Kỳ 1: "Cơn sóng" tìm đất Hợp tác xã

52 hợp tác xã trên địa bàn TP. Vinh, trong đó có 23 HTX phi nông nghiệp có lịch sử hình thành từ khá lâu, tuy kinh doanh kém hiệu quả nhưng sở hữu hầu hết các vị trí đắc địa trên địa bàn thành phố. Việc giữ đất đai của HTX để cho thuê lại mặt bằng nhà xưởng, thậm chí để hoang và nay là "cơn sóng" chuyển nhượng cổ phần trong hợp tác xã cho những đối tượng nhiều tiền, nhiều vốn họ "hợp pháp" sử dụng những mảnh đất đắc địa theo mục đích của mình, đang xôn xao trong dư luận...

Bài học "nóng" ở HTX Trung Đô

Hợp tác xã Trung Đô- phường Trung Đô sở hữu hai mảnh đất sinh lợi ở TP. Vinh, trên Quốc lộ 1 A, đoạn đi qua phường Bến Thủy và phường Trung Đô với tổng diện tích hơn 8.000 m2 đất. Theo thời giá thị trường, một m2 đất tại đây có giá ít nhất 30-40 triệu đồng.

Tuy "sở hữu" vị trí đắc địa như vậy, nhưng hợp tác xã này từ lâu sản xuất kinh doanh èo uột, cho một ga ra sửa chữa ô tô thuê lại và đóng gạch táp lô. Nhà xưởng cũ nát, cơ sở vật chất không có gì đáng kể ngoại trừ... đất. Thế rồi một ngày, có người với danh nghĩa mua cổ phần của Hợp tác xã, đã bỏ ra 7 tỷ đồng mua cổ phần của các xã viên ở HTX Trung Đô, mà mục đích của chính là mảnh đất của Hợp tác xã đang sử dụng.

Để mua cổ phần, họ đã bỏ ra 4,2 tỷ đồng (ngày 9-10-2010) để chia cho 19 xã viên xin rút ra khỏi Hợp tác xã để cho nhóm người mới vào quản lý HTX. Với số tiền trên, người được nhiều là 330 triệu đồng, người ít nhất là 280 triệu đồng.

HTX Trung Đô cho thuê mặt bằng sửa chữa ô tô và lập dự án mới chỉ bằng một tờ giấy viết tay sơ sài.

Sự việc vỡ lở, hàng trăm xã viên còn quyền lợi tại HTX Trung Đô đã làm đơn gửi khắp nơi và kéo đến TP. Vinh đòi thành phố sớm điều tra làm rõ việc mua bán, chuyển nhượng cổ phần khuất tất ở HTX. Thành phố và phường lúc này mới biết sự việc và lập đoàn thanh tra kiểm tra những động thái thiếu minh bạch của HTX này. Trong lúc đó, để hợp thức việc mua bán, chuyển nhượng cổ phần, ngày 5-10-2010, Ban chủ nhiệm HTX vội lập một văn bản sơ sài gọi là Biên bản xã viên bất thường ( trù bị), chủ trì là Chủ nhiệm HTX Nguyễn Đình Lâm, thư ký là Cao Xuân Hội.

Lạ là với những dự án to tát như vậy nhưng chỉ viết tay trong một tờ giấy A4 sơ sài. Không giải thích lấy vốn đâu ra, ai thực hiện, thời gian thực hiện. Về nội dung kết nạp xã viên mới cũng không ghi tên cụ thể, chỉ viết: " xã viên mới góp vốn trích 60% cho số xã viên hiện tại và 40% hỗ trợ cho những người đã về trước, đã rút cổ phần và chưa rút cổ phần".

Việc các xã viên này đòi hỏi được giải quyết quyền lợi cũng như làm minh bạch sự việc mua bán trục lợi ở HTX là việc làm chính đáng.

HTX Trung Đô từ lâu kinh doanh không hiệu quả, chủ yếu cho thuê lại mặt bằng nhà xưởng. Còn việc số tiền 4,2 tỷ đồng, đã chia cho 19 xã viên, 2,8 tỷ đồng còn lại chưa chia vì đang có khiếu nại, do không đưa vào sổ sách HTX, không phải nguồn thu của HTX.

Việc quản lý, sử dụng đất đai của HTX không đúng mục đích, trong thời gian dài chủ yếu cho thuê lại. Về quản lý tài chính và hồ sơ chứng từ: HTX Trung Đô vi phạm pháp lệnh lưu trữ quốc gia năm 2001, Quyết định số 163/ QĐ của Cục Văn thư lưu trữ Nhà nước - Bộ Nội vụ năm 2010,vi phạm Luật Kế toán năm 2004.

Cũng theo các chứng từ thu thập được, thì 7 xã viên mới gia nhập vào HTX không đủ điều kiện để trở thành xã viên theo Nghị định 177/ CP- Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Hợp tác xã.

Trong khi những phức tạp nhốn nháo ở HTX Trung Đô chưa được giải quyết, để lại bài học nóng trong việc "thấy lợi làm bừa" thì ở nhiều HTX khác trên địa bàn thành phố, việc chuyển nhượng cổ phần đang âm thầm diễn ra...

Nhóm PV