câu ca Thái mà ai cũng nhớ. Ông mo cũng như người già thường dạy cho câu:

"Chồng chữa sàn thì vợ đưa rìu
Chồng chữa gác thì vợ đưa lạt
Chồng ra khỏi nhà đi đường xa
Thì vợ mổ gà gói xôi".

Họ hứa với nhau xây gia đình, tổ ấm giàu có. Và khi có bát ăn bát để thì công chung: Đàn ông đem đến, đàn bà làm ra.

Sau đó đôi vợ chồng mới cùng vui rượu cần, ông mo cầm đôi gà đưa chéo tay hai người với hàm ý tình nghĩa vợ chồng luôn bền chặt không bao giờ xa rời.

Những điều kể ra trên đây đều từ luật tục Thái. Người Thái rất quan tâm luật tục vì rằng nó không những quan tâm mối quan hệ con người, con người giữa cộng đồng này với cộng đồng khác trong xã hội, mà con người quan tâm xử lý mối quan hệ giữa thế giới trần tục và thế giới linh thiêng giữa con người với thần linh.

Một điều ai cũng thấy là vợ chồng người Thái sống rất mực thuỷ chung, hiếm khi có trường hợp ly hôn.

Đậu Kỷ Luật